Demir Çağı Hindistan’da mı Başladı?

Hindistan'ın güney eyaleti Tamil Nadu'daki arkeologlar 20 yılı aşkın bir süredir bölgenin antik geçmişine dair ipuçlarını gün yüzüne çıkarıyor.

Tamil Nadu'da 5 bin yıldan daha eskiye dayanan bir dizi demir obje bulundu. ©Department of Archaeology/Tamil Nadu

Kazılarda, okuryazarlık zaman çizelgelerini yeniden yazan erken dönem yazıtları ortaya çıkarıldı, Hindistan'ı dünyaya bağlayan deniz ticaret yolları haritalandı ve gelişmiş kentsel yerleşimler ortaya çıkarıldı; bu da devletin erken medeniyetin ve küresel ticaretin beşiği olarak rolünü güçlendirdi.

Şimdi daha da eski bir şeyi ortaya çıkardılar - demirin en eski yapımına ve kullanımına dair kanıtlar. Günümüz Türkiye'si, MÖ 13. yüzyıl civarında demirin çıkarıldığı, işlendiği ve önemli ölçüde dövüldüğü bilinen en eski bölgelerden biri.

Arkeologlar Tamil Nadu'daki altı alanda MÖ 2953-3345 yıllarına, yani 5000 ila 5400 yıl öncesine tarihlenen demir nesneler keşfetmiştir. Bu durum, alet, silah ve diğer nesneleri oluşturmak için demiri çıkarma, eritme, dövme ve şekillendirme sürecinin Hint alt kıtasında bağımsız olarak gelişmiş olabileceğini düşündürmektedir.

Tamil Nadu'daki Mayiladumparai'de bulunan Demir Çağı mezarlarının havadan görünümü. ©Department of Archaeology/Tamil Nadu

Cambridge Üniversitesi'nde Güney Asya arkeolojisi profesörü olan Dilip Kumar Chakrabarti, “Bu keşif o kadar büyük bir öneme sahip ki sonuçlarının anlaşılması biraz daha zaman alacak” diyor.

Adichchanallur, Sivagalai, Mayiladumparai, Kilnamandi, Mangadu ve Thelunganur bölgelerinden elde edilen son bulgular “Tamil Nadu'da Demir Çağı Başladı mı?” gibi yerel manşetlere konu oldu. Bu çağ, toplumların demiri yaygın olarak kullanmaya ve üretmeye, alet, silah ve altyapı yapmaya başladığı bir döneme işaret ediyor.

Hindistan Bilim Eğitimi ve Araştırma Enstitüsü'nde (ISSER) arkeoloji profesörü olan Parth R Chauhan, geniş çaplı sonuçlara varmadan önce dikkatli olunması çağrısında bulunuyor. Chauhan, demir teknolojisinin muhtemelen “birden fazla bölgede bağımsız olarak” ortaya çıktığına inanıyor.

Adichanallur, Mayiladumparai ve Sivagalai'den elde edilen yeni kanıtlar, demirin Hindistan'daki antik tarihini MÖ 2953 ile MÖ 3345 yılları arasına sabitliyor. ©Antiquity of Iron: Recent Radiometric Dates from Tamil Nadu

Ayrıca, “dünyanın pek çok bölgesi gerektiği gibi araştırılmadığı ya da arkeolojik kanıtlar bilinse de doğru tarihlendirilmediği için en eski kanıtlar belirsizliğini koruyor”.

Chauhan, Tamil Nadu keşfinin titiz bir akademik çalışmayla daha da doğrulanması halinde, “kesinlikle dünyanın en eski kayıtları arasında yer alacağını” söylüyor. ISSER'de arkeolog olan Oishi Roy, buluntunun “dünyanın farklı bölgelerinde [demir üretiminde] paralel gelişmelere işaret ettiğini” ekliyor.

İlk demir iki şekilde ortaya çıkmıştır: meteoritik ve eritilmiş. Cevherden çıkarılan eritilmiş demir, seri üretimle demir teknolojisinin gerçek başlangıcına işaret ediyordu. Bilinen en eski demir eserler - dokuz boru şeklindeki boncuk - düşen meteorlardan gelen meteoritik demirden yapılmıştır.

Tamil Nadu'nun Thoothukudi bölgesindeki Adichanallur'da yapılan bir kazıda. ©Sharada Srinivasan

Demir içeren kayaları tespit etmek ilk zorluktur. Bu cevherler bulunduktan sonra metali çıkarmak için son derece yüksek sıcaklıklarda bir fırında eritilmelidir. Bu işlem yapılmazsa ham demir kayanın içinde kilitli kalır. Demirin çıkarılmasından sonra, yetenekli demirciler metale şekil vererek alet ve edevata dönüştürür ve bu da erken demir işçiliğinde çok önemli bir adımdır.

Tamil Nadu'da demirin bulunduğu yerlerin çoğu, günümüz köylerinin yakınındaki eski yerleşim alanlarıdır. Arkeologlar K Rajan ve R Sivanantham, kazıbilimcilerin şimdiye kadar lahitler ve çok sayıda demir eser içeren 3000'den fazla Demir Çağı mezarının bir kısmını keşfettiklerini söylüyor. Bu süreçte demirden yapılmış çapa kürekleri, mızraklar, bıçaklar, ok uçları, keskiler, baltalar ve kılıçlar ortaya çıkarıldı.

Kilnamandi kazı alanında bulunan bir Demir Çağı mezarı. ©Department of Archaeology/Tamil Nadu

Bir alanda kazılan mezarlarda, mezar çömleklerinin içinde ve dışında bıçak, ok ucu, yüzük, keski, balta ve kılıç gibi 85'in üzerinde demir nesne bulundu. Dünya çapında beş laboratuvarda 20'den fazla önemli örnek sağlam bir şekilde tarihlendirilerek antiklikleri teyit edildi.

Bazı buluntular özellikle dikkat çekicidir.

Paris merkezli Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'nden tarihçi Osmund Bopearachchi önemli bir keşfe dikkat çekiyor: bir mezar alanında bulunan, ultra yüksek karbonlu çelikten yapılmış ve MÖ 13-15. yüzyıllara tarihlenen demir bir kılıç.

Demir Çağı metalürjisinin doğrudan bir evrimi olan bu gelişmiş çelik, sofistike bilgi ve hassas yüksek sıcaklık işlemleri gerektiriyordu.

“Gerçek çelik üretiminin ilk işaretlerinin günümüz Türkiye'sinde MÖ 13. yüzyıla kadar uzandığını biliyoruz. Radyometrik tarihler Tamil Nadu örneklerinin daha eski olduğunu kanıtlıyor gibi görünüyor” dedi. Bayan Roy, Tamil Nadu'daki erken dönem çeliğin, oradaki insanların “sadece kullanıcı değil, demir üreticisi olduklarını - zaman içinde gelişen teknolojik olarak gelişmiş bir topluluk” olduğunu gösterdiğini de sözlerine ekledi.

Arkeologlar, bu dönüştürücü çağın başladığı bölge olan Türkiye'de bir Demir Çağı alanında kazı yapıyor. ©Getty Images

Ayrıca, Kodumanal adlı bir alanda, kazıbilimciler gelişmiş bir demir üretim topluluğuna işaret eden bir fırın buldular.

Fırın alanı, muhtemelen aşırı ısıdan kaynaklanan beyaz renk değişimiyle dikkat çekiyordu. Kazı görevlileri yakınlarda, bir kısmı fırın duvarına yapışmış demir cürufu buldular; bu da gelişmiş metal işleme tekniklerine işaret ediyordu. Belli ki bölgedeki insanlar demiri sadece kullanmıyor, aktif olarak üretiyor ve işliyorlardı.

Emin olmak gerekirse, Tamil Nadu kazıları Hindistan'da demiri ortaya çıkaran ilk kazılar değil. Sekiz eyalette en az 27 alanda, bazıları 4200 yıl öncesine dayanan erken demir kullanımına dair kanıtlar ortaya çıkarılmıştır. Konuyla ilgili bir makalenin ortak yazarı olan arkeolog Rajan bana, Tamil Nadu'daki son kazıların Hint demirinin antikliğini 400 yıl daha geriye götürdüğünü söyledi.

Doğu, batı ve kuzey Hindistan'da daha önce yapılan keşiflere dikkat çeken Bayan Roy, “Demir Çağı teknolojik bir değişimdir, tek kökenli bir olay değildir - birden fazla yerde bağımsız olarak gelişir” diyor.

“Şu anda açık olan şey,” diye ekliyor, ”yerli demir teknolojisinin Hint alt kıtasının erken dönemlerinde geliştiğidir.”

Uzmanlar Tamil Nadu'daki kazıların önemli olduğunu ve Hint alt kıtasındaki Demir Çağı ve demir eritme anlayışımızı yeniden şekillendirebileceğini söylüyor. Ayrıca The Tamils - A Portrait of a Community kitabının yazarı Nirmala Lakshman, “bu kazıların tanıklık ettiği şey, belirgin bir şekilde sofistike bir uygarlık tarzının varlığıdır” diyor.

Ancak arkeologlar, Hindistan'ın dört bir yanından yeni veriler toplamak için hala kazılara ihtiyaç duyulduğu konusunda uyarıda bulunuyorlar. Bir uzmanın ifadesiyle, “Hint arkeolojisi Tamil Nadu dışında sessizlik modunda.”

Önde gelen Hintli arkeologlardan Katragadda Paddayya, bunun “sadece başlangıç noktası” olduğunu söyledi.

“Demir teknolojisinin kökenlerini daha derinlemesine araştırmamız gerekiyor - bu bulgular bir başlangıç, sonuç değil. Önemli olan bunu bir öncül olarak kullanmak, süreci geriye doğru izlemek ve demir üretiminin gerçekten başladığı yerleri tespit etmektir.”

Kaynak: BBC

EN ÇOK OKUNANLAR

Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu

Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.

SON İÇERİKLER