Denisovalılar’dan Alınan Bir Gen Ruh Sağlığımızı Hala Etkiliyor Olabilir

Günümüz modern insanının genetik mirasının bir kısmı on binlerce yıl önce Denisovalılarla karışmasından gelmektedir ve bunu takip eden genetik adaptasyonlar bizi depresyon gibi bazı ruh sağlığı sorunlarına yatkın hale getirmiş olabilir.

©XIJUN NI/Science

Bu, SLC30A9 geninin bir varyantının özellikle Doğu Asya popülasyonlarında pozitif seçilim yoluyla evrimleşmiş olabileceğini vurgulayan önceki araştırmayı takip eden İspanya'dan araştırmacılar tarafından yapılan yeni bir çalışmanın sonucudur.

Bu gen çinkonun düzenlenmesinden ve hücre zarları boyunca taşınmasından sorumludur. Çinko, sağlıklı büyüme ve nörolojik ve bağışıklık sistemlerimizin doğru çalışması için önemlidir ve bu özel adaptasyon bu düzenlemeyi değiştirir.

Denisovan SLC30A9 gen varyantının coğrafi dağılımı. ©Jorge Garcia and Elena Bosch / iflscience

Peki bu genetik adaptasyon nereden geldi? Denisovan genomu ile yapılan yakın bir karşılaştırma, Neandertal popülasyonlarında böyle bir eşleşme olmamasına rağmen, Doğu Asya'da tespit edilen aynı mutasyon için bir eşleşme olduğunu ortaya koydu.

UPF'den evrimsel biyolog Ana Roca-Umbert, "Genomik analiz yoluyla, gözlemlenen genetik varyantın geçmişte arkaik insanlarla, muhtemelen Denisovalılarla melezleşmemizden kaynaklandığını tespit ettik" diyor.

Ekip tarafından yürütülen laboratuvar deneyleri, bu varyasyonun, 'güç merkezi' mitokondri de dahil olmak üzere bazı hücresel yapıların çinkoyu nasıl ele aldığı ve metabolizma üzerindeki etkilerini potansiyel olarak nasıl etkilediği konusundaki farklılıklarla ilişkili olduğunu gösterdi.

Araştırmacılar, gen varyasyonunun hücre davranışını nasıl etkilediğine baktılar. ©Roca-Umbert et al., PLOS Genetics, 2023 / sciencealert

Araştırmacılar ayrıca evrimin bir nedenden ötürü SLC30A9'a tutunmayı tercih ettiğinden şüphelenmiş, ancak bunun ne gibi faydalar sağlayabileceğini asla tam olarak çözememişlerdir. Şimdi Denisovan varyantının bize soğuk iklimlere karşı daha iyi koruma sağlaması mümkün görünüyor.

UPF'den evrimsel biyolog Jorge Garcia-Calleja, "Görünüşe göre bu değişim faydalı olmuş ve insanlar için seçici bir avantaj sağlamış" diyor.

"Sonuç olarak, SLC30A9 genindeki bu varyasyon seçildi ve mevcut popülasyonlara ulaştı."

Geçmişle genetik bağlantılar söz konusu olduğunda, bu henüz keşfettiğimiz en yaygın ve önemli olanlardan biridir, ancak genlerimizin nasıl evrimleşmeye ve bizi etkilemeye devam ettiği konusunda araştırılacak daha çok şey var.

Aynı SLC30A9 varyasyonu daha önce depresyon ve diğer ruhsal bozukluk riskiyle de ilişkilendirilmişti, bu nedenle Denisovalılardan miras aldığımız genetiğin ruh sağlığımızda da rol oynuyor olması mümkündür.

Yine, bu muhtemelen çinko düzenlemesine bağlıdır. Çinko, sinir sisteminin uyarılabilirliğini yönetmede önemlidir ve zihinsel sağlıkla ilişkileri vardır ve bu, araştırmacıların daha fazla keşfetmek istedikleri bir ilişkidir.

UPF'den moleküler biyolog Rubén Vicente, "Gelecekte, bu çalışmanın hayvan modellerine genişletilmesi, akıl hastalıklarından muzdarip olma konusundaki bu yatkınlığa ışık tutabilir" diyor.

Araştırma PLOS Genetics dergisinde yayımlandı.

Kaynak: sciencealert

EN ÇOK OKUNANLAR

Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu

Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.

SON İÇERİKLER