Kedileri Neden Evcil Hayvan Olarak Beslediğimizin Sırrı Keşfedildi
Bir çift yeni araştırmaya göre, kediler ilk kez, muhtemelen eski Mısır'da tüylü kedigillerin toplu kült ritüel kurbanlarının ardından insan yoldaşı oldu.
- Yazar : Aktüel Arkeoloji
- Tarih : 2025-04-17 11:03:03

Gayer-Anderson kedisi. © The Trustees of the British Museum
Antik Mısır'ın, kedi evcilleştirme ve tapınmanın yaygın olduğu insan uygarlığının beşiği olduğu bilinmektedir.
Mumyalanmış birçok kedi kalıntısı ve Mısır tanrıçası Bastet gibi tanrılar, tüylü kedigillerin ve insanların bölgede birlikte yaşadığını göstermektedir.
Ancak, kedilerin hangi koşullar altında insanlara yoldaş olduğu tam olarak bilinmiyordu.
Daha sonra, 2001 yılında bilim insanları Kıbrıs'ta bir insan ve bir kedi kalıntısı içeren 9500 yıllık bir mezar keşfederek kedi evcilleştirmenin Akdeniz adasında başladığına işaret ettiler.
Araştırmacılar, Kıbrıs ve çevresindeki kedilerin ilk çiftçileri takip etmiş ve binlerce yıl boyunca insanlarla birlikte yaşamaya alışmış olabileceği teorisini ortaya attı.
Şimdi ise, henüz hakem denetiminden geçmemiş iki DNA çalışması bu teoriyi çürütüyor ve Kıbrıs'taki hayvanın aslında evcilleştirilmiş bir kedi değil, bir Avrupa yaban kedisi olduğunu ortaya koyuyor.
Antik Mısır tanrısı Bastet'e adanmış kedi figürleri koleksiyonu. ©AFP via Getty Images
Araştırmacılar, bu durumun, muhtemelen 3000 yıl kadar önce kedi evcilleştirmenin başlangıç yeri olarak Mısır'a odaklanılmasını sağladığını söylüyor.
“Evcil kedilerin daha önce düşünüldüğü gibi Neolitik çiftçilerle birlikte Avrupa'ya yayılmadığını gösteriyoruz” diye yazıyorlar.
Bunun yerine bilim insanları, evcilleştirilmeden önce Bastet için yapılan toplu kült ritüellerinde evcilleştirilmiş yaban kedilerinin kurban edildiğinden şüpheleniyor.
Mısır'dan mumyalanmış bir kediler. ©Wikipedia
Arkeologlar, Mısır'ın koruma, zevk ve sağlık tanrıçasının ilk olarak bir aslan başıyla tasvir edildiğini, ancak MÖ 1. binyıl civarında bir kedi başıyla temsil edilmeye başlandığını söylüyor.
Yeni çalışmada araştırmacılar, “Bu dönüşüm, serbest dolaşan ve özel olarak yetiştirilen milyonlarca kedinin tanrıçaya adak olarak mumyalandığı kedi kurbanının yükselişiyle aynı zamana denk geldi” diye yazıyor.
Kazılarda ayrıca Bastet'e adanmış tapınak ve kutsal alanların geniş antik tarım arazilerinin etrafında yer aldığı tespit edildi.
Bu tür ekilebilir arazilerde çok sayıda kemirgen ve bunların doğal yırtıcıları olan yaban kedileri bulunuyor olmalıydı.
Bilim insanları, “Bu durum, insanlar ve kediler arasında, yaban kedilerinin yeni edindikleri ilahi statülerinin de etkisiyle evcilleştirilmelerine yol açan daha sıkı bir ilişki için gerekli bağlamı sağlamış olabilir” diye yazıyor.
Nebamun mezar freski, Mısır, MÖ 1350. © The Trustees of the British Museum
Sonunda, bazı eski Mısırlıların kedileri sevimli evcil hayvan arkadaşları olarak evlerine kabul etmiş olabileceklerini söylüyorlar.
Kültler tarafından yönlendirilen hayvanların evcilleştirilmesi ve yayılması nadir değildir.
Örneğin, önceki araştırmalar alageyiklerin yayılmasının Yunan tanrıçası Artemis'e, tavukların yayılmasının ise Mithras kültüne bağlı olduğunu göstermiştir.
Araştırmacılar, aynı şekilde Bastet kültünün de kedilerin yayılmasını kolaylaştırmış olabileceğini söylüyor.
Bilim insanları, “Sonuçlarımız, evcil kedilerin coğrafi kökeni için yeni bir yorumlayıcı çerçeve sunarak, Kuzey Afrika'da birden fazla bölge ve kültürü içermiş olabilecek daha geniş ve daha karmaşık bir evcilleştirme sürecine işaret ediyor” diyor.
Günümüz evcil kedilerinin orijinal kaynak popülasyonlarını belirlemek için daha fazla araştırma yapılması çağrısında bulunuyorlar.
Kaynak: Independent
EN ÇOK OKUNANLAR
Altınlarla Donatılmış Trakyalı Savaşçı Mezarı Bulundu
Arkeologlardan oluşan bir ekip, Bulgaristan'ın Topolovgrad kenti yakınlarındaki Kapitan Petko Voyvoda köyünde çok heyecan verici bir keşifte bulunarak, Trakyalı bir savaşçının mezarını ve altından oluşan pek çok eseri ortaya çıkardı.
- Trakyalı
- Trak
- Savaşçı
- Süvari
- Mezar
- Altın
- Yüzük
- Hançer
- Zırh
- Hazine
- At
- Bulgaristan
- Thracian
- Thracian
- Warrior
- Cavalry
- Tomb
- Gold
- Ring
- Dagger
- Armour
- Treasure
- Horse
- Bulgaria
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archa
Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu
Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.
SON İÇERİKLER
Mısır’da Büyük Bir Yeni Krallık Yerleşimi Keşfedildi
- Tutankamon
- II Ramses
- Kerpiç
- Kasaba
- Mısır
- Antik Mısır
- Tutankhamun
- Ramses II
- Adobe
- Town
- Egypt
- Ancient Egypt
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archaeology News
- Ancient
- World Archaeology
Antika Dükkanında Bulunan Gizemli Çene Kemiğinin Bir Erkek Denisovan'a Ait Olduğu Anlaşıldı
- Denisovan
- İnsan
- Hominin
- Evrim
- Kemik
- Diş
- Paleoproteomik
- Protein
- Genetik
- Fosil
- DNA
- Human
- Hominin
- Evolution
- Bone
- Tooth
- Palaeoproteomics
- Protein
- Genetics
- Fossil
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archaeology News
- An