İnanç ya da din, insanın keşfettiği en karmaşık olgudur. Keşfin karmaşık olmasına neden olan ise dinin ya da inancın, uçsuz bucaksız kültürlerin ortaya çıkmasını sağlayan büyük bir metafora dönüşmesidir. Aslında inanç, insanın doğa karşısındaki var olma savaşında insanın en büyük yardımcısı, kendini doğaya karşı korumak için ilk keşfettiği güçtür. Yıldırımdan korkan ve sonra yıldırımı tanrı olarak kabul edip ona inanan insan gibi... Dine anlam katan ise aslında insan tarafından aynı olgunun içinin kültürle doldurulmasıdır. Tarihsel ve arkeolojik zeminde insanın yarattığı kültürel materyalin neredeyse büyük çoğunluğunu dini objeler oluşturur. Birçoğu bize sanatsal birer obje olarak görünse de bunlar kendi çağının dini yansımalarıdır. Yani bugün arkeolojik alanlardan çıkan eserlerin ya da müzeleri gezerken gördüğümüz heykelciklerin büyük bir bölümü insanın, kendi inancı ile bağlantılı ortaya koyduklarıdır.

Bu sürecin en gizemli yönlerinden birini ise hac oluşturur. İnanç için yolculuk zahmetlidir. Tarih boyunca insanlar, günümüzde de olduğu gibi yılın belirli zamanlarında inançları doğrultusunda yollara düşmüşlerdir. Avcı–toplayıcılar yiyecek bulmak için sürekli hareket ettiklerinden, onlar için kutsal ya da önemli olan alanlara yılın belli zamanlarında geri dönmüşlerdir. Bu geri dönüşlerde toplanılan buluşma noktası aynı zamanda olasılıkla bir güçlenme noktasıdır. Sonraki dönemlerde insanlar yerleşik yaşama geçmeye başlayınca, bu ilk toplanma alanları ziyaret edilen alanlara dönüşmüş, inanca yolculukların ilk başlangıcını oluşturmuştur.

Keyifli okumalar!

Atama bekleyen arkeologlar ve mücadeleleri yine aklımızda... Son zamanlarda üniversiteden mezun ya da mezun olacak olan arkeologların aklını; mesleği, kültürel miras, kazı çalışmaları, bilimsel araştırmalardan daha çok mezuniyet sonrası ne yapacağı düşüncesi kurcalıyor. Çünkü uzun zamandır iş imkânı sunulan arkeologların sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor.