Apsaros kalesi arkeolojik kazıları, Polonya-Gürcistan ortak ekibinden arkeologlar Varşova Üniversitesi'nden Dr. Radosław Karasiewicz-Szczypiorski ve Acara Kültürel Mirası Koruma Ajansı'ndan Dr. Lasha Aslanishvili tarafından yönetiliyor.

Apsaros kalesi, bugün Gürcistan'ın batısında Batum yakınlarındaki Gonio'da yer almaktadır. Yaklaşık 2 bin yıl önce inşa edilen Apsaros, Kolkhis (modern batı Gürcistan) ile Küçük Asya'daki Roma eyaletleri arasındaki kıyı yolunun güvenliğini sağlamaya yardımcı olmuştur.

Kabartmalı süslemeler ve Yunanca bir yazıt içeren el büyüklüğünde bir eser olan altın levhanın mevcut keşfi, özellikle evlerinden uzak Roma birlikleri arasında saygı duyulan bir tanrı olan Jüpiter Dolichenus'a adanmış bir kültün varlığını doğrulamaktadır.

“Buluntu, yakın çevrede Jüpiter Dolichenus'a adanmış tapınağın işleyişini doğrulamaktadır. Bu, resmi Roma tanrısı olan Jüpiter Capitoline'den farklı bir tanrıdır. Jüpiter Dolichenus'a tapınmanın kökleri doğuya, modern Suriye ve Türkiye'nin sınır bölgelerine kadar uzanmaktadır. Roma askeri ortamında popüler hale gelen yerel bir tanrıydı.

Dr. Karasiewicz-Szczypiorski ayrıca böylesine bozulmamış bir altın nesnenin nadiren keşfedildiğine dikkat çekerek, altının günlük askeri bağlamlarda nadiren kullanılmasına rağmen, rezervlerin muhtemelen acil durumlar için saklandığını ve tutulduğunu öne sürdü. “Bu, garnizonun ya da subayların altın cinsinden mali rezervleri olmadığı anlamına gelmiyor” diye açıkladı.

Aslında Gonio, 1970'lerde keşfedilen altın zulasıyla zaten ünlü. Muhtemelen buradaki garnizon mali rezervlere sahipti ve dini sembollere değer veriyordu. Arkeologlar ayrıca Jüpiter Dolichenus'u simgeleyen boğa ve kartal tasvirli küçük tunç heykelcikler ve alanda daha geniş dini uygulamalar ve ikonografi buldular.

Alanda in situ olarak muhafaza edilen bir mozaik tabanın parçaları. ©Radosław Karasiewicz-Szczypiorski/PCMA

Ekip ayrıca, bazıları hiç bitirilmeden fırınlarda terk edilmiş birkaç amfora bulunca şaşırmıştır. Dört fırın ve yakınlarda beşinci bir fırının izleri, buranın askerler tarafından iskan edilmeden önce büyük bir şarap üretim alanı olduğunu gösteriyor. Gonio'nun sahile yakınlığından faydalanmak için burada büyük ölçekli bir çömlekçilik ve şarap üretimi ağının var olması muhtemeldir. Araştırmacılar, ordu geri döndüğünde bu endüstrinin zorla kapatılmış olabileceğini ve bu kapların fırında terk edilmiş olarak bırakılmış olabileceğini düşünüyor.