MÖ 2400 yıllarına tarihlenen bu yazı, bilinen diğer alfabetik yazılardan yaklaşık 500 yıl öncesine ait ve arkeologların alfabelerin nereden geldiği, toplumlar arasında nasıl paylaşıldığı ve bunun erken dönem kent uygarlıkları için ne anlama gelebileceği konusundaki bilgilerini altüst ediyor.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden arkeoloji profesörü Glenn Schwartz: “Alfabeler, yazıyı kraliyet ailesinin ve sosyal olarak elit kesimin ötesindeki insanlar için erişilebilir hale getirerek devrim yarattı. Alfabetik yazı insanların yaşama, düşünme ve iletişim kurma biçimlerini değiştirdi. Ve bu yeni keşif, insanların yeni iletişim teknolojilerini çok daha önce ve şimdiye kadar hayal ettiğimizden farklı bir yerde denediklerini gösteriyor.”

Schwartz, keşfinin ayrıntılarını 21 Kasım Perşembe günü Amerikan Denizaşırı Araştırmalar Derneği'nin Yıllık Toplantısı'nda paylaştı.

Bir Yakın Doğu arkeoloğu olan Schwartz, Suriye'de erken kentsel alanların nasıl geliştiğini ve bölgede daha küçük şehirlerin nasıl ortaya çıktığını inceliyor. Amsterdam Üniversitesi'nden meslektaşlarıyla birlikte, Batı Suriye'de ortaya çıkan ilk orta ölçekli kent merkezlerinden biri olan Tell Umm-el Marra'da 16 yıl süren bir arkeolojik kazıyı yönetti.

Umm el-Marra antik kentindeki bir kazı sırasında kabaca parmak büyüklüğünde kil nesneler keşfedildi. Kazınmış semboller bilinen en eski alfabenin bir parçası olabilir. ©Glenn Schwartz, Johns Hopkins University

Umm-el Marra'da arkeologlar Erken Tunç Çağına tarihlenen mezarlar ortaya çıkardı. En iyi korunmuş mezarlardan birinde altı iskelet, altın ve gümüş takılar, pişirme kapları, bir mızrak ucu ve sağlam çömlek kaplar bulundu. Araştırmacılar çanak çömleklerin yanında, üzerinde alfabetik yazılar olduğu anlaşılan dört adet hafif pişmiş kil silindir buldu.

“Silindirler delikliydi, bu yüzden etiket görevi görmeleri için onları başka bir nesneye bağlayan bir ip hayal ediyorum. Belki bir kabın içeriğini, belki de kabın nereden geldiğini ya da kime ait olduğunu detaylandırıyorlardır” diyor Schwartz. “Yazıyı tercüme edecek bir araç olmadan, sadece spekülasyon yapabiliriz.”

Araştırmacılar karbon-14 tarihleme tekniklerini kullanarak mezarların, eserlerin ve yazıların yaşlarını doğruladı.

Schwartz: “Daha önce akademisyenler alfabenin MÖ 1900'den sonra Mısır'da veya civarında icat edildiğini düşünüyorlardı. Ancak elimizdeki eserler daha eski ve haritadaki farklı bir bölgeden, bu da alfabenin düşündüğümüzden tamamen farklı bir köken hikayesi olabileceğini gösteriyor.”

Kaynak: PHYS ORG