3200 Yıllık Tunç Zırh Troya Savaşı Dönemine Işık Tutuyor

Üç bin yıldan daha uzun bir süre önce Tunç Çağının son evresinde üretilmiş bir savunma silahı parçası, yakın zamanda güney Moravya'da keşfedilen bir arkeolojik topluluğun parçaları arasında tespit edildi. MÖ 13. yüzyıla tarihlenen bu tunç zırh gövdesi, tarihçilerin Homeros tarafından anlatılan Troya Savaşı gibi destansı çatışmalarla ilişkilendirdiği bir dönem. Brno Şehir Müzesi tarafından duyurulan buluntu, şu anda Çek Cumhuriyeti olan bölgede keşfedilen türünün yalnızca ikinci örneği.

Yeniden inşa edilen zırh parçaları ve zırh giysisi. ©Muzeum města Brna

Keşif, 2023 yılında Brno Şehir Müzesi tarafından Mikulov Bölge Müzesi ve yeraltında saklı mirasın araştırılmasında deneyimli işbirlikçiler olarak hareket eden amatör metal dedektörleri dernekleri ile işbirliği içinde yürütülen uzun vadeli bir araştırma projesi sırasında gerçekleşti. Alanın tam yeri, koruma ve güvenlik nedenleriyle kamuya açıklanmamıştır.

Bu bağlamda, ekibin en deneyimli üyelerinden biri, açıkça kasıtlı olarak düzenlenmiş bir grup metal nesne keşfetti: bir savaş baltası, bir zıpkın, bir iğne ve birkaç bakır parçası. Uzmanların, tarih öncesi Avrupa'da silahların ve değerli nesnelerin tanrılara ya da yeraltı dünyasına sunulduğu yaygın bir uygulama olan adak ritüelinin bir parçası olarak yorumladıkları bu nesnelerin hepsi birlikte gömülmeden önce kasıtlı olarak zarar görmüştü.

Arkeologlar zırh parçalarının keşfedildiği alanda. ©Muzeum města Brna

Kalıntılar arasında görünüşte önemsiz bir parça da vardı: başlangıçta dikkat çekmeyen bükülmüş ve deforme olmuş bir metal levha. Araştırmacılar ancak 2024 ve 2025 yılları arasında gerçekleştirilen analizin ilerleyen aşamalarında bunun öneminden şüphelenmeye başladı.

Üç boyutlu tarama teknolojisi sayesinde, levhayı dijital olarak “açmak” ve yüzeyini ayrıntılı olarak incelemek mümkün oldu. Arkeologlar mikroskop altında, nesnenin gerçek kimliğini ortaya çıkaran bir süsleme deseni tespit etti: bu bir göğüs zırhının bir parçasıydı, yani zırhın göğüs kemerinin bir bölümüydü.

Brno Şehir Müzesi'nden arkeolog Aleš Navrátil, mikroskop altında tespit edilen süslemenin, bunun vücut için koruyucu bir unsur olduğunu doğruladığını açıkladı. Navrátil, bu keşfin sadece Orta Avrupa'da çok az sayıda örneği korunduğu için değil, aynı zamanda dönemin sosyal ve askeri yapıları hakkında ima ettikleri nedeniyle de istisnai olduğunu sözlerine ekledi.

Bu zırh gibi tunç savunma unsurları o dönemde savaşçı seçkinlerin özel ayrıcalığıydı. Üretimleri yüksek düzeyde teknik bilgi ve büyük miktarda kaynak gerektiriyordu, bu da onları muazzam ekonomik ve sembolik değere sahip öğeler haline getiriyordu.

Moravya'da bulunan Tunç Çağı zırh parçalarından detay. ©Muzeum města Brna

Savaşçıların çoğu kendilerini, arkeolojik bağlamlarda nadiren korunan deri, ahşap veya bitki lifleri gibi çabuk bozulabilen malzemelerden yapılmış ekipmanlarla korumuştur. Bu nedenle, tam veya kısmi bir metal zırhın keşfi, Orta Avrupa'daki Geç Tunç Çağı savaş kültürünün gerçek boyutuna daha önce hiç olmadığı kadar net bir şekilde bakılmasını sağlar.

Moravya zırhı, Masaryk Üniversitesi Sanat Fakültesi Arkeoloji ve Müzecilik Enstitüsü ile işbirliği içinde bilimsel olarak belgelenmiştir. Araştırmalara göre, zırhın tarihi, geleneksel ve edebi kayıtlara göre, İlyada'da anlatılanlar gibi Miken dünyasındaki çatışmaların meydana gelmiş olabileceği zamana denk geliyor. Gerçekten de bu eser, Urnfield kültürü olarak bilinen döneme aittir; mezar stili, kendine özgü çanak çömlekleri ve parçalı sosyal yapısıyla karakterize edilen bir arkeolojik gelenektir.

Troya Savaşı sırasında, bölgede bulunan zırha benzer bir zırhla tasvir edilen Yunan kahramanı Achilleus.

Bu kültürle ilişkili topluluklar homojen bir etnik birim oluşturmaktan ziyade, Orta Avrupa'nın büyük bir kısmına yayılmış, ortak kültürel uygulamalara sahip insan gruplarından oluşan bir mozaik oluşturmuştur. Yüzyıllar sonra bölgeyi dolduran Slav halklarıyla doğrudan akraba olduklarına dair bir kanıt yoktur, ancak yerleşim alanlarının çoğunun daha sonra bu gruplar tarafından işgal edildiği doğrulanmıştır.

Bulunan tunç zırh parçası. ©Muzeum města Brna

Bu zırhın keşfi, profesyonel arkeologlar ile antik tarihe ilgi duyan vatandaşlar arasında giderek artan bir işbirliği eğilimine denk düşmektedir ki bu dinamik, kültürel varlıkların yerlerinin tespit edilmesi ve kurtarılmasında son derece etkili olmuştur. Brno Şehir Müzesi Müdürü Zbyněk Šolc da bu katılımcı modelin önemini vurgulamıştır: Bu keşif, kurumumuz için kilit öneme sahip olan uzmanlar ve halk arasındaki uzun vadeli işbirliğinin önemini teyit etmektedir. Bu sayede bizi uzak dönemlere yaklaştıran ve geçmişimize dair yeni perspektifler sunan değerli eserleri keşfedip koruyabiliyoruz.

Müze, zırhın restore edilmiş ve belgelenmiş parçasının aynı yerde bulunan diğer nesnelerle birlikte sergileneceği, keşifle ilgili halka açık bir sergi hazırlamak için halihazırda çalıştığını duyurdu. Amaç, halka tarih öncesi savaşçıların dünyasına ve onların Batı geleneğinde süregelen efsanevi öykülerle bağlantılarına dair somut bir vizyon sunmak. Bu girişimle Brno Şehir Müzesi, Moravya'nın tarihi köklerini antik Akdeniz'in efsanevi yankılarıyla birleştirmeyi amaçlıyor.

Kaynak: La Brújula Verde Magazine Cultural Independiente

EN ÇOK OKUNANLAR

Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu

Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.

SON İÇERİKLER