Tabletler, kerpiç duvarlardan yapılmış ve oda ya da ofislere bölünmüş büyük bir devlet arşivi binasının yerinde bulundu. ©Alberto Giannese/The Girsu Project/British Museum

İngiliz-Amerikan bir konservatör olan Dana Goodburn-Brown, tabletleri yazıya dökülebilmeleri için temizliyor. Bu işin hem özenli hem de heyecan verici olduğunu söylüyor: “İnsanlar her şeyin topraktan çıktığını ve müzede gördüğünüz gibi göründüğünü sanıyor ama öyle değil.”

Bir tablet farklı malları listeliyor: “250 gram altın / 500 gram gümüş / ... besili inekler... / 30 litre bira.” Rey, vatandaşların isimleri ve mesleklerinin bile kaydedildiğini söyledi: “Kadınlar, erkekler, çocuklar - herkes için isimlerimiz var.

“Kadınlar devlet içinde önemli görevlerde bulunurlardı. Örneğin, erkekler tarafından yönetilen bir toplum olmasına rağmen yüksek rahibelerimiz var. Ancak kadının rolü en azından diğer birçok toplumdan daha yüksekti ve elimizdeki kanıtlara dayanarak bu inkar edilemez.”

Listelenen işler taş kesicilerden tapınak zeminini süpürenlere kadar uzanıyor. Rey şöyle devam ediyor: “Tanrıların ve baş rahibin bulunduğu zemini süpürebilmek çok önemliydi. Antik Mezopotamya şehirlerinin hepsi teoride tanrılara aitti. Toplum tapınak devleti için çalışıyordu.”

Tabletler, kerpiç duvarlardan yapılmış ve oda ya da ofislere bölünmüş büyük bir devlet arşivi binasının yerinde bulundu. Tabletlerden bazıları binaların mimari planlarını, arazi planlarını ve kanal haritalarını içeriyor.

Buluntular, British Museum ile Irak hükümetine bağlı Devlet Eski Eserler ve Miras Kurulu arasında bir işbirliği olan ve Meditor Trust adlı bir hayır vakfı tarafından finanse edilen Girsu Projesi'ndeki arkeologlar tarafından yapıldı.

İlk olarak 19. ve 20. yüzyılın başlarında kazılan alan, iki Körfez savaşının ardından yağmacıların hedefi oldu: “Akad dönemine ait tabletler ya yağmalandı ya da arkeolojik ortamlarından dikkatsizce çıkarıldı ve böylece bağlamlarından koparıldı. Bu yüzden yönetimin nasıl işlediğini anlamak çok zordu.

“Şimdi önemli olan, bunları kendi arkeolojik bağlamları içinde düzgün bir şekilde kazabilmiş olmamız. Yeni buluntular in situ, yani orijinal bağlamlarında korundu ve dünyada imparatorluk kontrolünün ilk fiziksel kanıtına sahip olduğumuzu kesin olarak söyleyebiliriz. Bu tamamen yeni bir durum.”

Buluntular, British Museum'a olası bir ödünç verme öncesinde, daha fazla çalışma için Bağdat'taki Irak Müzesi'ne gönderildi.

Akad İmparatorluğu sadece 150 yıl kadar sürmüş ve şehrin bağımsızlığını sağlayan bir isyanla sona ermiştir.

Kaynak: The Guardian