1800 Yıllık Gemi Batığında 800'den Fazla Roma Sikkesi Bulundu

Fransa’nın Trinquetaille bölgesinden geçen Rhône Nehri'nin bulanık ve tehlikeli suları, neredeyse iki bin yıldır bir sır saklıyordu. Bu sır, Musée Départemental Arles Antique'in arkeoloji ekibi tarafından ortaya çıkarıldı. 847 adet Roma sikkesinden oluşan olağanüstü bir nümismatik hazine, batık bir geminin kalıntılarının üzerinde bulunan nehir sedimanlarından çıkarılmıştır.

Dalgıçlar, bir gemi enkazında yaklaşık 2000 yıl öncesine ait 847 parça sikke keşfettiler. ©Lionel ROUX_CCJ-(CNRS-AMU)

Araştırmacılar tarafından bir mucize olarak nitelendirilen bu keşif, aynı nehirde yapılan diğer önemli buluntuların ardından gelmiştir. Bu nehir, Roma Arelate tarihini yeniden yazmaya devam eden gerçek bir sualtı arkeoloji madenidir.

25 Ağustos'ta başlayan ve 3 Ekim'e kadar sürecek olan kampanya, arkeologlar, seramikçiler, restoratörler, araştırmacılar ve fotoğrafçılar dahil olmak üzere yaklaşık on beş uzmanı bir araya getirdi. Musée Départemental Arles Antique'in CNRS, Inrap, Drassm (Sualtı ve Denizaltı Arkeoloji Araştırmaları Departmanı), Ulusal Denizcilik Müzesi ve Ipso Facto şirketi ile işbirliği içinde koordine ettiği operasyon, özellikle karmaşık koşullar altında gerçekleştirildi. Ancak, güçlü akıntı ve sınırlı görüş mesafesi, arkeolog ve dalgıç David Djaoui liderliğindeki ekiplerin tüm beklentileri aşan sonuçlar elde etmesini engellemedi.

Djaoui, 30 Eylül Salı günü kampanyanın ilk raporunun sunumu sırasında, zorlu koşullara, güçlü akıntıya ve düşük görüş mesafesine rağmen, araştırmalar verimli geçti, diye doğruladı. Gözlerindeki ışıltı, Roma dünyasının en ünlü yerleriyle karşılaştırılabilecek bir keşfin heyecanını ortaya koyuyordu. İnsanlar Pompeii mucizesinden bahsediyor, ama Arles'daki Rhône nehrinin mucizesi de var, dedi araştırmacı, ki kendisi nehir yatağı üzerinde yaptığı çalışmalarla 2004 yılında eski bir chaland (kargo gemisi), 2007 yılında ünlü Sezar büstü ve 2018 yılında ilk parti sikkeleri bulmuştu.

Kazılar (bu durumda sondaj çalışması) çoğunlukla, Arles Antik Müzesi'nin karşısındaki sağ kıyıda gerçekleştirilmektedir. ©Lionel ROUX_CCJ-(CNRS-AMU)

Keşiflerin sırası, yoğunluğun giderek arttığı bir model izledi. Eylül ortasında, dalgıçlar ilk olarak 60 adet sikke buldu. Kısa bir süre sonra, ikinci bir grupta 80 adet sikke ortaya çıktı. Bu keşifler, önemli olmalarına rağmen, daha sonra olacakların habercisiydi. Dağınık örneklerin kaynağı, ekipler 600'den fazla sikkenin bulunduğu yoğun bir kümeyle karşılaştıklarında nihayet ortaya çıktı.

Toplamda 847 parça bulunan sikkelerin büyük çoğunluğu MS 3. yüzyıla aittir, ancak bunların arasında tarihi değeri paha biçilmez bir sikke öne çıkmaktadır: MS 116 yılında basılmış İmparator Traianus’un sestertius sikkeleri.

Keşfin bağlamı, tüm setin ortak bir kökene sahip olduğunu göstermektedir. Paralar, geminin yapısının kalıntıları ile doğrudan bağlantılı olarak bulunmuştur. Bu kalıntılardan, yirmi metre uzunluğa ulaşan bir geminin iç kaplaması olan gövde kaplaması tespit edilmiş ve belgelenmiştir.

Nümismatik koleksiyonun önemli bir kısmının korunma durumu, yüzyıllar boyunca onları korozyondan koruyan nehir tortusunun anaerobik koşulları sayesinde dikkat çekicidir.

Djaoui'nin ekibinin ön yorumları, bunun tesadüfi bir olay olduğu yönündedir. En olası hipotez, madeni paraların gemiden kazara nehre düştüğü, belki de geminin batması sırasında veya seyir sırasında meydana gelen bir kaza sonucu olduğu yönündedir.

Bu teori, şu ana kadar herhangi bir tür kap bulunmaması ile daha da güçleniyor. Arkeolog, şu anda bu sikkelerin bulunduğu kabı bulmak istediklerini, bunun şüphesiz filmlerdeki gibi bir hazine sandığı olacağını açıkladı. Kampanyanın son günlerinde, bunu bulabileceğinden emin olmadığını gerçekçi bir şekilde itiraf ederken, umudunu da kaybetmediğini belirtti.

Keşif sonrası süreç şimdiden başlamış durumda ve titiz bir bilimsel protokol izlenecek. 847 sikke, bir nümismatik uzmanı tarafından ayrıntılı bir incelemeye tabi tutulacak ve bu uzmanın analizleri, her bir parçanın kronolojisini, temsil ettiği imparatorları, menşeini ve nominal değerini kesin olarak belirleyecek.

©Lionel ROUX_CCJ-(CNRS-AMU)

Ardından, sikkeler, stabilizasyon ve okunabilirliklerinin geri kazanılması amacıyla uzun bir restorasyon ve koruma sürecine girecek. Rhône Nehri'nden çıkarılan en değerli hazineleri barındıran ve sergileyen kurum olan Musée Départemental Arles Antique, bu yeni koleksiyonu bir ila iki yıl içinde özel bir sergide sergilemeyi planlıyor.

Bu olağanüstü keşif, tekil bir olay değil, Arles'daki Rhône Nehri'ni Roma dünyasının en verimli ve zengin sualtı sitelerinden biri haline getiren arkeolojik bir destanın son bölümü. Legio VI Ferrata'nın gazileri kolonisi olan antik Arelate'nin nehir limanının yakınlığı ve Galyalılara malzeme tedarikinde hayati bir merkez olması, kalıntıların yoğunluğunu açıklıyor.

Çamurdan kurtarılan her nesne, diktatörün ikonografisini devrim niteliğinde değiştiren Sezar büstünden bu yeni para hazinesine kadar, şehri karakterize eden yoğun ticari ve askeri faaliyetlerin yeniden yapılandırılmasına katkıda bulunmaktadır.

Ekip, nehrin tüm sırlarını henüz açığa çıkarmadığından emin. Bu sularda edindiği deneyim sayesinde eşsiz bir bakış açısına sahip olan David Djaoui, o anın heyecanını aşan bir kesinlikle şöyle diyor: Arles'daki Rhône suları, yüzlerce, hatta binlerce yıl boyunca olağanüstü keşifler sunmaya devam edecek.

Bu ifade, sadece bir dilek değil, damla damla ortaya çıkan ve geçmişe dair anlayışımızı yeniden şekillendiren arkeolojik potansiyelin mantıklı bir uzantısıdır.

Kaynak: La Brújula Verde Magazine Cultural Independiente

EN ÇOK OKUNANLAR

Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu

Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.

SON İÇERİKLER