Günümüzden 75 bin yıl önce parçalara ayrılmış bir Neandertal kafatası yeniden bir araya getirildi ve koyu renk, dalgalı saçlı, bilge görünümlü arkaik bir kadının yüzünü yeniden yaratmak için kullanıldı.

Arkeologlar, araştırmacıların Shanidar Z adını verdikleri bireyin kafatasını, 2018 yılında Irak’ın Shanidar Mağarası'nda keşfedilen yüzlerce yassılaşmış kemik parçasından özenle bir araya getirdi. Kafatasının ölümünden kısa bir süre sonra, muhtemelen kaya düşmesi sonucu ezildiği ve ardından on binlerce yıllık tortu tarafından sıkıştırıldığı düşünülüyor.

Şimdi ise arkeologlar, yüzey taramaları ve 3D baskı tekniklerinin yardımıyla onun sentetik yüzüne - kas, deri ve her şeyiyle - hayat verdiler. Çalışmalarını 2 Mayıs'ta Netflix'te gösterime giren "Neandertallerin Sırları" başlıklı yeni bir belgeselde detaylandırdılar.

Belgeselde yer alan Cambridge Üniversitesi'nden paleoantropolog Emma Pomeroy yaptığı açıklamada, "Neandertallerin ve insanların kafatasları çok farklı görünüyor" dedi.

"Neandertal kafatasları büyük kaş çıkıntılarına sahiptir ve çeneleri yoktur, çıkıntılı bir orta yüze sahiptir, bu da daha belirgin burunlara neden olur. Ancak yeniden yaratılan yüz, bu farklılıkların yaşamda bu kadar keskin olmadığını gösteriyor."

Neandertaller modern insanların en yakın akrabalarıydı. Yaklaşık 400 bin yıl öncesinden yaklaşık 40 bin yıl önce yok olana kadar Avrasya'da yaşamışlardır. Ancak bu süre zarfında, muhtemelen 250 bin yıl öncesine kadar, Neandertaller Afrika'dan çıkıp Avrasya'ya gelen Homo sapienslerle melezleşti. Bu melezleşme olaylarının genetik mirası bugün hala yaşamaktadır.

Pomeroy, "Bugün yaşayan neredeyse herkesin hala Neandertal DNA'sına sahip olduğu ölçüde, türlerimiz arasında melezleşmenin nasıl gerçekleştiğini görmek belki de daha kolay" dedi.

Irak’ın Şanidar Mağarası'nda bulunan "Şanidar Z "nin yassılaşmış kafatası. ©Graeme Barker / Live Science

Shanidar Mağarası ilk olarak 1950'lerde yapılan arkeolojik keşiflerle ünlenmiştir; bu keşiflerde mağaraya arka arkaya gömülmüş gibi görünen birkaç Neandertal ortaya çıkarılmıştır. Bu bulgular, mağaranın bu arkaik insanlar tarafından kullanılan bir gömü yeri olduğunu düşündürmüştür.