İskandinavya'nın Bilinen En Eski Gemi Mezarı Norveç'in Ortasında Yer Alıyor

Bu yaz, arkeologlar Norveç'in Trøndelag İlçesinin kuzeyindeki Leka'da bulunan Herlaugshagen'de küçük bir araştırma yaptı. İnanılmaz bir şey buldular.

Arkeologlar, Leka'daki büyük mezar höyüğünün neye benzediğini yer üstünden görüntülemek için bir drone kullandı. Herlaugshaugen adı verilen höyük, Snorre'nin kraliyet destanlarında Kral Herlaug'un son dinlenme yeri olarak geçiyor. ©Hanne Bryn, NTNU Univer

Amaç, bir mezar höyüğünü tarihlendirmek ve içinde bir gemi olup olmadığını bulmaktı. Araştırmaları Norveç Kültürel Miras Müdürlüğü adına ve Trøndelag İlçe Yönetimi ile işbirliği içinde yürüttüler.

Arkeologlar, bunun gerçekten bir gemi gömüsü olduğunu doğrulayan büyük perçinler bulduklarında sevinçten havalara uçtular ve buluntular yakın zamanda tarihlendirildiğinde de heyecanları azalmadı.

NTNU Üniversitesi Müzesi'nde arkeolog olan Geir Grønnesby: "Höyük yaklaşık olarak MS 700 yılında inşa edilmiştir. Buna Merovingian dönemi deniyor ve Viking Çağından önce geliyor. Bu tarihleme gerçekten heyecan verici çünkü gemi gömme geleneğini oldukça geriye götürüyor".

Grønnesby kazının proje müdürüydü. Gemi için belirlenen tarihin pek çok sonucu olduğunu söylüyor.

"Bu bize, bu bölgedeki insanların daha önce düşündüğümüzden çok daha önce yetenekli denizciler olduğunu -büyük gemiler inşa edebildiklerini- gösteriyor."

Bu harita, Norveç'in merkezinde bulunan büyük mezar höyüklerinin yaklaşık konumlarını göstermektedir. Harita: Kolbjørn Skarpnes/NTNU. ©Map: Kolbjørn Skarpnes/NTNU - PHYS ORG

Gemi yapımının gelişimi, Viking Çağının ne zaman ve neden başladığına dair tartışmalarda kilit bir rol oynamıştır. Bu tarihlendirmeye dayanarak Viking Çağının daha erken başladığını söyleyemeyiz, ancak Grønnesby bu büyüklükte bir gemiyi yapmak için bir nedeniniz olmadan inşa edemeyeceğinizi söylüyor.

"Mezar höyüğünün kendisi de bir güç ve zenginlik sembolüdür. Ytre Namdalen'deki çiftçilikten gelmeyen bir zenginlik. Bence bu bölgedeki insanlar, belki de çok uzak mesafelerden mal ticareti yapıyorlardı."

Trøndelag İlçe Yönetimi'nden arkeolog Lars Forseth tarafından desteklenen Forseth, bu yaz yapılan araştırmalara da katıldı.

Forseth, yaptığı açıklamada: "Nakliye rotası üzerindeki konumun, Herlaugshaugen mezar höyüğünün neden Leka'da bulunduğunu anlamada kilit bir rol oynadığını düşünüyorum. Bileme taşlarının 700'lü yılların ortalarından itibaren Trøndelag'dan kıtaya ticaretinin yapıldığını biliyoruz ve bu güzergâhtaki mal taşımacılığı Viking Çağını ve Viking Çağı öncesinde gemi tasarımındaki gelişmeleri anlamak açısından kilit önem taşıyor".

Bu büyük höyüğün bir çiftçinin tarlaları arasında ne işi olduğunu merak edebilirsiniz. Artık biliyoruz. Arkeolog Lars Forseth, Herlaugshaugen'deki mezar höyüğünde kazı yapıyor. ©Geir Grønnesby, NTNU University Museum - PHYS ORG

Herlaugshaugen mezar höyüğü 60 metrenin üzerinde bir çapa sahiptir ve Norveç'teki en büyük mezar höyüklerinden biridir.

Höyük 1700'lerin sonlarında üç kez kazılmış ve mevcut kayıtlara göre bir tür duvar, demir perçinler, tunç bir kazan, hayvan kemikleri ve kılıçla oturmuş bir iskelet bulunmuştur.

"Ne yazık ki bu buluntular 1920'lerin başında ortadan kayboldu. İskelet bir süre Trondheim Katedral Okulu'nda Kral Herlaug olarak sergilendi, ancak kimse ona ne olduğunu bilmiyor. Diğer tüm buluntular da ortadan kayboldu. Tunç kazanın eritilerek ayakkabı tokası haline getirildiği söyleniyor" diyor Grønnesby.

Bu büyüklükte ve bu yaşta gemi çivileri bize buradaki insanların daha önce düşünülenden çok daha önce büyük gemiler inşa edebildiklerini gösteriyor. ©Geir Grønnesby - PHYS ORG

Herlaugshaugen mezar höyüğü, Viking Çağı'nın hemen öncesine, Merovingian Dönemi'ne (yaklaşık MS 550 ila 800) tarihlendirilmiştir. Genel olarak bu döneme ait çok fazla arkeolojik buluntu yoktur, ancak ilk gemi mezarları bu dönemin ilk aşamalarında ortaya çıkmıştır. Bunlar arasında İsveç'teki Vendel ve Valsgärde'de bulunan ve insanların süslü silahlar ve miğferlerle yastıkların üzerine yatırılarak gömüldüğü muhteşem gemi mezarları da yer almaktadır.

Vendel ve Valsgärde'deki yönetici sınıf ile Leka'daki mezar höyüğünü inşa eden insanlar arasında bir bağlantı olabilir mi?

Bu mantıksız bir varsayım değildir: Leka'dan çok uzak olmayan Namdalen vadisinde, arkeologların Merovenj Dönemine ait olduğuna inandıkları daha da büyük mezar höyükleri bulunmaktadır.

"Aslında, Norveç'teki tüm büyük mezar höyüklerinin yaklaşık yüzde 10'u Namdalen'de bulunmaktadır. Bunlar 37 metreden daha büyük çaplı höyüklerdir ve Norveç'teki isimsiz bir vadinin büyük ölçekli mezar höyükleri için kilit bir alan olması neredeyse açıklanamaz bir durumdur" diyor Lars Forseth.

Norveç'in orta kesimlerindeki Bertnem'de 1920'lerde çekilmiş bir fotoğrafta, bazı höyüklerin birbirlerine ne kadar yakın olduğunu ve bulundukları ortamı gösteren üç mezar höyüğü. ©Theodor Petersen, NTNU University Museum archives - PHYS ORG

"Bu büyük höyüklerin ne içerdiğini bilmiyoruz çünkü neredeyse hiçbiri araştırılmadı. Ancak arkeologlar çok uzun zamandır Namdalen ile İsveç'teki Vendel ve Valsgärde bölgeleri arasında bir bağlantı olup olmadığını merak ediyor".

Grønnesby, Vendel ve Valsgärde'nin İngiltere'deki Sutton Hoo'da bulunan fevkalade zengin gemi gömüsüne benzediğini de sözlerine ekliyor. Sutton Hoo gömütü de Merovenj Dönemine tarihleniyor ve en eski anıtsal gemi gömütü olarak kabul ediliyor.

"Herlaugshaugen mezar höyüğündeki gemi Namdalen, Vendel, Valsgärde ve Sutton Hoo'daki mezar höyükleriyle bağlantılı olarak mı görülmeli yoksa farklı bir fenomen mi? Bu çok heyecan verici bir soru ve daha fazla araştırmak istediğimiz bir konu" diyor Grønnesby.

Kaynak: PHYS ORG

EN ÇOK OKUNANLAR

Köpeğini Gezdiren Çocuk Roma Dönemine Ait Altın Bilezik Buldu

11 yaşındaki bir çocuk, İngiltere'nin Batı Sussex bölgesindeki Pagham yakınlarındaki bir tarlada nadir bulunan altın bir Roma bileziği keşfetti. Romalı askerlere kahramanlıklarından dolayı verilen armilla tipi süslü bir bilezik olan ve MS.1. yüzyıla tarihlenen bilezik, 300 yıldan daha eski bir altın obje olarak, bir adli tıp soruşturmasında resmi olarak hazine ilan edildi.

SON İÇERİKLER