Hitit Arşivlerinde Akıl Hastalıklarına Dair Bazı Gözlemler
Akıl ve ruh sağlığının yerinde olması tam anlamıyla sağlıklı olabilmenin en temel unsurlarındandır. Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre ruh sağlığı “bireyin kendi yeteneklerinin farkına vardığı, yaşamın normal gerginlikleriyle başa çıkabildiği, üretken, verimli bir şekilde çalışabildiği ve içinde yaşadığı topluma katkıda bulunabildiği bir iyilik hali”dir.
- Yazar : Z. Nihan KIRÇIL
- Tarih : 2024-02-12 20:21:34
Bu tanımdan anlaşılacağı üzere bir birey her ne kadar fiziksel açıdan sağlıklı olsa da ruh sağlığından mahrum kalması sonucunda topluma uyum sağlayamaz hale gelmekte, dışlanmakta ve hayatına büyük bir zorlukla devam etmeye çalışmaktadır.
MÖ 2. binyılda Anadolu’da hüküm sürmüş Hititlerin oldukça zengin Hitit çivi yazılı arşivleri olsa da ne yazık ki “tıp” kelimesinin karşılığı henüz tespit edilememiştir. Çoktanrılı bir inanca sahip olan Hititlerde hastalık sebepleri tanrılara mal edilmiştir. Hitit kaynaklarından öğrenildiğine göre tanrıları ihmal etmek, onları öfkelendirmek, kara büyü, dini ve bedeni kirlilik gibi öğeler bireyin hastalığa yakalanmasına sebep olan örnekler arasında yerini almaktadır.
Hititçe kaynaklarda akıl ve ruh sağlığını direkt tanımlayan bir kelime bulunmasa da psikolojik rahatsızlıkları dolaylı yollardan tanımlayan bazı Hititçe kelimeler mevcuttur:
- ahrama(n)-: hastalık, hoş olmayan bir durum, bir ruh hastalığı
- aimpa-/impa-: yük, ağırlık, zihin yorgunluğu
- hazzizzi- hazzizzit-, hazzizizu-: anlayış, anlama gücü, zeka, kavrama
- hultaramma-/hu(wa)ltaramma-: bir çeşit baş rahatsızlığı
- inan-: ruhsal bir hastalık.
Hitit ciğer falı. ©Çorum Müzesi Arşivi
Hititçe kaynaklardan öğrendiğimiz Tunnawiya ritüelinin konusu kara büyü sonucunda oluşan bir kirlilik durumudur. Bu kirlilik, bir kadının ölü çocuk doğurmasına ve cinsel fonksiyonların sekteye uğramasına sebebiyet vermiştir. Kirlilik sonucu üreme yeteneğini kaybeden kadına tekrar doğurganlık kazandırmak amacıyla uygulanan bu ritüelde başın hultaramma- hastalığı (SAG. DU-aš hultaramman) ve kafanın ahrama(n)- hastalığı (tarnaššan ahraman) ifadeleri geçmektedir. Bu ritüelde söz konusu kirlilikten arınmanın yolu birtakım majik ve dini yollarla yapılan tedavilerle sağlanmıştır. Ancak başın hultaramma- hastalığı, kafanın ahrama(n)- hastalığı kelimeleri kişinin üreyememe durumuna biyolojik etkenlerin dışında psikolojik durumun da etki ettiğini göstermektedir. Çünkü metinde sözü edilen bu iki kelimeden sonra gelen “ruhun yükü (ištanzanaš impa)” ile çocuk sahibi olamayan kadının depresyon içinde olduğunu ve kendisini ruhen kirli hissettiğini böylece işin temelinde psikolojik bir rahatsızlık olduğunu görmekteyiz.
Devamı; Aktüel Arkeoloji Dergisi 93. “Tarihte Akıl Hastalıkları”
EN ÇOK OKUNANLAR
Altınlarla Donatılmış Trakyalı Savaşçı Mezarı Bulundu
Arkeologlardan oluşan bir ekip, Bulgaristan'ın Topolovgrad kenti yakınlarındaki Kapitan Petko Voyvoda köyünde çok heyecan verici bir keşifte bulunarak, Trakyalı bir savaşçının mezarını ve altından oluşan pek çok eseri ortaya çıkardı.
- Trakyalı
- Trak
- Savaşçı
- Süvari
- Mezar
- Altın
- Yüzük
- Hançer
- Zırh
- Hazine
- At
- Bulgaristan
- Thracian
- Thracian
- Warrior
- Cavalry
- Tomb
- Gold
- Ring
- Dagger
- Armour
- Treasure
- Horse
- Bulgaria
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archa
Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu
Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.
SON İÇERİKLER
Balıkçılığın En Eski Tasvirleri Keşfedildi
- Buzul Çağı
- Avcı Toplayıcı
- Av
- Balık Avı
- Beslenme
- Diyet
- Geç Üst Paleolitik Dönem
- Ice Age
- Hunter Gatherer
- Hunting
- Fishing
- Late Upper Palaeolithic Period
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archaeology News
- Ancient
- World Ar
Zaman İçinde Donmuş Trajik Bir An
Antik Pişmiş Toprak Figürinlerdeki Parmak İzleri
- Parmak İzi
- Figürin
- Heykelcik
- Kil
- Pişmiş Toprak
- Usta
- Çırak
- Çocuk
- Kız
- Erkek
- Antik Mısır
- Antik Yunan
- Thonis-Heracleion
- Fingerprint
- Figurine
- Figurine
- Figurine
- Clay
- Terracotta
- Master
- Apprentice
- Child
- Girl
- Boy
- Ancient Egypt
- Ancient Greece
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- C