2021 yılı kazı çalışmaları Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ve Çukurova Üniversitesi adına, bu kurumların ve Adana Büyükşehir Belediyesi ile Türk Tarih Kurumu’nun maddi destekleri ile devam etmektedir.

©Tatarlı Höyük Kazı Arşivi

Tatarlı Höyük günümüzde Çukurova, MÖ II. Binyılda Kizzuwatna, Roma Dönemi’nde ise Kilikya olarak bilinen bölgede yer almaktadır. Kilikya bölgesinin en büyük höyüklerinden birisi olup, Sitadeli (Yukarı Şehir) 230 x 370 m. ölçülerinde ve 37 m. yüksekliğe sahiptir. Aşağı Şehri özellikle MÖ II. binyılda çok daha büyük bir alana yayılmaktadır.

©Tatarlı Höyük Kazı Arşivi

Bölgenin jeolojik yapısından dolayı höyüğün yer aldığı çevre Çukurova’nın en büyük su havzasını bünyesinde barındırmaktadır. Höyüğün eteklerinde ve Aşağı Şehrinin çevresinde ‘yedi adet’ pınar tespit edilmiştir. Bu pınarların oluşturduğu Beynamazı Deresi/Mercin Suyu Sitadel ile Aşağı Şehrin ortasından akmaktadır. Hitit yazılı metinlerinde Kizzuwatna Kralı ‘Palliya’nın Ritüelleri’nde Lawazantiya’daki ‘yedi kaynağın’ temiz sularından ve kentin içinden akan Tarmana ırmağından bahsedilmektedir. Birçok arkeolojik veriyle birlikte Tatarlı Höyüğün Orta Tunç Çağı’ndaki Luhuzattiya ve Hitit dönemlerinde ise, Lawazantiya ile aynı yerleşim olduğunu düşünmekteyiz. Geç Assur belgelerine göre ise, III. Salmanassar saltanatının 20. saltanat yılında Fırat Nehrini geçmiş, sonra Hamanu Dağını (Amanoslar) aşarak karşısına çıkan kentler arasında Lusanda ve birçok kenti ele geçirdiğinden bahsetmektedir. Epigrafik ve arkeolojik verilere göre, Orta Demir Çağı’nda (Geç Hitit Dönemi) da Tatarlı Höyük ile Lusanda eşitlemesi olası görünmektedir.