Hititçede şarabın farklı türlerini anlatan kelimeler çok sayıda Hitit metinlerinde geçmektedir. “gibil geştin” taze şarap, “geştin ku” tatlı şarap olarak bilinmektedir. Sümerce olan kelime Hitit ordusunda protokol belirlemede karşımıza çıkmaktadır. Askeri operasyonlarda Hitit ordusu başkomutanı olan kraldan sonra orduya başkanlık eden rütbeler sıralanırken, Hitit metinlerinde yazılan ve kelime anlamı “şarap büyüğü/baş şarapçı” olan askeri unvanın yüksek bir rütbeye eşit olduğu bilinmektedir.

Arkeolojik buluntulardan kaya resimleri ve heykellerde üzüm ve şaraba ait figürlere rastlanılmaktadır. MÖ 1200-742 yıllarına ait Konya-Ereğli İvriz Kaya Kabartması üzerinde tanrı tarafından krala verilen üzüm salkımı görülmektedir. Anadolu’da bağcılığın gelişmiş olduğu, özellikle ritüellerde üzüm ve şarap sunumunun oldukça sık olduğu anlaşılmaktadır.

Hititlerde tanrılara şarap sunumu freskte çoğunlukla karşıma çıkmaktadır. Hitit metinlerinde geçen bayram törenlerinde tanrıya içki sunumunda bulunan krallar bunu özel bir seremoni ile gerçekleştirmiştir. İvriz Kaya Kabartması örneğinde olduğu gibi sunum esnasında Hititlerde saygı göstergesi olarak dua sahnelerinde iki el yumruk biçiminde sıkılmış olarak yüz hizasına kaldırılmaktadır. Dua için yumruk yapılmış el biçimli sunu kabı içerisindeki kutsal sıvı şarap, dökülerek sunulmuştur.

Kültepe kazılarında bulunan hayvan biçimli pişmiş toprak kutsal içki kapları ©Kültepe kazı arşivi / Aktüel Arkeoloji Dergisi 35. Sayı "Kültepe"

Kabartma örneklerinde tanrı tarafından bereketi temsil eden üzüm, krala sunulurken krallar tarafından dua törenlerinde üzümün işlenmiş halinden biri olan şarabın, özel sunu kapları ile tanrıya sunulmuş olması dikkat çekicidir. Tanrılarına şarap sunan Hititler, hangi tanrılara içki kurbanı yapıldığı, libasyon töreninde görevli saray memurunu ve libasyon kabının adı gibi bilgiler tabletlerde aktarılmıştır;

51 Aşçıların başı şarap -ile dolu- “ispantuzziessar” kabını

52 krala uzatır. Kral elini koyar.

J Aşçıların başı Taht Tanrısının önünde

2 iki defa ve Savaş Tanrısına

3 üç defa kurban sunar.

Veya içki kurbanı bizzat kral tarafından yapılmaktadır.