Dicle Nehrinin kollarından Ambar Çayı üzerine kurulan barajdan etkilenecek olan Gre Fılla’da 2018 yılından beri yürütülen kazılarda Çanak Çömleksiz Neolitik dönem boyunca kullanılmış bir yerleşim açığa çıktı. Burada açığa çıkan mimari ve küçük buluntu Göbeklitepe kültürüne olan benzerliklerin yanı sıra Yukarı Dicle havzasına özgü özellikler de barındırıyor.

Kilikya Bölgesi’nin batı sınırını oluşturan Syedra Antik Kenti, Antalya ili, Alanya ilçesi Seki köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe merkezine yaklaşık 20 km uzaklıktaki Asar Tepesi olarak bilinen bir zirve üzerine konumlandırılmış kent, batıda Leartes, Nauloi, Korakesion ve Hamaxia, doğuda ise Iotape (Aidop), Selinus ve Antiochia ad Cragum kentleri ile çevrelenmiştir. Kentin, ismini “Sedre Çayı” ndan aldığı düşünülmekte ve söz konusu çay, aynı zamanda Kilikya Bölgesi’nin Pamphylia ile olan sınırını belirlemektedir. Bu durum antik kaynaklarda, kentin hangi bölgeye dahil olması gerektiği konusunda farklı görüşlerin ortaya atılmasına neden olmuş, kent bazen her iki bölgeye dahil edilirken bazen de Isauria Bölgesi içerisinde anılmıştır. Ancak gerek antik kaynaklar gerekse yerleşim şekli ve epigrafik veriler, kentin daha çok Dağlık Kilikia Bölgesi (Cilicia Tracheia) özelliği taşıdığını ortaya koymaktadır.

Tavşanlı Höyük ve çevresi 700 m x 650 m yayılım alanı ile 45 hektarlık çok geniş bir alanı kaplayan Batı Anadolu’nun en büyük Tunç Çağı yerleşmelerinden bir tanesidir. Karbon 14 sonuçlarına göre günümüzden 8000 sene önce yerleşimin başladığı höyük, bu şekliyle Kütahya’nın bilinen en eski yerleşmesidir. Ayrıca yerleşmede MÖ 3. Binyıl, Asur Koloni Çağı ve Hitit İmparatorluğu ile çağdaş olan yaklaşık 20 metrelik arkeolojik dolgu bulunmaktadır.

Aydın'ın Germencik ilçesine bağlı Ortaklar Mahallesi'ndeki Magnesia Antik Kenti kazı çalışmaları, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Görkem Kökdemir başkanlığında yürütülmektedir.

Günümüzün iklim koşulları 12 bin yıl önce son buzul çağının bitmesiyle oluşmaya başlamıştır. Bu yeni koşullar Özellikle Anadolu’da daha önce hiç olmadığı kadar bereketli bir ortam sağlamıştır. Bunun sonucunda milyonlarca yıldır devam eden avcı toplayıcılığın yerini yavaş yavaş yerleşik yaşam almıştır. İlginçtir ki yakın zaman kadar ilk yerleşik toplumlarının ilkel ve zor koşullarda yaşadığı düşünülürdü. Ama artık onların oldukça gelişmiş ve karmaşık sosyal yapılara sahip olduklarını biliyoruz. Bunun en iyi örneklerinden biri Göbeklitepe’dir.