Eskiçağda Aile ve Aile İçi Şiddete Genel Bakış
İnsanoğlu, hayvanlar gibi, öfke anında ya da kendini savunma mekanizması olarak “avlama, vurma” dürtüsüne sahiptir. İlk çağlarda insanlar gruplar halinde dolaşarak avcılık ve toplayıcılığa dayalı bir beslenme düzeni ile hayatlarını sürdürüyor, çiğ et yiyor, gerektiğinde içlerini ısıtmak için hayvan kanı da içiyorlardı. Bu dönemde düzen ya da yasa kurma bilinci henüz yoktu.
- Yazar : Sema Sandalcı
- Tarih : 2025-06-17 09:45:37

Yaklaşık 13 bin yıl önce bir topluluk, hayvancılığın yanı sıra Mezopotamya’da ilk olarak bir yere yerleşip, toprağı ekip biçerek günümüze uzanan yerleşik medeniyeti başlatmıştı. Gittikçe artan daha iyi beslenme olanaklarıyla, o zamana değin, korktukları ve bilmedikleri doğanın, aslında bir düzeni olduğunu anlayarak, tabiatın tükenmez olan ve yaşamı sürdürmede önem arz eden kaynaklarının her birinin hem iyi hem de kötü yanının bulunduğu birer tanrı ve tanrıça olarak kurgulamaya başlamışlardı. Kendi toplumsal düzenlerini oluşturmaya paralel bu kurguda, insanoğlu ölümsüz tanrı ve tanrıçaları da birer aile olarak tasarlamış ve eril gücü baş kabul etmiştir.
Dolayısıyla bugün insanlığın iklim, beslenme koşulları, genetik aktarım, toplumsal ve kişisel alışkanlıklarla geliştirdiği ve kuşaktan kuşağa aktarım gösterdiği değerler üzerinde yaşam sürdüğümüz yanlış bir tespit sayılmaz. Nitekim iklimin ve beslenme koşullarının uygun ve yeterli olduğu coğrafyada medeniyet başlamış ve yayılarak süre gelmiştir. MÖ 5. yüzyılda yaşamış olan modern tıbbın kurucusu Hippokrates de çok soğuk ve sıcak yerlerde, mevsimlerin eşit dağılmadığı bölgelerde yaşamı sürmede beslenme olanakları az, yetersiz ve tek düze olduğundan, bu insanların kendi ruhunu geliştirecek düşünceleri üremeyeceğini belirtmiştir. Bu yüzden, iklimin yaşamaya uygun olması sebebiyle Mezopotamya çıkışlı tarım kültürüne dayalı bu yerleşik hayat anlayışının önemli ve ortak kök medeniyetler izleriyle, İran, Suriye, Mısır, Anadolu, ardından Ege adaları, Yunanistan, İtalya ve Trakya öne çıkmıştır.
Tarım kültürüyle birlikte doğada üreten, güçlü olan ile doğuran, besleyen şekilde eril ve dişil gücün varlığı kabul görmüştü. İnanç olarak, tüm yeryüzü, gökyüzü üzerinden yönetildiği için en büyük güç olan gökyüzü, eril sayıldı, kural koyucu baba olarak adlandırılırdı. Büyüten, besleyen toprak ise dişil sayılır ve ana olarak adlandırılırdı ve bu anlayış binlerce yıl süre gelmiştir. Tüm bu doğa güçlerinin sonsuz olması, birlikte uyumları olabildiği gibi, gerektiğinde ödüllendirici ya da cezalandırıcı olabilmekteydi. Örneğin güneş, ışık ve sağlık demekti, ama aşırı sıcaklar kuraklık ve salgın hastalıklara yol açabiliyordu. Gökten yağmur yağmazsa, toprak kurur, kısır, verimsiz olurdu. Toprak kurursa, ekinler büyümezdi. Doğada bitkiler vardı, ama her bitki yenilemiyordu, bazıları öldürücüydü. O halde her şeye izin yoktu. Doğayı yorumlayarak edinilen bu anlayış insanların kurduğu düzende otorite gücü, kural, suç, yasaklama ve ceza olarak yer almaktaydı.
Tarımla birlikte toplumda, akıl ve ruhsal güçle, siyasi ve dini düzenler de kurulmaktaydı. Adeta dürtüler duygulara dönüşmüş, içilen kanın yerini toprağın kutsal nimeti şarap almıştı. Toplumda toprak anayla özdeş kadının, saygın yeri vardı. Kadın rahmi, birçok imge içinde yer almaktaydı. Çömlek kap formları ve ilk gömü biçimleri bunu yansıtan en güzel örneklerdir. Ülkeyi yöneten ve gücünü gök tanrılarından alan kral ve kraliçe, sadece kendi çocuklarının değil ülkedeki herkesin ana-babasıydı. Çünkü tanrısal gücü temsil etmekteydiler, bu yüzden adil olma, adaletle yönetme önemliydi. Nitekim, savaşta başarısızlık, kıtlık, salgın ya da deprem gibi toplumda birçok kişinin ölümüne yol açan kötü durumlar, insani zaaflardan doğan haksızlıklara karşı tanrıların bir cezası sayılır, bu durumda yöneticilerin suçunun olduğu ve artık tanrısal desteği kaybettikleri düşünülürdü. Böylece kişilerde mutsuzluğa ve sıkıntıya yol açan olayların sorumlularının ceza alması söz konusuydu…
Devamı; Aktüel Arkeoloji Dergisi 104. Sayı “Antik Dönem Uygarlıklarında Aile”
EN ÇOK OKUNANLAR
Altınlarla Donatılmış Trakyalı Savaşçı Mezarı Bulundu
Arkeologlardan oluşan bir ekip, Bulgaristan'ın Topolovgrad kenti yakınlarındaki Kapitan Petko Voyvoda köyünde çok heyecan verici bir keşifte bulunarak, Trakyalı bir savaşçının mezarını ve altından oluşan pek çok eseri ortaya çıkardı.
- Trakyalı
- Trak
- Savaşçı
- Süvari
- Mezar
- Altın
- Yüzük
- Hançer
- Zırh
- Hazine
- At
- Bulgaristan
- Thracian
- Thracian
- Warrior
- Cavalry
- Tomb
- Gold
- Ring
- Dagger
- Armour
- Treasure
- Horse
- Bulgaria
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archa
Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu
Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.
SON İÇERİKLER
Antik Roma’da Kadınların Ev Dışı Ekonomik Hayattaki Rolü
- Aile
- Kadın
- Erkek
- Anne
- Baba
- Çocuk
- Tarihöncesi
- Asur
- Urartu
- Antik Yunan
- Eskiçağ
- Antik Roma
- Anadolu
- Uygarlık
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archaeology News
- Ancient
- World Archaeology
Eskiçağda Aile ve Aile İçi Şiddete Genel Bakış
- Aile
- Kadın
- Erkek
- Anne
- Baba
- Çocuk
- Tarihöncesi
- Asur
- Urartu
- Antik Yunan
- Eskiçağ
- Antik Roma
- Anadolu
- Uygarlık
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archaeology News
- Ancient
- World Archaeology
Antik Yunan’da Çocuk: Aile İlişkileri, Ritüeller ve Toplumsal Kimlik
- Aile
- Kadın
- Erkek
- Anne
- Baba
- Çocuk
- Tarihöncesi
- Asur
- Urartu
- Antik Yunan
- Eskiçağ
- Antik Roma
- Anadolu
- Uygarlık
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archaeology News
- Ancient
- World Archaeology