Avcı-Toplayıcılar Tarafından Kayalara Oyulmuş Binlerce Yıllık İnsan ve Hayvan Ayak İzleri

Bugün Namibya'da bulunan tarih öncesi avcı-toplayıcı kaya sanatçıları, insan ve hayvan izlerini o kadar ayrıntılı bir şekilde işlediler ki, günümüzün yerli iz sürücüleri hangi hayvanların izlerini tasvir ettiklerini, hayvanların genel yaşını ve cinsiyetini belirleyebildiler. Almanya'daki Friedrich-Alexander Erlangen-Nürnberg Üniversitesi’nden Andreas Pastoors ve meslektaşları bu bulguları yeni bir çalışmada rapor ettiler.

RAS 8 kaya sanatı alanının ana paneli. RAS 8-O, sayı olarak neredeyse 300'e varan hayvan izi gravürlerinin en yüksek konsantrasyona sahip olduğu paneldir (gravür görüntüleri dijital olarak zenginleştirilmiştir. ©P. Breunig/PLOS ONE

Hayvan izleri ve insan ayak izleri gravürleri, dünyanın dört bir yanındaki tarih öncesi kaya sanatı geleneklerinde yer almaktadır. Namibya, özellikle Geç Taş Devri'ne ait avcı-toplayıcı kaya sanatı açısından zengin olup, hayvan ve insan izlerinin iyi işlenmiş birçok gravürünü barındırmaktadır. Tarih öncesi kaya sanatı üzerine yapılan araştırmaların çoğu bu gravürleri geometrik şekillerle gruplandırmış, ancak dünya genelinde yaygın olmalarına rağmen yeterince araştırılmamışlardır.

RAS 8 kaya sanatı alanının gizli paneli. RAS 8-N dar koridoru, her iki tarafında da alttaki pul pul dökülmüş kaya yüzeyine kadar uzanan gravürler; fotoğrafçının girişteki konumundan bakıldığında, bu koridorun yaklaşık üç metre içinde yer almaktadır. ©T. Lenssen-Erz/PLOS ONE

Yeni çalışmada araştırmacılar, Batı Namibya'nın merkezindeki Doro Nawas Dağları'nda bulunan kaya sanatındaki hayvan ve insan ayak izlerini analiz etmek için Kalahari çölünden yerli iz sürme uzmanlarından yardım aldı. Uzmanlar, analiz ettikleri 513 gravürün %90'ından fazlasında hayvan veya insan izinin türünü, cinsiyetini, yaş grubunu ve hatta tam bacağını tanımlayabildiler.

RAS 8 kaya sanatı alanındaki büyük insan figürleri. RAS 8-A panosu, alışılagelmiş hayvan kanonunun yanı sıra, kollarını sağa doğru uzatmış aynı pozisyonda duran, bazıları erkek ve en az biri kadın olmak üzere 1 metre yüksekliğe kadar çeşitli insan figürlerini göstermektedir. ©T. Lenssen-Erz/PLOS ONE

Çalışmaları, kaya sanatının izlerle temsil edilen hayvanlarda, hayvanların kendi gravürlerinden çok daha fazla çeşitliliğe sahip olduğunu gösterdi. Gravürcüler ayrıca belirli türler için açık bir tercih göstermiş ve yetişkin hayvanları gençlerden ve erkek ayak izlerini kadın ayak izlerinden daha fazla tasvir etmişlerdir.

Kaya sanatının belgelenmesi. RAS 8-O panelinin tüm gravürlerin sıra numaralarını gösteren kesiti (dijital olarak geliştirilmiş; kesit yüksekliği: yaklaşık 1,8 metre. ©P. Breunig/PLOS ONE

Yeni bulgular, muhtemelen kültürel olarak belirlenmiş tercihlerden kaynaklanan kalıpları ortaya koyuyor, ancak bu kalıpların anlamı hala bilinmiyor. Araştırmacılar, günümüz Yerli uzmanlarına danışmanın bu alana biraz ışık tutabileceğini öne sürüyor. Yerli bilgisinin arkeolojik araştırmaları ilerletmek için muazzam bir kapasiteye sahip olmasına rağmen, bu durumda kaya sanatının kesin anlamı ve bağlamının muhtemelen zor kalacağına dikkat çekiyorlar.

RAS 6 kaya sanatı alanından olağanüstü bir panel. RAS 6-C, RAS 6'nın en görünür paneli olup olağanüstü detaylı zürafa ve devekuşu tasvirleri içermektedir (üstte: orijinal haliyle gravürler; altta: Gravürlerin dijital olarak geliştirilmiş görüntüleri. ©P. Breunig/PLOS ONE

Araştırmacılar şunları ekliyor: "Namibya'nın kaya yüzeyleri, çok sayıda Taş Devri hayvan ve insan tasvirinin yanı sıra insan ayak izleri ve hayvan izleri de içeriyor. Şimdiye kadar, araştırmacılar bunları yorumlayacak bilgiye sahip olmadıkları için bu sonuncusu çok az ilgi gördü.

'Sıklıkla' tasvir edilen hayvan izlerine örnekler. Sütunlardaki sıralama, meydana gelme sayılarının sırasını temsil etmektedir. Çoğaltma ölçeği resimden resme farklılık göstermektedir; tüm izler yukarı doğru gösterilmiştir (kaya yüzeyindeki gerçek yönlerine bakılmaksızın); tüm izler dijital olarak geliştirilmiştir. ©P. Breunig/PLOS ONE

"Almanya'daki Friedrich-Alexander Erlangen-Nürnberg Üniversitesi ve Köln Üniversitesi'nden arkeologlar, Namibya, Tsumkwe'deki Nyae Nyae Koruma Alanı'ndan yerli iz sürücülerle birlikte şimdi yüzlerce izi daha ayrıntılı olarak inceledi ve şaşırtıcı ayrıntılar keşfetti: İzler, geleneksel hayvan tasvirlerinden daha geniş bir hayvan türü yelpazesini kapsıyor ve çeşitli türlerin temsilinde farklılaşmış kültürel modeller ortaya çıkıyor."

Kaynak: phys.org

EN ÇOK OKUNANLAR

Köpeğini Gezdiren Çocuk Roma Dönemine Ait Altın Bilezik Buldu

11 yaşındaki bir çocuk, İngiltere'nin Batı Sussex bölgesindeki Pagham yakınlarındaki bir tarlada nadir bulunan altın bir Roma bileziği keşfetti. Romalı askerlere kahramanlıklarından dolayı verilen armilla tipi süslü bir bilezik olan ve MS.1. yüzyıla tarihlenen bilezik, 300 yıldan daha eski bir altın obje olarak, bir adli tıp soruşturmasında resmi olarak hazine ilan edildi.

SON İÇERİKLER