Kazı ekibi Segovia'nın eteklerinde kazı yaparken taşta bir tuhaflık olduğunu fark etti. ©D. Álvarez-Alonso et al.

Kırmızı işaretin, bir yüzün gözleri ve ağzı olabilecek girintiler arasına bilinçli olarak yerleştirilmiş bir insan parmak izi olduğuna dair inançlarını test etmeye kararlı olan ekip, diğer uzmanlardan da yardım aldı. Daha ileri incelemeler, demir oksit ve kil mineralleri içeren pigmentin mağaranın içinde veya çevresinde başka bir yerde bulunmadığını doğruladı.

Neandertal parmak izini içeren kırmızı aşı boyası lekeli kaya parçası. ©D. Álvarez-Alonso et al.

Álvarez Alonso, “Daha sonra, noktanın bir parmak ucu kullanılarak uygulandığı konusunda haklı olup olmadığımızı belirlemek için bilimsel polisle temasa geçtik” dedi. “Onlar da öyle olduğunu doğruladı.” Parmak izinin insana ait olduğu ve yetişkin bir erkeğe ait olabileceği sonucuna vardılar.

Arkeolog, “Bunu ve diğer tüm parçaları, bağlamı ve bilgileri elde ettikten sonra, bunun bir pareidolia [sıradan, cansız bir nesnede bir yüzün görülmesi] olabileceği ve daha sonra kırmızı nokta şeklinde bir insan müdahalesine yol açtığı teorisini geliştirdik” dedi. “Bu kırmızı nokta olmadan nesne hakkında herhangi bir iddiada bulunamazsınız.”

Álvarez Alonso, noktanın varlığının, hepsi aynı yöne işaret eden soruları gündeme getirdiğini savunuyor.

“Noktanın olduğu yerde olması bir tesadüf olamaz - ve başka bir kullanımı gösteren hiçbir işaret yok. Öyleyse neden bu çakıl taşını nehirden mağaranın içine getirdiler? Dahası, mağaranın içinde ya da dışında aşı boyası da yok. Yani pigmenti başka bir yerden getirmek zorunda kalmış olmalılar.”

Ekibin Arkeolojik ve Antropolojik Bilimler dergisinde yayınlanan bulguları, yaklaşık 40 bin yıl önce yok olan Neandertallerin sanatsal ve sembolik yaratım eylemlerinde bulunabildikleri fikrini güçlendiriyor; yani sanatı bir ifade aracı olarak ilk kullanan modern insanlar değildi.

Yazarlar, “Çakıl taşının görünüşü nedeniyle seçilmesi ve ardından aşı boyasıyla işaretlenmesi, sembolize etme, hayal etme, idealize etme ve düşüncelerini bir nesneye yansıtma yeteneğine sahip bir insan zihninin var olduğunu gösteriyor” diye yazıyor.

“Dahası, bu durumda, sanatın yaratılmasında üç temel bilişsel sürecin yer aldığını öne sürebiliriz: bir imgenin zihinsel olarak kavranması, kasıtlı iletişim ve anlam atfedilmesi. Bunlar sembolizmi ve aynı zamanda tarih öncesi - figüratif olmayan - sanatı karakterize eden temel unsurlardır. Dahası, bu çakıl taşı tarih öncesi kayıtlarda bilinen en eski insan yüzü soyutlamalarından birini temsil ediyor olabilir.”

Álvarez Alonso ve meslektaşları, keşiflerinin modern insanların ilk sanatçılar olup olmadığı konusunda yeniden alevlendireceği tartışmayı dört gözle bekliyorlar.

“Makalede kendi yorumumuzu ortaya koyduk, ancak tartışma devam ediyor” dedi. “Ve Neandertallerle ilgili her şey her zaman büyük bir tartışmaya yol açar. Eğer elimizde 5 bin yıl önce Homo sapiens tarafından yapılmış, üzerinde kırmızı bir nokta olan bir çakıl taşı olsaydı, kimse buna taşınabilir sanat demekte tereddüt etmezdi. Ancak Neandertalleri sanatla ilişkilendirmek çok fazla tartışma yaratıyor. Bazen kasıtsız bir önyargı olduğunu düşünüyorum.”

Yine de arkeolog, kendisinin ve ekibin geri kalanının en mantıklı açıklamanın, çok uzun zaman önce birinin “bu çakıl taşında özel bir şey görmesi”, onu alması ve ona anlam yüklemeye başlaması olduğuna inandığını söyledi.

“Bir Neandertal bunu neden bizim bugün gördüğümüzden farklı görsün ki?” diye sordu. “Onlar da insandı. Buradaki mesele, benzersiz bir nesneyle uğraşıyor olmamız; benzeri yok. Bu, bir mağara resmi keşfettiğinizde, bağlam için kullanabileceğiniz daha yüzlercesinin olduğu sanat gibi değil. Ancak bizim iddiamız, Neandertallerin Homo sapiens'e benzer bir sembolik düşünce kapasitesine sahip olduğu ve bu nesnenin bu fikri güçlendirdiğini düşünüyoruz.”

Kaynak: The Guardian