Avrupa Arkeoloji Dergisi'nde yayımlanan çalışma, bu eski oyunun ticaret yoluyla farklı kültürler arasında hızla popülerleştiğini gösteriyor. Çalışma, oyunun kökeninin güneybatı Asya'da olabileceğine işaret ediyor. Bu bulgu, oyunun sadece Mısır'dan değil, Mezopotamya, Levant, İran ve Anadolu gibi geniş bir coğrafyaya yayıldığını gösteriyor. Azerbaycan'da keşfedilen altı oyun tahtası, oyunun yayılma sürecine dair yeni ipuçları sunuyor. Arkeologların bulguları, bu antik oyunun ticaret yollarıyla geniş bir coğrafyada nasıl yayıldığını gözler önüne seriyor.

Azerbaycan’daki Çapmalı, Yenı Türkan, Dübəndi ve Ağdaşdüzü'nde yapılan kazılarda altı farklı oyun tahtası bulundu. Bu keşif, "58 Delik" oyununun sadece Mısır'ın Orta Krallık döneminde değil, Kafkasya'daki topluluklar arasında da oynandığını ortaya koyuyor. Araştırmayı yürüten arkeologlar Walter Crist ve Rahman Abdullayev, bulgularını Avrupa Arkeoloji Dergisi’nde yayımladı. Bu keşif, oyunun kökenine dair yeni ipuçları sunarken, kültürel yayılma sürecine de ışık tutuyor.

Çalışmaya göre, oyun tahtaları üzerine işlenmiş deliklerin dizilişi, klasik "58 Delik" oyununun belirgin tasarımına işaret ediyor. Bu oyunda, iki paralel delik sırasının etrafında dizilmiş 38 delikten oluşan bir yay bulunuyor. Oyuncular, çivi benzeri taşlarla bu tahtada ilerlemeye çalışarak, ilk olarak sona ulaşmayı hedefliyor. Kazanan, sona ulaşan ilk oyuncu oluyor. Oyun, günümüz "Yılanlar ve Merdivenler" oyununun eski bir versiyonu olarak da nitelendirilebilir.

Keşfedilen oyun tahtalarının sadece bir eğlence aracı olmaktan öte, eski toplumlar arasında ticaret ve kültürel etkileşimin bir yansıması olabileceği düşünülüyor. Araştırmacılar, Abşeron Yarımadası ve Gobustan Koruma Alanı'nda bulunan bu tahtaların, bölgenin güneydeki toplumlarla güçlü ticaret bağlantılarına sahip olduğuna dikkat çekiyor. Çalışmada, oyunun fetih yoluyla değil, ticaret ve kültürel alışveriş yoluyla yayıldığına dair güçlü kanıtlar sunuluyor. Bu bulgu, oyunun sadece elit tabakalarda değil, farklı sosyoekonomik gruplar arasında da popüler olduğunu gösteriyor.

"58 Delik" oyununun kökeni üzerine daha önceki araştırmalar, oyunun Mısır'da ortaya çıktığına odaklanmıştı. Ancak Azerbaycan’da bulunan oyun tahtaları, bu görüşü sorguluyor ve oyunun ilk olarak güneybatı Asya'da ortaya çıkmış olabileceğini öne sürüyor. Bu yeni bulgular, oyunun nasıl yayıldığına dair kültürel süreçlere daha fazla dikkat çekiyor. Oyunun bölgeden bölgeye ticaret yoluyla nasıl yayıldığı ve geniş bir coğrafyada nasıl popüler hale geldiği üzerinde duruluyor.

Ayrıca, çalışma, oyunun kökeni ne olursa olsun, hızla geniş bir topluluk tarafından benimsenip oynandığını gösteriyor. Mısır Orta Krallığı’ndaki soylular, Anadolu’daki tüccarlar, Kafkasya’daki sığır çobanları ve hatta piramit işçileri bu oyunu oynamış olabilir. Oyun, sadece bir eğlence aracı değil, aynı zamanda eski toplumlar arasında kültürel bir bağ haline gelmiş gibi görünüyor.

Kaynak: Popular Mechanics