İki bin yıldan fazla bir süre önce, Antikythera mekanizması olarak bilinen bir cihaz, karmaşık bir dişli sistemi kullanarak gök cisimlerinin hareketlerini tahmin etmek için kullanıldı. Eser bugün dünyanın en eski bilgisayarı olarak biliniyor.

Dalgıçlar 1901'de Akdeniz'deki bir gemi enkazında onu bulduklarından beri, bu gizemli cihaz hayranlık uyandırdı. Hatta geçen yılki Indiana Jones and the Dial of Destiny için eserin kurgusal bir versiyonunu icat eden Indiana Jones serisinin arkasındaki yaratıcı ekibe bile ilham verdi.

Şimdi, Glasgow Üniversitesi'ndeki iki gökbilimci Antikythera mekanizmasının hikayesine yeni bir kırışıklık ekledi. Bu ay Horological Journal'da yayınlanan bir çalışmada, Graham Woan ve Joseph Bayley, bir zamanlar yüzlerce delik içeren cihazın bir parçası olan mekanizmanın takvim halkasına dair yeni bir yorum sunuyor.

Sadece parçalar hayatta kaldığı için deliklerin tam sayısı belirsizdir. Uzun yıllar boyunca araştırmacılar, halkanın 365 deliğin yılın günlerini temsil ettiği bir güneş takvimi olarak kullanılmış olabileceğini düşündüler. Woan ve Bayley buna itiraz ederek halkanın bir zamanlar ay takvimi olarak işlev gördüğünü ve 354 deliğe sahip olduğunu savundular.

Ay takvimi teorisi ilk olarak 2020 yılında bir YouTuber ve bağımsız araştırmacı olan Chris Budiselic liderliğinde yapılan bir çalışmada önerildi. Glasgow gökbilimcileri Budiselic'in çalışmalarını öğrendiklerinde meraklandılar: Ya gizemi çözmek için kendi alanlarındaki teknikleri kullanabilselerdi?

Woan yaptığı açıklamada , "Bu benim için ilginç bir sorundu ve Noel tatillerinde bunu farklı bir şekilde çözebileceğimi düşündüm, bu yüzden soruyu cevaplamak için bazı istatistiksel teknikler kullanmaya başladım" diyor.

Eksik verilerle ilgili soruları yanıtlamak için olasılığa dayanan Bayes analizi adı verilen bir teknik kullanarak Woan, takvim halkasındaki olası delik sayısını, hayatta kalan deliklerin aralığına ve halkanın hayatta kalan parçalarının konumuna göre hesapladı. Halkanın muhtemelen 354 veya 355 delik içerdiğini, yani bir ay yılının uzunluğunu buldu.

Bu arada Bayley, kütleli kozmik nesnelerin hareketlerinden kaynaklanan uzay-zamandaki dalgalanmaları inceleyen kütle çekim dalgası astronomisinde tipik olarak kullanılan teknikleri uyarlayarak soruna yaklaşmaya karar verdi ve "halkayı inceledi." Bu analiz ayrıca halkanın büyük ihtimalle 354 veya 355 delik içerdiğini de öne sürdü.

Woan açıklamasında, "Bugün evreni incelemek için kullandığımız teknikleri, yaklaşık iki bin yıl önce insanların gökleri takip etmesine yardımcı olan bir mekanizmayı daha iyi anlamak için uyarlamış olmamız hoş bir simetri" diyor.