İspanyol bilim insanları, International Journal of Paleopathology'de yayımlanan çalışmalarıyla ilgili bir makalede, "S21 bireyinin her iki trepanasyondan da sağ kurtulduğu açıktır ve ektokraniyal ve endokraniyal enfeksiyon veya diğer komplikasyonlara dair herhangi bir belirti yoktur" diye yazdı. "İskelette müdahalenin nedenlerini açıklayan herhangi bir patolojik bulgu belgelenmemiş olsa da, özellikle Camino del Molino koleksiyonundaki yüksek kafatası yaralanması sıklığı göz önüne alındığında, ameliyatın bir travma sonucu yapılmış olması mümkündür."

Kafatasındaki açıklıklar keskin ve iyi tanımlanmış kenarlara sahipti ve bu kenarlardan dışarıya doğru yayılan herhangi bir kırık yoktu. Bu da deliklerin kasıtlı olarak (ve büyük bir özenle) açıldığını ve bir kafa travmasının sonucu olamayacağını gösteriyordu.

Araştırmacılar, "delik duvarlarının eğik yönelimine" dayanarak, kadının kafatasındaki deliklerin "kazıma tekniği" kullanılarak açıldığı sonucuna vardılar.

İspanya'daki Valladolid Üniversitesi Prehistorya Bölümü'nden Sonia Díaz-Navarro yaptığı açıklamada, "Bu, kaba yüzeyli bir litik (taş) aletin kafatası tonozuna sürtülmesini ve deliği oluşturmak için tüm kenarları boyunca kademeli olarak aşındırılmasını içeriyor" dedi. "Bu ameliyatı gerçekleştirmek için, etkilenen bireyin muhtemelen topluluğun diğer üyeleri tarafından güçlü bir şekilde hareketsiz hale getirilmesi veya daha önce ağrıyı hafifletecek veya bilinçsiz hale getirecek bir psikoaktif madde ile tedavi edilmesi gerekiyordu."

Deliklerin etrafındaki bölgede, kemiklerde açık iyileşme belirtileri vardı. Sonuç olarak araştırmacılar, kadının ikinci ameliyattan sonra en az birkaç ay yaşamış olması gerektiğine ve hatta yıllarca hayatta kalmış olmasının mümkün olduğuna inanıyor.

Antik mezarlıklarda ya da sadece birkaç yüzyıllık gömülerde trepanasyon geçirmiş kafataslarına rastlamak alışılmadık bir durum değildir. Ancak Camino del Molino'da bulunan diğer iskeletlerin hiçbirinde bu işlemin yapıldığına dair herhangi bir belirti görülmemiştir.

Bu ameliyatların ilginç bir yönü, başın üst veya ön kısmından (alışılagelmiş yerler) ziyade beynin şakak bölgesinden gerçekleştirilmiş olmalarıdır.

Diaz-Navarro, temporal bölgedeki cerrahinin tehlikeleri arasında "bu bölgeye kafa derisinden erişmenin doğasında var olan zorluklar" olduğunu belirterek, beynin bu kısmının kolayca kesilebilen ve bolca kanayabilen çok sayıda açıkta kan damarı ve kas içerdiğine dikkat çekti. Ancak kazımanın delmeye kıyasla daha güvenli bir trepanasyon şekli olduğunu, beyinde ikincil hasara veya ameliyat sonrası enfeksiyonlara neden olma olasılığının daha düşük olduğunu da belirtti.

Araştırmacılar kadının neden iki kafa ameliyatına ihtiyaç duyduğunu belirleyemedi. Eğer yumuşak dokuları etkileyen bir yaralanma ya da ağrı yaşadıysa, bir ceset 4500 yıl boyunca gömülü kaldıktan sonra geriye sadece kemikler kalacağından, modern analistlerin bunu tespit etmesi imkansızdır.

Diaz-Navarro, "Camino del Molino'daki iskeletlerde belgelenen travmatik yaralanmaların yüksek prevalansı, ameliyatın travma sonucu yapılmış olabileceği ihtimalini göz ardı etmememize yol açıyor" dedi. Kafa yaralarına dair kanıtlar şu anda gözlemlenemiyor olsa da, trepanasyon delikleri kafatasında önceden var olan bazı hasarları gizlemiş olabilir.

Kadının ölüm nedeni hakkındaki gerçek ne olursa olsun, ne yaptığını bilen ve hassas bir prosedürü başarıyla gerçekleştirebilen biri tarafından tedavi edildiğine şüphe yok. Söylemeye gerek yok ki, MÖ 2500 yılında el yapımı bakır aletlerle çalışan bir "cerrah" için bu oldukça büyük bir başarıydı.

Kaynak: Ancient Origins