Kafatası, Lastras de Teza'daki (Burgos) Sima de Marcenejas'a yapılan bir mağaracılık gezisi sırasında, bulunmasında önemli rol oynayan Gaem, Takomano, Geoda, Flash ve A.E.Get mağaracılık gruplarının işbirliği sayesinde keşfedildi.

Daha sonra CENIEH'e taşınmış ve burada Konservasyon ve Restorasyon Laboratuvarı ekibi tarafından titiz bir işleme tabi tutulmuştur. Tüm bu çalışmaların ardından kafatasının Roma İmparatorluğunun son yüzyıllarında yaşamış yetişkin bir erkek bireye ait olduğu tespit edilebilmiştir.

Bu araştırmanın temel amacı, bu kişiyi yaşamı boyunca etkileyen olası hastalıkları anlamaktı. Bunun için mikro-bilgisayarlı tomografi (MicroCT) gibi son teknoloji teknikler kullanıldı ve bu sayede 3D bir model oluşturmak ve kafatasının içini ayrıntılı olarak görselleştirmek için yüzlerce X-ışını görüntüsü elde etmek mümkün oldu.

Esasen, mikro bilgisayarlı tomografi, birey üzerinde bir tür "sanal otopsi" yapılmasına olanak tanımaktadır ve bu, tümü antemortem kökenli, yani iyileşme süreçlerine dair kanıtlar gösteren ve birey hayattayken meydana geldiğini gösteren dört kafatası lezyonunun varlığını ortaya çıkarmıştır.

Tespit edilen dört lezyondan üçü kafatasının dış tarafındaydı ve kasıtlı olarak oluşturulan yaralanmalarla uyumlu kanıtlar gösteriyordu. Bunun nedeni, düşme gibi kazaların neden olduğu lezyonlar için tipik olmayan bir şekilde başın üst kısmında olmalarıdır.

Ayrıca, bunlardan ikisi keskin ve künt nesnelerle açılan yaralarla uyumlu özellikler göstermektedir. Bu da yaraların bu kişinin hayatına yönelik şiddet girişimlerinin sonucu olma ihtimalini artırmaktadır.

Dördüncü lezyon kafatasının içindedir. Kendisini tutan kemiğin bir kısmını ortadan kaldırmış dairesel morfolojiye sahip bir çöküntü olarak karakterize edilmektedir.

Lezyonun özellikleri incelendikten ve enfeksiyonlar, metabolik veya genetik hastalıklar veya neoplazi gibi farklı patolojilerle karşılaştırmalı bir analiz yapıldıktan sonra, bunun muhtemelen kafatasının içindeki bir tümörden, olası bir menenjiyomdan kaynaklandığı sonucuna varılmıştır. Bu menenjiyom, antik dönemde bu tümörlere dair çok az kayıt bulunan bir bölge olan İber Yarımadası'ndaki bu kronolojiler için bu durumun ilk vakasıdır.

Makalenin başyazarı Daniel Rodríguez-Iglesias, "Bu bulgunun ilginç yanı, geçmişteki nüfusların sağlığına bir pencere açması ve bireylerin bu koşullarda hayatta kalma becerileri ve sonrasındaki yaşam kaliteleri hakkında bize temel sorular yöneltmesidir" diyor.

Makalenin diğer katılımcıları CENIEH'ten araştırmacılar Ana Pantoja-Pérez ve Nohemi Sala ile konservatör-restoratör Pilar Fernández-Colón ve Universidad de Alcalá de Henares'ten (UAH) araştırmacı Manuel Alcaraz-Castaño ve Universidad Complutense de Madrid'den (UCM) Adrián Pablos'tur.

Kaynak: phys.org