Çelik Ne Zaman İcat Edildi?

Çeliğin ne zaman icat edildiğini kimse kesin olarak bilmiyor, ancak en eski örneklerden bazıları MÖ birinci binyılda Orta ve Güney Asya'da ortaya çıktı.

©Freepik

Çelik modern dünyanın bel kemiğidir ve evlerde, gökdelenlerde, otomobillerde ve daha pek çok şeyde kullanılır. Ancak çelik doğada bulunmaz, peki insanlar çeliği ne zaman icat etti?

Arkeologlar ne zaman ortaya çıktığına dair kesin bir tarihe sahip olmasalar da, bu sağlam modern metalin en az 2 bin yıl öncesine dayandığı ortaya çıktı.

Çelik bir demir ve karbon alaşımıdır; çoğunlukla demirdir, ancak %0,2 ila %1 arasında karbon ilavesi onu saf demirden daha sert, daha güçlü ve paslanmaya karşı daha dirençli hale getirir.

Arkeologlar bu yeniliğin birkaç yerde bağımsız olarak keşfedildiğini ve daha sonra antik dünyaya yayıldığını düşünüyor.

British Museum'da antik metalürji uzmanı olan Paul Craddock verdiği demeçte, “Çelik MÖ ilk bin yıl boyunca Eski Dünya'nın büyük bölümünde gelişti” dedi.

En eski çeliklerden bazılarının, muhtemelen Orta ve Güney Asya'nın bazı bölgelerinde demir ve karbonun birlikte eritilmesiyle yapılan “pota” çelikleri olduğunu söyledi.

Üretilen diğer bazı erken demir türleri çelik olarak sınıflandırılacak kadar karbon içeriyordu. Ancak Roma dönemine gelindiğinde, Roma hançerleri gibi eserlerin uygun ısıl işlem görmüş çelikten yapıldığını söyledi.

Bu da dövme işlemini, yani dökme demirin ısıtılarak ve çekiçlenerek safsızlıklardan arındırılmasını ve karbon izlerinin eklenmesini gerektiriyor. Craddock, bunu ilk kimin bulduğunu kimsenin bilmediğini, ancak “cürufu” veya demir cevherinden üretilmesinden kaynaklanan safsızlıkları gidermek için demiri çok yüksek sıcaklıklarda eritmek gerektiğini söyledi.

Tunç Çağından Demir Çağına geçiş Asya, Orta Doğu ve Avrupa'nın büyük bölümünde yaklaşık 3 bin yıl önce gerçekleşmiştir. Bundan önce 2 bin yıldan fazla bir süre boyunca insanlar metal silahlar, zırhlar ve törensel kaplar yapmak için yaklaşık %90 bakır ve %10 kalaydan oluşan bir alaşım olan tunç kullanmışlardır. Ancak, bu tür eşyalar çok değerliydi ve genellikle sıradan insanlar için satın alınamazdı.

Bağımsız arkeolog Alessandra Giumlia-Mair verdiği demeçte, demirin birçok kullanım alanı için tuncun yerini aldığını çünkü demir cevherinin bol ve elde edilmesinin nispeten ucuz olduğunu söyledi - birileri demirin nasıl yapılacağını bulduktan sonra. Dolayısıyla demir kılıç ve hançerlerin tunç kılıç ve hançerlerden daha keskin ya da daha dayanıklı olması gerekmiyordu, ancak yapımı daha ucuz olduğu için antik dünyayı kasıp kavurdular.

Zamanla, ilk demirciler çelik de dahil olmak üzere daha sert demir yapma yöntemleri geliştirdiler ve böylece daha fazla insan demir silahlar ve aletler alabildi. Ancak Giumlia-Mair, tuncun Orta Çağ sonrasına kadar kaplar, lambalar ve kişisel süs eşyaları gibi yüksek kaliteli eşyalar için kullanılmaya devam ettiğini söyledi.

Günümüzde çelik, genellikle demir cevherinden yapılan “pik demir” külçelerini alan ve bunları oksijene maruz bırakırken yüksek sıcaklıklarda farklı çelik alaşımlarına dönüştüren özel fırınlarda üretilmektedir. Farklı çelik türleri farklı miktarlarda karbon ve paslanmaz çelik için gerekli olan krom gibi diğer elementlere sahiptir.

Kaynak: Live Science

EN ÇOK OKUNANLAR

Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu

Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.

SON İÇERİKLER