Olağanüstü olan sadece arkadan atılan ve kaburgaların arasına saplanan ok ucu değil, aynı zamanda kemiğin yenilenme belirtileri göstermesidir: kurban saldırıdan sonra en azından bir süre hayatta kalmıştır.

Universitat Autònoma de Barcelona'da (UAB) Prehistorya profesörü ve Institut Català de Paleoecologia Humana i Evolució Social'da (IPHES-CERCA) araştırmacı olan Dr. Carlos Tornero tarafından yürütülen son kazı sezonu sırasında yapılan keşif, MÖ 3. binyılda bu dağlarda yaşayan toplulukların sosyal dinamikleri hakkında fikir vermektedir. Bu, belirli bir çatışma döneminin doğrudan, neredeyse adli bir kanıtıdır.

Roc de les Orenetes alanında (Queralbs, Ripollès) Haziran ayı boyunca yapılan arkeolojik kazı çalışmaları. ©IPHES-CERCA

Roc de les Orenetes sıradan bir mezarlık alanı değildir. Bu yüksek dağ mağarası, iki ya da üç yüzyıl boyunca, muhtemelen tek bir grubun üyeleri olan en az 60 bireyin kalıntılarına ev sahipliği yapmıştır.

Şimdiye kadar, Edinburgh Üniversitesi'nde Osteoarkeoloji uzmanı olan Dr. Miguel Ángel Moreno'nun yönetiminde incelenen 6.000'den fazla kemik parçası çıkarıldı. Analizler, çoğunlukla yetişkin erkeklerden oluşan bir nüfusu ortaya koyuyor, ancak kadınlar ve çocuklar da mevcut ve hepsi zorlu bir ortama adapte olmuş.

Sağlam iskeletleri ve yoğun fiziksel aktivite izleri, çobanlığa ve Pirene kaynaklarını sömürmeye bağlı bir yaşam biçimine işaret ediyor ve mağaranın nesiller boyunca bir mezar alanı olarak kullanılması, toprakla derin bir bağ olduğu fikrini destekliyor.

Ancak her şey uyumlu değildi: önceki çalışmalarda kalıntılar arasında kasıtlı kırıklar, balta ve hançer izleri ve hatta çakmak taşı ok uçları tespit edilmişti. Ancak şimdiye kadar bu izlerin cenaze törenlerinin bir parçası mı yoksa gerçek şiddet eylemlerinin izleri mi olduğu konusunda bir kesinlik yoktu.