Fosil koleksiyoncusu Kun-Yu Tsai 2008 yılında antikaları incelerken gözüne sıra dışı görünümlü bir çene kemiği takıldı. Nesne ilgisini çekince onu satın aldı ve nihayetinde Tayvan'daki Ulusal Doğa Bilimleri Müzesi'ne bağışladı.

Fosilleşmiş çene kemiği yıllarca araştırmacıların kafasını karıştırdı. Modern insanların çene kemiğine benziyor, ancak daha kalın ve daha büyük dişlere sahip - ayrıca günümüzde insanların sahip olduğu belirgin çene de yok. Sonuç olarak, bilim insanları bunun bir insan atasına ait olduğundan şüpheleniyorlardı, ancak hangisine ait olduğunu bilmiyorlardı - ta ki şimdiye kadar.

Bilim insanları bu hafta Science dergisinde, çene kemiğinin ilk kez 2010 yılında tanımlanan soyu tükenmiş bir hominin türü olan Denisovan'a ait olduğunu bildirdi. Keşif, Denisovalıların Sibirya ve Tibet Platosu gibi soğuk, yüksek rakımlı yerlerden Tayvan gibi sıcak ve nemli bölgelere kadar çeşitli ortamlara ve iklimlere uyum sağlayabildiğini gösteriyor.

Bilim insanları on yıldan uzun bir süredir Penghu 1 olarak bilinen alt çene kemiğinin gizemini çözmeye çalışıyorlar. Güney Tayvan'daki antika dükkanına gelmeden önce, ticari balıkçılar tarafından Penghu Kanalı'ndan çıkarılmıştı. Zamanla kemik çamurlu, koyu kahverengi bir renk almış, hala takılı olan beş diş ise siyaha dönmüştü.

Araştırmacılar ilk başta çene kemiğinden DNA çıkarmaya çalıştılar. Ancak Tayvan'ın antik DNA'yı bozan sıcak ve bunaltıcı iklimi nedeniyle bu girişimler başarısız oldu.

Yılmayan araştırmacılar başka bir yöntem denemeye karar verdiler: fosilin kemik ve diş minesine gömülü antik proteinleri incelemek. Proteinler fosillerde genellikle DNA'dan daha uzun ömürlüdür ve bir tür için benzersiz imzalar olarak hizmet edebilirler.

Çene kemiği, modern insanın soyu tükenmiş bir akrabası olan erkek bir Denisovan'a ait. ©Cheng-Han Sun

Bu “paleoproteomik” teknik işe yaradı. Araştırmacılar, sadece diğer Denisovan fosillerinde bulunan iki protein varyantı keşfetti; bu da Penghu 1'in hangi türden geldiğini belirlemek için önemli bir kanıttı.

Avustralya'daki Adelaide Üniversitesi'nde genetikçi olan ve araştırmada yer almayan Bastien Llamas, Australian Broadcasting Corporation'dan Anna Salleh'e yaptığı açıklamada, “[Varyantlar] Neandertallerde bulunmuyor” diyor. "İnsanlarda mevcut değiller. Şimdiye kadar sadece Denisovalılarda tespit edildi."