Antik Çağlarda Kadın, Doğum ve Hurma İlişkisi

Binyıllardır süre giden kadın ve hurma ilişkisinden yalnızca bir kesit sunmayı hedefleyen bu çalışmanın çıkış noktasını; arkeolojik belleğimize kazınmış bir görsel ile bir mitosun sunduğu detaylar oluşturur. Bununla birlikte görece geri planda kalmış olan bu detaylar bizlere kendi hikayelerinin çok ötesinde derin bir kültürel ve bilimsel ilişkinin de kapılarını aralar.

Yeni Assur silindir mührü üzerinde hurma ağacı önünde İştar. British Museum

Demir Çağın önemli yerleşimlerinden Karatepe’de dönemin siyasi ve sosyal yaşamı bağlamında önem taşıyan pek çok kabartma bulunur. Bu kabartmalardan bir tanesi ise konumuz bağlamında dikkat çeker. Zira söz konusu kabartmada bir anne çocuğunu hurma ağacının altında emzirirken betimlenir. Betim ilk bakışta doğal bir peyzajın parçası gibi görünür. Bununla birlikte bu tasvirden yüzyıllar sonra yazılmış bir metinde hurma ağacının kadınla birlikteliğinin hiçte tesadüfi olamayacağına dair detaylar belirir.

“... Ey delikanlı, dağ tanrısı yoktur bu sunakta, o tanrıça, bu sunağın kendisine ait olduğunu söylüyor, bir zamanlar soylu hanımın yeryüzünü yasakladığı, başıboş dolaşan Delos’un yalvaranı güçlükle kabul ettiği, hafif bir ada olarak yüzdüğü zamanlar. Orada dayanarak bir hurma ağacına Pallas’ın ağacıyla birlikte, doğurdu ikizleri Latona, analığın isteğine karşı. Yeni doğum yapan tanrıçanın buradan da kaçtığı söylenir Iuno’dan ve iki tanrısal yavrusunu bağrında taşıdığı ...”

Ovidius’un, Metomo tanrıça Leto’nun tanrısal ikizlerinin doğumunu anlattığı bu metne göre; Leto, Hera’nın zulmü yüzünden yeryüzünde kendine doğum yapabilecek bir yer bulamamıştır. En nihayetinde doğum vakti geldiğinde, o güne kadar başı boş yüzen ve bu nedenle Hera’nın gazabından korkmayan bir ada olan Delos, tanrıçaya kucak açmıştır. “Orada dayanarak bir hurma ağacına Pallas’ın ağacıyla birlikte, doğurdu ikizleri Latona...” sözlerinden de anlaşıldığı üzere, Leto, tanrısal ikizlerini bu iki ağaçtan destek alarak Delos’da doğurmuştur.

Karatepe emziren kadın kabartması.

Leto’nun doğum mitosundan, Karatepe emziren ana betimine baktığımızda haklı olarak ana sahnelerin tamamen farklı oldukları düşünülebilir. Ancak tüm farklılıklara rağmen bu ikili, açık bir biçimde “annelik” ortak noktasında birleşir. Dahası, bu birleşimin kültürel ve bilimsel arka planı üzerine düşünüldüğünde ise -aşağıda detaylarıyla sunulmuş olan- hurma ile kadın arasında kurulmuş muazzam bir bağlantının var olduğu anlaşılmış olur.

Devamı; Aktüel Arkeoloji Dergisi 94. Sayı “ Çağlar Boyu Kadın “

EN ÇOK OKUNANLAR

Köpeğini Gezdiren Çocuk Roma Dönemine Ait Altın Bilezik Buldu

11 yaşındaki bir çocuk, İngiltere'nin Batı Sussex bölgesindeki Pagham yakınlarındaki bir tarlada nadir bulunan altın bir Roma bileziği keşfetti. Romalı askerlere kahramanlıklarından dolayı verilen armilla tipi süslü bir bilezik olan ve MS.1. yüzyıla tarihlenen bilezik, 300 yıldan daha eski bir altın obje olarak, bir adli tıp soruşturmasında resmi olarak hazine ilan edildi.

Tarlada Tesadüfen Bulunan Eşsiz Roma Miğferi Yeniden Sergileniyor

Amatör arkeologlar tarafından 20 yıldan uzun bir süre önce bir arazide keşfedilen eşsiz bir Roma süvari miğferi bir müzede sergileniyor.

SON İÇERİKLER

Avusturya’da Sıra Dışı Bir Mezar Keşfedildi: Bir Atla Beraber Gömülmüş Anne ve Kız

Wels'te 20 yıl önce bir mezar keşfedildiğinde, alışılmadık özellikleri nedeniyle buluntunun evli bir çift ve bir ...

Roma Batığında Yeni Bir Amphora Tipi Keşfedildi

Mayorka kıyılarındaki bir Roma gemi enkazı üzerinde yapılan bir çalışmada yeni bir amphora türü tespit edild...

Türk Kökenli Avarların Avrupa’daki Antik DNA’ları İnceleniyor

Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü'nden bilim insanlarının liderliğindeki multidisipliner bir araştırma ekibi, 6....