Afrika’da Keşfedilen En Eski Cenaze

Yaklaşık 78,000 yıl önce, şu anki Kenya olan kıyıya yakın bir mağaranın derinliklerinde, ufak bir çocuğun bedeni özenle küçücük mezarına bırakıldı. Şimdi ise uluslararası bir araştırma ekibi gelişmiş teknolojileri kullanarak geçmişe göz atıp, ilk kez bu eski definin detaylarını açığa çıkarıyor. Afrika’da bir Homo sapiens bireyin bilinen en eski bilinçli gömü işlemi.

Panga ya Saidi mağarasındaki yaklaşık 78,000 yaşındaki çocuk mezarı Afrika’daki en eski Homo sapien mezarı olarak kabul ediliyor. ©Jorge González/Elena Santos

Küçük çocuk öldüğünde yaklaşık 3 yaşlarındaymış. Sanki uyumaya ya da sıcak kalmaya çalışırcasına vücudu yana doğru kıvrılmış ve başı nazikçe bir yüksekliğe ya da yumuşak bir yüzeye yerleştirilmiş. Araştırmacılar kalıntılara “Mtoto” yani “Çocuk” adını verdiler.

İspanya, Burgos’da İnsan Evrimi Ulusal Araştırma Merkezi (CENIAH) başkanı Paleoantropolojist Maria Martinón-Torres bu keşfin, Afrika’da fiziksel ve sembolik dünyada yaşayan insanlar hakkında sahip olduğumuz en eski kanıtlardan biri olduğunu düşünüyor ve “Yalnızca insanoğlu ölülerine böyle saygılı, özenli ve şefkatli davranabilir” diyor.

2017’de Panga ya Saidi mağaranın kazısı yapıldı ve mezar olduğu gibi bir tortu bloğu halinde Nairobi’den Almanya’ya götürüldü. Buradan da Martinon-Torres tarafından Burgos, İspanya’ya.

Bilim insanları tortu tabakasının içinde ufak da olsa bir tür kemik buluntusu olduğunu biliyorlardı. CENIAH ekibi tarafından aylarca süren, içindekileri X-ray ile inceleme yapabilmek ve detaylı 3 boyutlu modelini yaratabilmek için mikro bilgisayarlı tomografi (Micro-CT) gibi çetrefilli araştırmalar sonucu, küçük bir Homo sapiens çocuğun kafatası ve kemikleri ortaya çıkarabilmişlerdir.

Mtoto, yaklaşık 78 bin yıl önce bu mağarada yana kıvrılmış cenin pozisyonunda sanki sıcak kalmaya ya da uyumaya çalışıyor gibi yatırılmış. ©Fernando Fueyo

Eski Bir Mezar

Bazısı 120,000 yıl önceye tarihlenen daha eski Homo sapiens gömüleri Avrupa ve Orta Doğu’da bulunmuştu. Ancak İnsanlık Tarihi Bilimi Max Planck Enstitüsü antropoloğu Michael Petraglia’ya göre 78,000 yıl öncesine ait Mtoto’nun kalıntıları Afrika’da bugüne kadar ele geçmiş en eski bilinçli yapılmış gömü kanıtı.  

Petraglia, Penga ya Saidi mağarasındaki tortu bloğunun kazılmasına yardımcı oldu ve “Nature” dergisinde yayınlanan çalışmadaki yazarlardan biri.

Devam etmek için tıklayın

Petraglia’ya göre, Afrika’nın türümüzün asıl evi olmasına ve belki çok daha eski gömüleri barındırmasına rağmen,  bilinen en eski Homo sapiens mezarları ile Mtoto arasındaki 40,000 yıllık boşluğun nedeni, paleolitik arkeolojinin Afrika’da Avrupa ve Asya’ya kıyasla daha yeni olmasından kaynaklanmakta. Mtoto’daki bazı özellikler, erken Homo sapiens ve Neandertal (Homo neanderthalensis) gömüleri ile benzerlikler göstermekte. Panga ya Saidi mağarasında ele geçen taş yongalar, avcı-toplayıcı Homo sapiens grupları tarafından geçici süreli yerleşke olarak kullanıldığını kanıtlıyor. Avrasya’da benzer “yerleşim” alanlarında Neandertal ve Homo sapiens mezarları keşfedildi.

Araştırmacılar aynı zamanda çocuğun etrafını çevreleyen bir çukurun özellikle kazıldığını, bu mezarın gerçek bir gömü olduğunu ve benzer sit alanlarında olduğu gibi sadece müsait niş ya da oyuğa bırakılmadığını gördüler.

Panga ya Saidi mağarasındaki kalıntıların görsel rekonstrüksiyonu ve tortu bloğunda x-ray, mikro bilgisayarlı tomografisi. ©Jorge González/Elena Santos

Hassas Bir Gömü

Mtoto büyük bir dikkat ve özenle son uykusuna yatırılmış.

Bedeni dayanıksız bir materyalle sarılmış ve kafası şimdiye kadar çoktan çürüyüp yok olmuş bir desteğin üzerinde belirgin bir şekilde yana eğilmiş.

Mtoto, birçok eski uygarlıkta sıklıkla görülen ve belki ölü için doğal pozisyon olarak kabul edilmiş, yana doğru kıvrılmış bir şekilde gömülmüş.

Bu mağara her ne kadar arkeologlarca başlangıçta erken Hint Okyanusu ticaretinin sonraki dönemlerine (yaklaşık 2300 yıl önce) ait mezarlar ve eserleri aranmış olsa da çok geçmeden mağaranın daha da uzun bir süredir kullanıldığı ve oldukça önemli olduğu ortaya çıkmış.

Arkeologlar Panga ya Saidi mağarasının tıpkı taş devrinde olduğu gibi günümüzde de Kenyalılarca hala kutsal bir alan olarak kabul edildiğini, yerli halkın bu alanla hala kültürel ve ruhani bağlarının olduğunu, ritüellerde ve şifa ayinlerinde alanı kullandıklarını söylüyorlar.

https://www.livescience.com/oldest-human-burial-africa-discovered.html

EN ÇOK OKUNANLAR

Köpeğini Gezdiren Çocuk Roma Dönemine Ait Altın Bilezik Buldu

11 yaşındaki bir çocuk, İngiltere'nin Batı Sussex bölgesindeki Pagham yakınlarındaki bir tarlada nadir bulunan altın bir Roma bileziği keşfetti. Romalı askerlere kahramanlıklarından dolayı verilen armilla tipi süslü bir bilezik olan ve MS.1. yüzyıla tarihlenen bilezik, 300 yıldan daha eski bir altın obje olarak, bir adli tıp soruşturmasında resmi olarak hazine ilan edildi.

Tarlada Tesadüfen Bulunan Eşsiz Roma Miğferi Yeniden Sergileniyor

Amatör arkeologlar tarafından 20 yıldan uzun bir süre önce bir arazide keşfedilen eşsiz bir Roma süvari miğferi bir müzede sergileniyor.

SON İÇERİKLER

İmparator Augustus’un Kayıp Villası Bulundu

Tokyo Üniversitesi'nden arkeologlar, İtalya'nın güneyindeki Napoli bölgesinde yer alan Somma Vesuviana yakınlarında...

Hırvatistan'da 2500 Yıllık Greko-İllirya Miğferi Bulundu

Dubrovnik Müzesi'nden arkeologlar, Hırvatistan'ın Pelješac yarımadasındaki Zakotorac köyü yakınlarındaki kaz...

Roma Dönemi Mezardan Harika Cam Eşyalar Çıkarıldı

Fransa Nimes'teki Rue de Beaucaire'de yapılan bir kurtarma kazısında, MÖ 2. yüzyıldan MS 2. yüzyıla kadar değişen t...