2 bin Yıllık Bir Parfüm Şişesi Bazı Antik Romalıların Nasıl Koktuğunu Ortaya Koyuyor

Bu 2 bin yıllık kuvars şişenin kapağı açıldığında içindekiler pek kokmuyor olsa da, kimyasal analizler bir zamanlar baş döndürücü bir parfüm olduğunu ortaya çıkardı: paçuli.

Anıt mezarda bulunan unguentarium. ©JUAN MANUEL ROMAN

Şaşırtıcı derecede iyi korunmuş bir parfüm şişesi antik Roma'ya nadir bir koku penceresi açıyor ve tanıdık bir kokuyu içeri alıyor.

Araştırmacıların yayınladıkları rapora göre, 2 bin yıllık bir şişenin içeriğinde yapılan kimyasal analizler, şişenin bileşenlerinden birinin paçuli olduğunu ortaya koydu. Bu topraksı koku modern parfümlerin vazgeçilmezi olsa da Romalılar tarafından kullanıldığı şimdiye kadar bilinmiyordu.

Birinci yüzyıldan kalma bir kuvars şişe içindeki esans, 2019 yılında, bir zamanlar önemli bir Roma yerleşimi olan Güney İspanya'daki Carmona kasabasında bir Roma gömüsünde bulundu. Araştırmacılar, içinde cam bir vazo bulunan yumurta şeklinde kurşun bir kutuyu ortaya çıkardılar. İspanya'daki Cordoba Üniversitesi'nden kimyager José Rafael Ruiz Arrebola, kabın içinde matarayı ve yaklaşık 40 yaşlarında bir kadının yakılmış kalıntılarını bulduklarını söylüyor. Yakma o dönemde yaygın bir gömme biçimiydi ve bunu karşılayabilen Romalılar mezarlarını ölen kişiye öbür dünyada eşlik edecek eşyalarla donatıyorlardı.

Carmona'da bulunan anıt mezarın içinde çalışan iki araştırmacı, 2019. ©AYUNTAMIENTO DE CARMONA

Kuvars şişe Roma döneminde başlı başına lüks bir nesneydi. Kuvars son derece sert olduğundan şekillendirilmesi zordu. Nesnenin küçük boyutu ve zarif detayları onu bir gömü alanında nadir bulunan bir buluntu haline getirmiştir. Daha da olağandışı olan şey ise, kimyasal analizler sonucunda bitüm olduğu anlaşılan koyu, katran benzeri bir maddeyle kaplı dolomit bir kapakla sıkıca kapatılmış olarak bulunmasıdır. Kavanozun içinde, şişenin korunmuş orijinal içeriği olan katı bir kütle vardı.

Eski yazılı parfüm tarifleri, belirsiz ve eksik olsa da, daha önce Romalıların güzel kokulu özleri koruyucu olarak zeytinyağı gibi bitkisel yağlarla karıştırdığını ortaya koymuştur. Ve daha önceki çalışmalarda araştırmacılar, unguentaria olarak bilinen kozmetik ürünlerini saklamak için kullanılan şişelerde çiçek özlerinin ipuçlarını tespit etmişlerdi. Ancak ilk kez bir aromanın kaynağı tespit edilmiş oldu.

Laboratuvar analizleri şişenin paçuli ve bitkisel yağ içerdiğini ortaya koymuştur. Paçuli Güneydoğu Asya'da yetişen Pogostemon cablin adlı tropikal bir bitkiden elde edilir. Roma'ya muhtemelen ticaret ağları aracılığıyla ulaşmıştır.

Şişenin içeriği kütle spektrometresi ile birleştirilmiş gaz kromatografisine tabi tutulduğunda, paçuli uçucu yağına özgü çok sayıda madde tespit edildi, en önemlisi paçulenol veya paçuli alkolü. Paçuli yağıyla birçok ortak bileşene sahip olan ancak farklı oranlarda bulunan nard yağını elemek için araştırmacılar sonuçları modern paçuli yağı örnekleriyle karşılaştırdı.

Paçulinin kimyasal imzasının korunmasında bitüm mühür kilit rol oynamıştır. Mühür sadece kokuyu şişenin içinde tutmakla kalmıyor, aynı zamanda adsorpsiyon adı verilen bir süreçle parfüm moleküllerini de hapsediyordu.

Ruiz Arrebola, "Kimyasal olarak bitüm, organik bileşikler için en iyi adsorban olan karbon gibi davranır" diyor. Sürecin gaz maskelerinde kullanılan karbon filtrelere benzediğini söylüyor. "Bir kez adsorbe edildiğinde, (moleküller) artık uçucu değildir ve kaçamazlar."

Antik parfüm şişesi, yumurta şeklindeki bir kabın (solda) içinde bir vazo içinde bulunmuştur. Şişenin bulunduğu anıt mezarda sekiz niş (ikisi burada gösteriliyor) bulunuyordu ve bunların altısında farklı formlarda vazolar yer alıyordu. Hepsinde aynı ailenin üyelerinin yakılmış kalıntılarının bulunması mümkündür. ©JUAN MANUEL ROMÁN

Mezar alanının olağanüstü korunmuş olması da bunda rol oynadı. Ruiz Arrebola, "(Parfümün) günümüze kadar ulaşmasını sağlayan şey kapalı bir yerde ve tamamen karanlıkta olması" diyor. "Mezar yıkılsaydı ve içeri ışık girseydi, parfüm hayatta kalamazdı çünkü ışık bu tür kimyasalların en büyük düşmanıdır."

Bu keşif, sesler ve kokular da dahil olmak üzere antik yaşamın çok boyutlu bir resmini bir araya getirmeye yönelik artan bir eğilime uyuyor (SN: 5/4/22). Ruiz Arrebola "Antik parfümleri yeniden yaratmaya çalışan araştırma grupları ve şirketler var," diyor. "Bu onlara çok önemli bir ipucu verecek."

Ancak bu bulgu, tüm Roma İmparatorluğu'nun paçuli gibi koktuğu anlamına gelmiyor. Ruiz Arrebola, "O dönemde parfümler yüksek sosyete için ayrılmıştı," diyor. Parfümün muhtemelen başka bir yerden ithal edilen egzotik bir esanstan yapılmış olması ve pahalı bir kavanozda şişelenmesi, zengin bir mal sahibine işaret ediyor, diyor.

Aynı zamanda, bu parfümün günlük hayatta kullanılmak üzere mi tasarlandığı yoksa ruhani ya da mezarlık anlamı mı taşıdığı net değildir. Açılmamış şişenin bir mezar vazosunun içinde bulunması, kamuya açık bir şekilde sergilenmek için değil, samimi bir jest olduğunu düşündürmektedir.

İspanya'daki Girona Üniversitesi'nden tarihçi Jordi Pérez González, "Toplumun önünde sergilenemiyorsa lüks işe yaramaz," diyor. "Dolayısıyla paçuli günlük yaşamdan ziyade mezar dünyasıyla bağlantılı olabilir."

Kaynak: ScienceNews

EN ÇOK OKUNANLAR

Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu

Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.

SON İÇERİKLER