Strasbourg (Fransa) Bibliothèque Nationale et Universitaire ( BNU ) koleksiyonundan mumya etiketlerininsunumu. Uluslararası Ahşap Kültürü Dergisi 2023 ©brill.com

Ahşap etiketler, sadece Besis ve Senpnouth'un ölmüş oğlu Pkyris'in veya Panahib'in kızı merhum Tsenpetese'nin kimliğinden daha fazla bilgi sağlıyor. Aynı zamanda o zamanki iklim hakkında değerli bilgiler içerirler çünkü tüm ahşap eserler gibi büyüme halkaları vardır. Her halka bir yılın geçişini işaret ediyor. Ağacın daha hızlı büyüdüğü yıllar geniş halkalar oluşur. Daha dar halkalar yıllarca süren kuraklığın kanıtı olabilir.

Belli ki birkaç tahta parçası, zamanın iklimini yeniden inşa etmek için tek başına yeterli değil. En azından birkaç düzine örnekte aynı modeli gözlemlemek gerekli olacaktır. Çakışma sayısı ne kadar fazla olursa, sonuçlar o kadar güvenilir olur. Ek olarak, iklim dalgalanmasının inceliklerini yeniden yaratmak için, kuraklık veya aşırı sıcak gibi iklim koşullarına farklı tepkiler veren birkaç ağaç türünün büyüme halkalarını karşılaştırmak önemlidir.

Cenevre Üniversitesi'nden bir arkeolog olan François Blondel, "Bu nedenle mumya etiketleri amaçlarımız için idealdir" diye açıklıyor. "Yalnızca dünyanın dört bir yanındaki müzelerde binlercesi bulunmakla kalmıyor, çam, selvi, sedir ve ardıç gibi birçok farklı ağaç türünden yapılıyorlar."

Fıstık Çamı ©TEMA Vakfı

Araştırmada, araştırmacı 300'den fazla etiketin halka dizilimlerini analiz etti. Daha sonra çakışmaları, yani halka dizilerinin birbiriyle örtüştüğü durumları belirledi.

Bu örtüşmeler, Doğu Akdeniz'de, günümüz Lübnan'ında, Yunan adalarında veya Nil'in ağzında, ağaçların hasat edildiği bölgelerde, iklimin nasıl olduğuna dair ilk ana hatları sunuyor. François Blondel, burada birkaç güzel yıl ve orada talihsiz bir şekilde birbirini izleyen kuraklıklar var, ancak gerçek tarihlerin hala belirsiz olduğunu açıklıyor. "Yüzüklere ve kaydettikleri olaylara henüz kesin bir tarih veremiyoruz."

Dendrokronoloji: Ağaç Halkalarının Bize Anlattıkları. ©evrimagaci.org

Dendrokronoloji: Ağaç Halkalarının Bize Anlattıkları. ©evrimagaci.org

Bu nedenle ileriye dönük bir sonraki adım, bu olayları tarihte konumlandırmak olacaktır. Şans eseri, bilim insanları tarihlenebilir bir örnek bulacaklar. Daha sonra, aynı ağaç türünden ve bölgeden diğer etiketlerle çakışmalara bakarak kesin tarihi belirleyebilmelidirler. Değilse, radyokarbon tarihlemesine başvurmak zorunda kalacaklar.

Aynı numunenin halkaları boyunca alınan birkaç ahşap örneğini birleştirerek, yaşlandırma belirsizliğini istatistiksel olarak azaltmak mümkündür, en iyi senaryoda neredeyse sıfır. Bilim insanlarının hala doğru örnekleri bulması ve her şeyden önce, radyokarbon analizi için müzelerden izin alması gerekiyor.

Roma Mısır'ının iklimini yeniden inşa etmeye çalışan SNSF projesinin lideri Sabine Huebner, arayışın daha yeni başladığını açıklıyor. Basel Üniversitesi'nde Antik Tarih Profesörü olan Huebner, tarihçilerin, arkeologların ve klimatologların çalışmalarını koordine ediyor. "Mumya etiketleri, Roma İmparatorluğu'nun ekmek sepeti olan Roma Mısır'ının iklimini yeniden inşa etmek ve iklim dalgalanmalarının toplum, hükümet ve ekonomideki değişiklikleri nasıl etkilediğini anlamak için kullandığımız bir vekil araçtır" diyor.

Mumya etiketlerinden tanımlandığı şekliyle Mısır'a ithal edilen kozalaklı ağaçların dağıtım alanları ve bu türler için dendrokronolojik referanslar oluşturmak veya zenginleştirmek için kullanılan ana dendrokronolojik referans alanları. Uluslararası Ahşap Kültürü Dergisi 2023 ©brill.com

Antik tarihin gündeme getirdiği soruların günümüz dünyası için nasıl acil bir öneme sahip olabileceğinin mükemmel bir örneğidir.

Kaynak: BRILL – PHYS ORG