Hittite civilisation doubtless was urban civilisation. In the Late Bronze Age world of the Hittites, cities formed a ground pillar of society. Since settlements in general can be seen as a reflection of the respective social and political structures of a community, the question emerges concerning what exactly constitutes a Hittite city or how Hittite cities differ from other urban settlements.

Kırklareli il merkezinin hemen güneybatısında yer alan Kanlıgeçit, Mehmet Özdoğan’ın bölgede gerçekleştirdiği yüzey araştırmaları sırasında 1980 yılında saptanmış ve 1994- 2009 yılları arasında Mehmet Özdoğan ile Hermann Parzinger yönetiminde kazılmış bir yerleşimdir. Burası MÖ 3. binde tipik bir Balkan İlk Tunç Çağı yerleşmesi olarak kurulur, aynı bin yılın ortalarına doğru Anadolu ile olan etkileşim neticesinde hem yerleşim dokusu hem de mimari plan, malzeme ve yapım teknolojisi bakımından köklü bir değişime uğrar. Bu yönüyle Kanlıgeçit; sadece Trakya’da bütünüyle kazılan bir 3. binyıl yerleşimi olarak değil aynı zamanda Anadolu-Balkan etkileşimini anlayabileceğimiz bir yer olarak önemlidir.

Güvercinkayası, bir diğer adıyla Porsuklukaya, deniz seviyesinden yaklaşık 1000 metre yükselen İç Anadolu platosunun doğu ucunda, Volkanik Kapadokya Bölgesi’nde, Aksaray ili, Gülağaç ilçesi, Çatalsu Köyü’nün yaklaşık 1 kilometre batısında, Melendiz su kıyısında Mamasun Barajı göl alanı içinde yer almaktadır. Bölgenin formasyonuyla uyumlu yapısıyla Güvercinkayası, dar vadi içinde çevreye hâkim bir kaya kütlesi üzerinde kurulmuştur.

Genellikle “avcı erkekler” ve “toplayıcı kadınlar” şeklinde ifade edilmekle birlikte büyük ölçüde yaş ve cinsiyet temelli “toplumsal sınıflar”dan oluşan göçer avcı-toplayıcılar, özellikle de günümüzden bakıldığında hayli eşitlikçidir. Başlıca üretici güçler arasında yapılan “cinsel işbölümü” son tahlilde birbirini tamamlayan besin kaynaklarına erişimi sağladığı gibi/için, tüketim de görece simetriktir. Kuşkusuz bunda tarımla gündeme gelen “artık ürün”ün henüz olmaması önemli bir etkendir. Geçici ve istisnai durumlar hariç herhangi bir birey ya da birey grubunun niceliksel olarak diğerlerinden daha fazlasına sahip olmasının maddi temeli yoktur.

1975 doğumlu Erdem Denk, lisans ve yüksek lisans eğitimini Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nde, doktorasını ise Cardiff Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde tamamladı. Ocak 2013'te doçent, Mayıs 2020'de ise profesör oldu.

Aralık 1998'den bu yana AÜ SBF Uluslararası İlişkiler Bölümü Uluslararası Hukuk Anabilim Dalı'nda görev yapıyor. Uluslararası hukukun çeşitli konu ve sorunları hakkında yayınlanmış on bir kitabı, iki kitap çevirisi ve çeşitli makaleleri bulunmakta. Bir süredir uluslararası hukuk tarihi ve teorisi üzerine yoğunlaşan çalışmaları çerçevesinde hazırladığı "avcı-toplayıcılardan günümüz toplumlar ve hukukları" ve "kent-devletlerden küresel köye uluslararası hukuk tarihi" konulu iki kitabı yayın aşamasındadır.

denk@ankara.edu.tr
www.erdemdenk.com

Kültepe-Kaniş kazılarında Eski Tunç Çağı'na tarihlenen Kültepe'ye özgü 4300 yıllık 10 yeni alabaster (gypsum) idol bulundu. 

İsrail’in Bilinen En Eski Sabun Fabrikası Necef’te Bulundu

Necef’teki Rahat şehrinde 1200 yıllık bir sabun imalathanesi bulundu. Bedevi şehri Rahat’ta İslami döneme ait 1200 yıllık bir evde bulunan atölye, bilinen en eski sabun yapım yerlerinden biri. Atölyede domuz yağı yerine zeytinyağı kullanılıyordu.

İçinde altın kadın takıları, at koşum takımı parçaları, miğferli Athena başı kabartmalı diskler, kadın yüzleri ya da çiçeklerler süslü aplikeler, düğmeler, ritüel amaçlarla kırılmış demir bir dizginin yarısı ve yüzlerce minyatür silindirik ve yuvarlak biçimli boncuk ve hatta işlemeli bir giysi de bulunan kutudan alınan toprak örneğiyle ilgili laboratuar çalışmaları henüz sonuçlanmamıştır.

Antalya’da Bir Arkeoloji Çınarının Gölgesinde   

Ülkemiz ama özellikle Antalya arkeoloji camiası 2014’ün 1 Şubat’ında 100 yaşına basan Türkiye’nin ilk kadın arkeologu Jale İnan’ı bir kez daha andı. 26 Şubat 2001’de aramızdan ayrılışının ardından onlarca yıl geçmesine rağmen Jale Hoca hiç unutulmadı. 

Çukurova Arkeolojisinde İz Bırakan Çok Yönlü Çalışmalar

Kadın Ana Kibele, antik Anadolu’nun çam ormanlarında, mağaralarında, pınarlarında “dağların anası” olarak büyük saygı görmüş bir tanrıçadır. Efsanevi kralları Midas’la özdeşleşen Frigler de kayaların ecesi, dağların hakimesi, yaban hayvanlarının sahibesi olarak onu özellikle çam ormanlarının olduğu bütün doğa köşelerinde kutsamışlardır.

İlkeli duruş, saygın ve sağlam kişilik,
derinlemesine ve engin bilgi...

Paylaşım, kurumsallaşma, ortak çalışma, birliktelik, bütüncül yaklaşım gibi günümüzde her geçen gün yok olmakta olan daha pek çok değeri yetiştirdiği kuşaklara aktarmayı görev edinmiş bilim insanı. Ufuk Esin adının zihinlerimizde çağrıştırdığı bu kavramlar, belki de aşağıda uzun uzun anlatılan yaşam öyküsünün, çalışmalarının, hayata bakışının özü...

Roma’nın Ünlü Hekimi

Athenaeus’un en az 30 kadar kitap yazdığı rivayet edilir, ancak hiçbirisi günümüze kadar ulaşmamıştır. Bunlardan 25. Cilde Galen ve 24 ve 29. Ciltlere Oribasius tarafından atıfta bulunulmuştur. Tıbbın farklı alanlarda eser vermiştir: fizyoloji, patoloji, embriyoloji, terapötikler ve diyet, meteorolojinin ve coğrafyanın tıbbi boyutları.

Halkı Tarafından Çok Sevilen Hekim

Asklepiades, antik cağda şifa arayışı içinde olan insanlara verilen özverili hizmetleri sunan bir hekimdir. Kendisi sadece tıbben değil, aynı zamanda halka sağlık konusunda eğitim vermek suretiyle de yardımcı olmuştur. Mesleki yaşamı boyunca yapmış olduğu bu yardımlar unutulmamış ve Perge ve Seleukia Halkları kendisini bu yazı ile ebedileştirmişlerdir. Antalya yöresinde 2000 yıl önce hizmet veren başarılı bir hekimin şanlı belgesidir.

“Tıp sanatı nerede seviliyorsa, orada insanlığın sevgisi de mevcuttur.’’ ~ Hippocrates

Aphrodisias Antik Kenti ve Geyve Vakfı

Rahmetle andığım Prof. Kenan Erim bana yolladığı bir yılbaşı tebriğine şöyle yazmış: “Aphrodisias her bakımdan başka bir dünya. Onu anlamak için, havasını, suyunu, çiçeklerini, ağaçlarını tanımak gerek. Onlarla bir diyalog kurmaya gayret etmek lazım. İşte otuz yıla yakın bir süre bunları denedik ve dünyanın mutluluğuna kavuştuk.

DSİ'nin, Anadolu'nun ilk imparatorluğu olan Hititlerin önemli merkezlerinden biri olan ve aynı zamanda bir heykel sanatı atölyesi olduğu kabul edilen Yesemek - açık hava müzesi - bölgesinde yapacağı sulama barajı, Anadolu'nun en eski atölyesini yok etme tehlikesi ile karşı karşıya bırakıyor.

Tablette "bir krala yapılan ödemelerden" bahsedildiğini anlatan Akar, şunları kaydetti: ''Ancak kralın kim olduğu ve ismi hakkında fikir sahibi değiliz. Tablet bizim için yine de çok önemli, MÖ 1400 ile 1350 yıllarına ait zaman dilimi içerisinde.

 İzmir Kaçakçılık Suçlarıyla Mücadele Şube Müdürlüğü tarafından Cumhuriyet Tarihinin en büyük eser kaçakçılığı operasyonu gerçekleştirilmiş, 65 bin 511 adet tarihi eser yakalanmıştır. 

Kentler, insan coğrafyasının dünya gezegenindeki yeni harita detayıdır.

Türümüz yüzbinlerce yıl yaşında ve bu zamanın çoğunda gezegenimizi diğer insanlarla, kendi yerel bölgelerimizin etrafında dolanıp, yenilebilir bitkiler toplayarak, balık tutarak ve avlanarak paylaştık. Gruplar genellikle küçüktü, çoğu zaman sayıları otuzdan azdı. Bunun nedeni ise yerkürenin çoğu kısmında bu tarz bir yaşamın yoğun nüfusları destekleyemiyor oluşuydu.

Geçmişin yetersiz hatırlanması bugün için ölümcül olabilir!

Covid-19 salgınıyla birlikte birçoğumuzun kelime haznesine giren pandemi kelimesindeki “pan” öneki önemli bir anlam içerir. Yunanca’da “tüm, bütün” anlamına gelen “pan”, “demos” “halk” kelimesi ile birleşmiş ve “pandemi” kelimesi türetilmiştir. Pandemiler “tüm” dünyada çok geniş alanlara yayılan salgın hastalıklara verilen genel bir isimdir.

Güç, doğası gereği kalabalık, coşku ve zirvelerden hoşlanır. Zirveler zorlandıkça kalabalık coşar ve esrime ile kendinden geçer, varlığını perçinler. Ayasofya, mimari bir yapı olarak inşa edilmeden önce de iktidarın gücünü gösteren bir sembol olarak düşünülmüş ve planlanmıştı. Sonuçta ortaya çıkan da öylesine bir mimari yapı da değildi, hem yapıdan beklenen “gösterge" hem de yapının kendisi birbirini sonsuza kadar tamamlar.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları Daire Başkanı Oktay Özel’den alınan bilgiye göre dört yıldır restorasyon çalışmalarına devam edilen Yerebatan Sarnıcı’nda korkutan tespitlere ulaşıldı. Deprem davranışlarını iyileştiren elemanlar olarak bilinen gergi demirlerinin bir sütundan diğerine devam etmediği tespit edildi. 1500 yıl önce deprem tecrübesi ile yapılan ve sütun başlarına yerleştirilen ahşap gergiler gibi bazı yapı taşıyıcı sistemleri geliştirilerek inşa edilen yapıda, ahşap gergiler zamanla yerini demir gergilere bırakmıştı. Cumhuriyet geç dönemde yapılan iyileştirme çalışmaları sırasında bu demir gergiler yenilenmiş ancak yenilenen gergilerin özellikle sütun başlarında birbirleriyle olan bağlantısı yok edilmiştir. Yapı şu an çökme riskiyle karşı karşıya.

“Maktul” Ozan “Orfeus” Döndü!

Sıra, Bovling Müzesindeki “Katil Maenad” ve “Tanıkların” Dönüşünde…

Öteki Zeugma ve Edessa Mozaiklerinin de Yakın Gelecekte Gündem Oluşturmasında…

Belki bu yazının bazı bölümleri, bu derginin çoğu okuruna, ikinci baskı olacak! Hemen ön yargıyla davranmayınız! Bu yazıda herkese çok yeni bilgileri ve görselleri sunacağız.

Büyük Boyutlu Bir Heykelin Ayağa Kaldırılması

Roma Dönemine ait mermerden anıtsal heykellerin birçok parçasının bulunması sansasyona yol açmıştır. Mısır üslubunda olduğu belirlenen, avluyu çevreleyen ve onun yanındaki salonların tavanını taşıyan figürler karyatid ve atlant olarak yorumlanmıştır.

Anadolu insanlık tarihinin kilit taşıdır. Anadolu bir mirastır. Anadolu’nun sahip olduğu, binlerce yıllık bir tarihsel zenginlik, ortak kültürel gerçekliktir.

Antalya’nın Kaş ilçesinde, Çukurbağ köyü yakınlarındaki Fellen Dağı yamaçlarında yer alan Phellos antik kenti, tüm ekosistemi, zengin fauna ve florası, kültürel ve tarihsel kalıntıları ile birlikte hızla yok ediliyor.

960’ların ortasına doğru bir antika dalgası ortalığı sardı. Köylüler imece yapar gibi 40-50 kişi birden kazma-kürekle kazı yaptı. Öyle ki antika için kazılan bir yerin toprağı örtüldükten sonra yanlışlıkla yeniden kazılmasın, emek boşa gitmesin diye iki taş üst üste konularak işaretlenmişti. Bu ifade 1960’lı yılların başında Burdur İli, Bucak ilçesi merkez bucağına bağlı Girme/Çamlık Köyü - Kremna antik kentinde bir mermer heykel baş bulup satan köylü C.Ö.’ye ait...

Boubon Sebasteionu'nun Yurtdışına Kaçırılışı

Boubon’da yaptığı kazı sonrasında Jale Hanım yanı sıra özellikle Özgen Acar kanalı ile eline geçen İbecikli kaçakçının tuttuğu günlükteki bilgilerle konuyu tekrar ele almıştır. Özellikle Sebasteionlar - imparator kültü ve özellikle Boubon Sebasteionu bronz heykelleri üzerine yapılan araştırma ve yayınların yeni verilerini de göz önüne alarak ayrıntılı bir şekilde kaleme aldığı Boubon Sebasteionu ve Heykelleri Üzerine Son Araştırmalar kitabı ise 1994 yılında Arkeoloji ve Sanat Yayınları tarafından yayınlanmıştır.

İçerik bakımından Eski Assur metinlerinde örneği olmayan metnin son satırında yer alan “a-ha-<at>niqá-qá-sà a-naIštar ta-aq-lu-up”, ifadesi o dönem Assur toplumundaki bir başka uygulamayı göstermekte ve evlilik çağına gelen genç kızlarla ilgili bir adetten bahsetmektedir. Bu ifade İ. Albayrak tarafından “kız kardeşimiz başını İştar için açtı” olarak tercüme edilerek, genç kızların evlenecek yaşa geldiklerini göstermek maksadıyla tanrıça İştar için düzenlenen bir törende başlarını açmaları şeklinde değerlendirilmektedir.

Assurlu İlī-bāni’ye ait bir vasiyetname, Kültepe’de ticarî hayatını sürdüren Assurlu bir tüccarın, ölmeden önce, mirası konusunda çıkacak ihtilafları önlemek için hazırladığı detaylı bir vasiyetnamedir. Belgeye göre İlī-bāni mirasını eşi, rahibe kızı ve iki oğlu arasında taksim etmektedir. Tablette dikkati çeken hususlardan ilki, vasiyet sahibi İlī-bāni’nin, rahibe kızı Ahātum’un haklarını korumak için özel bir ihtimam göstermiş olduğudur.

Eski Asur Ticaret Kolonileri Devrinde Anadolu’da Asurlu Tüccarlara Tanınan İmtiyaz ve Sağlanan Kolaylıklar

Bazı konularda kolonilerin özerk oldukları anlaşılmaktadır. Meselâ, Asurlular arasındaki hukukî meselelerde doğrudan doğruya kolonilerin yetkili organları karar veriyorlardı. Mahallinde sonuçlandırılamayan anlaşmazlık konusu, bütün kolonilerin yönetim merkezi olan Kaniş kārumuna yazılır ve dava orada görülürdü. Herhalde çözümü zor ve karışık bazı davaların çözüm yeri ise Asur’du.