Domuztepe’de Ender Bir Buluntu Geç Neolitik Döneme Ait Mühür

Kahramanmaraş ilinin güney kesimindeki Narlı Ovası’nda yer alan Domuztepe Höyüğü’nün 2022 kazılarında 2. Yapı Katı’na ait dolgu toprak içinde serpantinden üretilmiş ip delikli düğme mührün baskı yüzeyinde “aynalama” (antithetic) yöntemiyle ağızları birbirine bakar şekilde yapılmış boynuzlu iki hayvan başı dikkat çekmektedir.

Serpantinden üretilmiş ip delikli düğme mühür.

Bir Geç Neolitik Dönem yerleşimi (MÖ 7000-5400) olan Domuztepe’de kilden çanak-çömlek üzerinde boya bezek olarak stilize yapılmış boğa başı motiflerinin varlığı geçmiş yıllarda saptanmıştı. Geleneksel Mezopotamya terminolojisinde “Halaf” olarak bilinen yaşam biçiminin Doğu Akdeniz’deki en büyük yerleşimi olan höyükte farklı malzeme üzerinde görselleşen boğa başları çoğunlukla Yakın Doğu’da evcil sığır (Bos Taurus) olarak bilinen türün temsilcisi olarak kabul görmektedir. Öte yandan, gerek çanak-çömlek üzerinde boya bezek olarak gerekse mühür baskısı üzerinde kazıma yöntemiyle şekillendirilen örneklerdeki türün manda (bos bubalis) olması da ihtimal dâhilindedir. Henüz arkeozoolojik incelemeler tamamlanmadığı için Domuztepe’nin içinde bulunduğu Doğu Akdeniz’de MÖ 7-6. Binyıllarda mandanın evcilleştirildiğini söylemek için erkendir.

Çanak-çömlek üzerinde boya bezekler şeklinde görülen boğa ve mande (?) başları.

Mühür baskı yüzeyinde ve bazı çanak-çömlek üzerinde boya bezekler şeklinde gözlemlenen türün manda olmayıp sadece boğa başlarının farklı stillerde biçimlendirilmiş olması da ihtimal dâhilindedir. Gelecekte yapılacak analizlerin bu konuya ışık tutacağı kuşkusuzdur. Bununla birlikte, Mezopotamya Geç Neolitik Dönem mühür baskılarında bu şekilde bir tasvir yönteminin de ender görüldüğünü belirtmek gerekir.

EN ÇOK OKUNANLAR

Macaristan’da Zırhı, Silahları ve Atı İle Gömülmüş Avar Savaşçısı Bulundu

Déri Müzesi'nden arkeologlar, Macaristan'ın kuzeydoğusunda, Ebes yakınlarındaki bir Erken Avar mezarında eksiksiz bir lamel zırh seti ortaya çıkardılar. Bu eser 7. yüzyılın ilk yarısına tarihlenmektedir ve şimdiye kadar büyük ölçüde sağlam ve orijinal konumunda keşfedilen ikinci Panoniyen Avar lamel zırhıdır. İlki 2017 yılında Ebes'in sadece 16 kilometre güneyindeki Derecske'de bulunmuştu.

SON İÇERİKLER