Genel olarak söylemek gerekirse, intihar, toplumsal baskının bir sonucu idi. Kişinin, onurunu korumak için yahut toplumun bütününün ya da belli bir bölümünün iyiliğini gözeterek kendini öldürmesi, onurlu bir davranış olarak kabul edilirdi. Öte yandan intiharı sert bir dille kınayanlar da vardı. Bunlar arasında ilk akla gelenler, Pythagorasçılar’dır.

İntihar, Eski Yunan mitoslarında da karşımıza çıkan bir kavramdır. Söylencelere, intiharlarıyla konu olan kahramanları kendi canlarını almaya iten, yaşanmış ya da yaşanması muhtemel olaylardır. Öte yandan bu hikâyelerde, kadınları intihara sürükleyen sebepler – kısmen- erkeklerinkinden farklıdır.Bunlar olanaksız yahut karşılıksız aşk, bir yakının -en çok da erkek- ölümü ile utanç ve aşağılanma korkusudur. Yanı sıra intiharlarıyla anılan kadınların sayısı erkeklerden fazladır. Bu kadınların çoğu kendini asmıştır. Kimi, yüksek bir yerden ya da ateşe atlayarak intihar etmiştir. Diğerleri ise ya kendilerine bıçak veya kılıç saplamış ya boğulmuş ya da zehir içerek can vermişlerdir. Ne şekilde intihar ettiği bilinmeyen kahramanlar da vardır. Bizim bu çalışmadaki gayemiz, Eski Yunan mitoslarına intiharlarıyla konu olan kadın kahramanları –seçtiğimiz örnekler ışığında- tanıtmaktır. Bu kadınların bir bölümünü intihara sürükleyen, geçmişte yaşadıkları olaylardır. Onlar, günahlarından arınmak için ölümü seçenlerdir. Bir grup kadın ise olası bir yıkımı engellemek yahut geleceği değiştirmek adına kendi canlarına kıyanlardır.

Byblis ve Caunus, Laurent Delvaux, 1734, Bode Müzesi. ©wikipedia

Byblis

O, Miletos ile Kyaneia’nin kızıymış. Kaunos isminde bir ikizi varmış. Genç kız, kardeşine gönül vermiş. Bunu öğrenen delikanlı, yurdunu terk ederek Karia Bölgesi’ne gitmiş ve Kaunos şehrini kurmuş. Acı içindeki Byblis, aklını yitirmiş. Anadolu’yu diyardan diyara dolaşmış. Nihayetinde bir kayadan atlayarak canına kıymaya yeltenmiş. Lakin su perileri ona acımış ve bir su pınarına dönüştürmüşler. Başka bir anlatıya göre ise Kaunos, ikizine tutulmuş ve Miletos’u terk etmiş. Onun kentten ayrılışının ardından Byblos, kendini asmış. Anısını yaşatmak isteyenler, iki kente genç kızın adını vermişler: Byblis (Karia’da) ve Byblos (Fenike’de).

Devamı; Aktüel Arkeoloji Dergisi 93. “Tarihte Akıl Hastalıkları”