Ba`ja ve diğer PPN sahalarının konumunu gösteren harita. ©PLOS ONE

Bilim insanları ve arkeologlardan oluşan ekip, kolyenin çocuğun sahip olduğu bir nesne olmadığına, sadece gömülme töreni için yapılmış olduğuna inanıyor. Olağanüstü bir işçilik sergileyen böylesine ince işlenmiş bir kolyenin yerleştirilmesinin, çocuğun gömülmesinin özel bir mesele olmadığını gösterdiğine inanıyorlar.

Araştırmacılar, çalışmalarını tartıştıkları PLOS One makalesinde, "Cömertçe donatılmış çocuk etkileyici bir gömüde yatıyordu ve sandığı süsleyen olağanüstü süslemenin muhtemelen son bir kez görülmesi amaçlanmıştı," diye yazdılar. "Bu anlamda, çocuğun ölümü Ba'ja halkını, aileleri, arkadaşları ve muhtemelen diğer köylerden üyeleri de bir araya getiren halka açık bir olay olarak görülmelidir."

Çocuğun bulunduğu mezar 2018 yılında Ba'ja'da gerçekleştirilen kazılar sırasında açığa çıkartıldı. Çocuğun iskeleti cenin pozisyonunda bulundu, ancak çocuk öldüğünde yaklaşık sekiz yaşındaydı.

Araştırmacılar, artık iyice çürümüş olan iskeletin fizyolojik özelliklerine dayanarak, iskelet kalıntılarının büyük olasılıkla bir kız çocuğuna ait olduğu sonucuna vardılar. Cesedin bulunduğu Neolitik mezarın taştan yapılmış olması, mezarın uzun süre korunabilmesi için oldukça özen gösterildiğini gösteriyor.

CG7'nin süsleme topluluğunu oluşturan öğelerin çeşitliliği.

A) Düz boncuklar, B) Boru şeklinde silindirik boncuklar. C-D) Disk boncuklar. E) Boru şeklinde kabuk boncuklar. F) Her iki yüzden bakıldığında sedef çok delikli ve oymalı halka. G ve I) Kompakt alt küresel taş boncuklar. H) Her iki yüzden bakıldığında çift delikli kolye ucu. Fotoğraflar: A-E, G-H: H. Alarashi, F: A. Burkhardt, Ba`ja N.P. ©PLOS ONE

Gömülüş şeklinden dolayı araştırmacılar genç kızın yüksek statülü bir kişi olduğuna ikna olmuşlardır. Bu, onun bir toplum liderinin ya da zengin bir çiftçinin kızı olduğu anlamına gelebilir ya da çocuk olduğu için bu şekilde onurlandırılmış ve kaybı son derece trajik olarak değerlendirilmiş olabilir.

Ba'ja, MÖ 7.400 ile 6.800 yılları arasında iskân edilmiş erken bir Neolitik tarım yerleşimiydi. Arkeologlar yıllar içinde Ba'ja'daki evlerin tabanlarının altına inşa edilmiş ve çoğu bebeklere ait 15 mezar ortaya çıkarmıştır. Bu, çocuk ölümlerinin bu antik topluluğun insanları tarafından özel bir ilgiye değer korkunç olaylar olarak görüldüğünün bir başka işareti olabilir.

Eski kültürlerde vücut süsleri güçlü kimlik ve anlam sembolleri olarak kabul edilirdi. Bir kişinin yaşamı, kendisini nasıl gördüğü ve başkaları tarafından nasıl görüldüğü hakkında önemli gerçekleri iletirlerdi. Sonuç olarak, 8 bin yıllık çocuk gömüsünde bulunan Neolitik kolyede olduğu gibi, gömülerde kullanılmaları yalnızca saygı, hayranlık ve sevginin bir işareti olarak görülebilir.

Avrupalı araştırmacılardan oluşan ekibin PLOS One makalesinde belirttiği gibi, tarih öncesi mezar uygulamalarının incelenmesi kaçınılmaz olarak eski toplumların sosyal, kültürel ve ekonomik uygulamaları ve inançları hakkında birçok önemli ayrıntıyı ortaya çıkaracaktır. Görünüşe göre Ba'ja'da yaşayan insanlar, bir çocuğun ölümünün çabucak unutulmayacağını garanti edecek kadar çocuklarının hayatlarına büyük değer veriyorlardı.

Disk boncukların çeşitliliği ve turkuaz boncuklar üzerinde tespit edilen teknik ve kullanım aşınması izlerinden örnekler.

A-C) Kalsit dairesel disk boncuklar, sağdaki son üç örneğin yığın aşındırma ile bitirme işlemi nedeniyle dairesellik derecesinde değişiklik gösterdiğine dikkat edin. D-E) Conus disk boncuklar. F-K) Turkuaz boncuklar. J) H sol resmin yakınlaştırılması. K) Bıraktığım fotoğrafı yakınlaştır. Fotoğraflar: H. Alarashi, Ba`ja N.P. ©PLOS ONE

Ba'ja kolyesinin yeniden yapılandırılması projesi, İspanya'daki Consejo Superior de Investigaciones Científicas ve Fransa'daki Université Côte d'Azur'a bağlı bir antik vücut süsleme uzmanı olan arkeolog Hala Alarashi tarafından yönetildi.

Alarashi'nin rehberliğinde araştırmacılar, ilk bakışta imkansız gibi görünen bir şeyi yapmaya koyuldular: önce uzun süre çürümüş iplerinden düşen boncukların dağılma modellerini izleyerek ve daha sonra bir zamanlar nasıl bir araya gelmiş olabileceklerini görmek için onları zaman ve mekanda geriye doğru hareket ettirerek orijinal kolyenin neye benzediğini belirlemek.

CG7 mezarından üç büyüme çizgisi modeli gösteren Tridacna kabuk boncuk örnekleri.

A-B) Boylamasına. C) Eğik. D-G) Yatay. Fotoğraflar: H. Alarashi, Ba`ja N.P. ©PLOS ONE

Şaşırtıcı bir şekilde, böyle bir görevin karmaşıklığına rağmen bu yeniden yapılandırma yöntemi inanılmaz derecede başarılı oldu. Araştırmacılar 2.500 boncuğu yavaş ve titiz bir şekilde yeni ipler üzerindeki orijinal yerlerine yerleştirerek, 8 bin yıldan daha uzun bir süre önce ölen çocuk tarafından takılmış olan kolyenin doğru bir şekilde yeniden birleştirilmesini sağladılar.

CG7 mezarından üretim ve kullanım-aşınma izleri taşıyan hematit objeler.

A-H) Çift delikli kolye ucu. I-J) Küresel boncuklar. Fotoğraflar: H. Alarashi, Ba`ja N.P. ©PLOS ONE

Boncuklar, kolyenin ortasındaki bir açıklıktan çocuğun boynuna asılmadan önce her iki uçtan birleştirilen 16 ayrı kavisli ip üzerine mükemmel bir şekilde oturmaktadır. Taş kolye ucu ve sedef yüzük de kolyenin bir parçasıydı ve muhtemelen boncukları her iki uçta yerinde tutmak için kullanılıyordu. Araştırmacılar, kullanılamayacak kadar çürümüş olan birkaç tanesinin yerine yenilerini yapmak zorunda kalsalar da, orijinal boncukların ellerinden geldiğince çoğunu takmışlardır.

CG7 gömüsünde bulunan sedef yüzüğün tam şeklinin varsayımsal rekonstrüksiyonu.

Taramalar ve yeniden yerleştirme: H. Alarashi ve A. Burkhardt; restorasyon: A. Burkhardt, varsayımsal rekonstrüksiyonun çizimi: H. Alarashi, Ba`ja N.P. ©PLOS ONE

Yeniden birleştirilen kolye Ürdün'ün güneyindeki Petra Müzesi'nde sergilenmektedir. Aslında, Levant'ta şimdiye kadar bulunan en eski ve en etkileyici Neolitik süs eşyalarından biridir. Alashari'nin ve araştırmacı arkadaşlarının sözleriyle, kolyenin yapımındaki ayrıntılar, "Ba'ja topluluğunun sosyal aktörleri arasındaki etkileşimin ne kadar karmaşık olduğunu vurgulamaktadır: boncuk yapımcıları, ip / halat yapımcıları, gezginler (tüccarlar) veya gezici bireyler, sanatsal yaratım taleplerinin arkasındaki ailesel veya kabilesel otoriteler ve toplumun diğer üyeleri."

Kaynak: Ancient Origins