©Azɘrtac

©Azɘrtac

©Azɘrtac

Proje, Ceyrançol ovasında bulunan ve yerel halk arasında “Yovşanlıdere” olarak bilinen bir alanda gerçekleştirildi. Keşif gezisine Azerbaycan Bilimler Akademisi Arkeoloji ve Antropoloji Enstitüsü'nde önde gelen araştırmacılardan, Tarih Doktoru, Doçent Şamil Necefov liderlik etti. Onun liderliğinde, komutanın gömüldüğü Orta Tunç Çağına ait 28 metre çapında, 2 metre yüksekliğindeki bir kurgan ve zengin eserler keşfedildi. 2 metre genişliğinde, 6 metre uzunluğunda ve 3 metre derinliğindeki kurgandaki mezar odası, uzunluğu boyunca üç bölüme ayrılmıştı: insan iskeleti ve ekipmanlarının yerleştirildiği bir oda, kil kapların yerleştirildiği bir oda ve tamamen boş bir oda. Bu işaretin muhtemelen “öteki dünya”ya, “ölen kişinin ruhunun beslendiği ve huzur bulduğu yer” inancının bir ifadesi olduğu varsayılabilir.

©Azɘrtac

©Azɘrtac

©Azɘrtac

Kurganda, bir komutanın elinde yarı bükülmüş bir pozisyonda tutulan dört uçlu tunç mızrak ucu (boyun uzunluğu 2 metreden fazla), ayak bileğinde bulunan tunç süs, obsidyenden yapılmış hamur boncuklar ve aletler ile 12 adet kakmalı ve zengin desenli toprak testi bulunmuştur. Bu testilerin her birinin boğaz ve omuz bölgelerinde karmaşık nokta şeklinde damgalama ve damgalama desenleri bulunmuş ve bu süslerin içleri özel bir beyaz maddeyle doldurulmuş ve kakılmıştır. Testilerin içinde, “öbür dünya için yiyecek” olduğuna inanılan pişmiş hayvan kemikleri (keçi, inek, at, yaban domuzu) bulunmuştur. Bu bulgular, dönemin askeri teknolojisini, sosyal yapısını ve cenaze törenlerini yansıtan önemli kanıtlar olarak kabul edilmektedir. Bulunan iskeletin anatomik pozisyonu ve mızrak ucunun yeri, kişinin bir savaşçı statüsünde olduğunu ve muhtemelen özel bir ritüel töreniyle gömüldüğünü göstermektedir. Bu tip mızrak uçları sadece Azerbaycan'da değil, tüm Güney Kafkasya bölgesinde son derece nadir bulunan bir buluntu olarak değerlendirilmektedir.

©Azɘrtac

©Azɘrtac

Kurganın tepesinde 0,5 metrelik toprak örtüsünün ardından, her biri 1 ton ağırlığında, 0,60 metre genişliğinde ve 2 metre uzunluğunda 14 adet kaplama taşı ve başlarında boğa şeklinde bir taş idol bulunmuştur. Arkeolojik kazının yapıldığı kurganda bulunan dairesel bir kireçtaşı mühür, ilk idari yönetim biçimleri ve mülkiyet kavramı hakkında yeni bilgiler sunmaktadır.

©Azɘrtac

©Azɘrtac

©Azɘrtac

Bu projenin en önemli özelliklerinden biri, buluntuların her birinin grafiksel gösterimlerinin ve bilimsel çizimlerinin yerinde profesyonelce hazırlanmış olması, yapısal yapılarının ve işlevsel özelliklerinin belgelenmiş olması ve parçalanmış halde bulunan maddi ve kültürel örneklerin yerinde restore edilmiş olmasıdır.

" Keşikçidağ kurganları" teriminin bilimsel dolaşıma girmesi bu projelerin en büyük başarısı olarak değerlendirilebilir.

©Azɘrtac

©Azɘrtac

©Azɘrtac

Orta Tunç Çağına ait kurganlar ve nadir eserlerin keşfi, yalnızca yerel halkın değil, uluslararası bilim camiasının da dikkatini çekmiştir. Şu anda, bulunan malzemeler üzerinde karbon 14 tarihlemesi, izotop analizleri, metalografik ve mineral bileşim analizleri gibi uluslararası düzeyde laboratuvar çalışmaları yapılması planlanmaktadır. Bu doğrultuda elde edilecek sonuçların, uluslararası bilim camiasına sunulmak üzere dünyanın saygın arkeoloji ve antropoloji dergilerinde yayınlanması planlanmaktadır. Aynı zamanda, Keşikçidağ kazıları sırasında elde edilen tüm eşsiz buluntuları içeren, fotoğraflar, grafik çizimler ve bilimsel yorumlarla zenginleştirilmiş yeni bir bilimsel-teorik kitabın hazırlanması ve yayınlanması da hedefler arasındadır.

Kaynak: Azerbaycan Devlet Haber Ajansı (Azɘrtac)