İlk kez 1963 yılında keşfedilen Villena Hazinesi, büyük bölümü altın ve gümüşten yapılmış 66 parçadan oluşuyor. Bilezikler, kaseler, şişeler ve diğer süs eşyalarını içeren hazine, Avrupa Tunç Çağına kadar uzanan ve bölgeden ve zamandan gelen en önemli kuyumculuk örneklerinden birini temsil eden önemli bir buluntuydu.

Ancak hazinenin tam olarak tarihlendirilmesi, bir metalin varlığı nedeniyle biraz sorunlu olmuştur.

Altın varakla kaplanmış içi boş demir başlık. ©Municipal Archaeological Museum of Villena (CC by 4.0)

“Yine 1963 yılında Villena'dakilerle bağlantılı bazı altın parçaların bulunduğu Cabezo Redondo Hazinesi'nin (Villena, Alicante) keşfi, her iki grup için de Geç Tunç Çağı (MÖ 1400-1200) içinde tarihler önermektedir”.

“Bazı araştırmacıları kronolojiyi Geç Tunç Çağına kadar indirmeye zorlayan tartışma konusu, Villena Hazinesi'nde iki demir metal parçanın bulunmasıdır: bir asa veya komuta sopasının ucu ya da bir kılıç kabzası olarak yorumlanan, ajurlu bir altın levha ile kaplı küçük, içi boş bir yarım küre ve açık bir bilezik.”

Demirden yapılmış bilezik. ©Municipal Archaeological Museum of Villena (CC by 4.0)

Bu eşyaların kafa karıştırıcı olmasının nedeni demirden yapılmış olmaları ve Demir Çağının daha geç bir dönemde, MÖ 9. yüzyılda başlamış olmasıyla uyuşmamasıdır. Bu da bazı arkeologların hazineyi bu geç döneme tarihlemesine yol açmıştır.

Ancak bir başka olasılık daha var; eşyaların içindeki demirin karasal kaynaklardan ziyade meteorlardan gelmiş olması. Tutankamon'un hançeri de dahil olmak üzere antik geçmişe ait diğer eşyaların, Dünya'ya meteorit yoluyla gelen demirden yapıldığı tespit edilmiştir.

Metalin meteorik olup olmadığını belirlemek için invaziv teknikler dışlanmış olsa da, ekip kütle spektrometresi kullanarak örnekleri analiz edebildi.

Ekip, “Burada sunulan Villena Hazinesi'ndeki demir parçaları üzerinde yapılan analizlerin sonuçları, bunların büyük olasılıkla meteoritik demirden yapılmış nesneler olduğunu gösteriyor” açıklamasını yaptı. “Kapak muhtemelen %5,5 nikel içeriğine sahip meteoritik demirden yapılmıştır ve yıllar önce Freiburg laboratuvarında analiz edilen Mundrabilla meteoritinin (Avustralya) küresel bileşimiyle [karşılaştırılabilir].”