Azerbaycan Devlet Haber Ajansı Azertac'ın haberine göre, Tava-Tepe'nin Kura Nehri havzası ile Kafkas Dağları arasında yolculuk eden göçebe insanlar için hayati bir dinlenme noktası olarak hizmet ettiğine inanılıyor. Alanın stratejik konumu, burayı barınak ve toplumsal faaliyetler için bir yer sağlayan önemli bir mola yeri haline getirmiş olabilir.

Alanda yapılan kazılar, bir mutfak alanı ve seramik kaplarla tamamlanmış bir ritüel masası içeren eş merkezli daire şeklinde bir toprak yapıyı ortaya çıkardı. Bu keşif, Geç Tunç Çağından Orta Demir Çağına (yaklaşık MÖ 1500-600) kadar uzanan yerleşim kanıtlarıyla antik sakinlerin hem sosyal hem de ritüel uygulamalarına ışık tutmaktadır.

Batı Azerbaycan'ın Tava Tepe kazı alanındaki buluntuların bir kısmı. ©Unict Magazine

Tava-Tepe'de kazılan yapıda, yemek pişirmek için kullanılan mangalların yuvalarının bulunduğu bir mutfak alanı ve bir ritüel masası yer almaktadır; bu da alanın hem evsel hem de törensel bir mekân olarak ikili işlevine işaret etmektedir.

Kazı alanına dağılmış olan yakma izleri ve siyah perdahlı seramikten kase ve bardak kalıntıları, bu mekânda yiyecek hazırlandığını ve tüketildiğini göstermektedir.

Yapının kendisi, ahşap sütunlarla desteklenen anıtsal bir girişe ve muhtemelen tüm kompleksi kaplayan sazdan bir çatıya sahiptir. Çok sayıda direk deliği ile vurgulanan dairesel tasarım, yaklaşık 15 metrelik bir çapa işaret etmektedir ve bu da onu zamanının önemli bir mimari başarısı haline getirmektedir.

Batı Azerbaycan'ın Ağstafa bölgesindeki Tava Tepe'deki kazı alanı. ©Unict Magazine

Dairesel alanın dış kısmında, sığır, koyun ve domuz kemikleri de dahil olmak üzere çok sayıda hayvan kemiği ve bu kalıntıların çöp olarak atıldığına işaret eden seramik çanak çömlek bulunmaktadır. Bu kalıntılar, bölge sakinlerinin beslenme biçimleri ve ortaklaşa yedikleri yemekler hakkında değerli bilgiler sunmaktadır. Adak çukurlarına yerleştirilmiş insan figürinlerinin varlığı da yerleşimin ritüelistik doğasının altını çizmektedir. Buna ek olarak, ritüel masasındaki seramikler kalın bir sıkıştırılmış toprak tabakası altında kasıtlı olarak kapatılmıştır ve bu da topluluğun törensel uygulamalarındaki önemlerine işaret etmektedir.