Ankhises'i yanan Troya'dan çıkaran Aeneas. Program, adını efsanevi kahramandan alıyor. ©AlamyPhotograph: Alamy

Aeneas, incelenen yazıttan metin ve bazı durumlarda görüntüler alır ve MÖ 7. yüzyıldan MÖ 8. yüzyıla kadar ilgili yazıtların bir listesini oluşturmak için eğitiminden yararlanır. Yapay zeka, yalnızca benzer kelimeleri aramak yerine, daha derin tarihsel bağlantılar aracılığıyla yazıtları tanımlar ve birbirine bağlar.

Zengin yazıt koleksiyonu üzerinde eğitim alan yapay zeka, çalışma metinlerini 62 Roma eyaletinden birine atayabiliyor ve ne zaman yazıldığını tahmin edebiliyor. Ayrıca, boşlukları doldurmak için potansiyel kelimeler de sağlıyor, ancak bu yalnızca metnin engellendiği bilinen yazıtlar üzerinde test edildi.

Bir test çalışmasında araştırmacılar Aeneas'ı Roma imparatorluğu çevresindeki anıtlara kazınmış geniş bir yazıt üzerinde serbest bıraktılar. Kendini tebrik eden Res Gestae Divi Augusti, ilk Roma imparatoru Augustus'un hayattaki başarılarını anlatmaktadır. Aeneas eser için MÖ ilk on yıl ya da MS 10 ila 20 yılları arasında olmak üzere iki olası tarih ortaya atmıştır. Bu sav, aynı tarihler üzerinde tartışan akademisyenler arasındaki tartışmayı yansıtmaktadır.

Bir başka testte ise Aeneas, Mogontiacum'da, şimdi Almanya'nın Mainz kentinde bulunan bir adak sunağındaki yazıtları analiz etti ve ince dilsel benzerlikler sayesinde bu sunağın bölgedeki daha eski bir adak sunağından nasıl etkilendiğini ortaya çıkardı. Sommerschield, “Bunlar bizim için dudak uçuklatan anlardı” dedi. Ayrıntılar Nature dergisinde yayımlandı ve Aeneas çevrimiçi olarak araştırmacıların erişimine sunuldu.

Ortak bir çalışmada 23 tarihçi Latince yazıtları analiz etmek için Aeneas'ı kullandı. Araç tarafından sağlanan bağlam, vakaların %90'ında yardımcı oldu. Cambridge Üniversitesi'nde klasik profesörü olan Mary Beard, “Dönüştürücü olmayı vaat ediyor” dedi.

Oxford Üniversitesi'nde antik tarih profesörü olan eş yazar Jonathan Prag, Aeneas'ın yorumların geliştirilip geliştirilemeyeceğini görmek için mevcut yazıt külliyatı üzerinde çalıştırılabileceğini söyledi. Aeneas'ın daha geniş bir yelpazedeki insanların metinler üzerinde çalışmasına olanak sağlayacağını da sözlerine ekledi.

“Böyle bir araç olmadan bunu yapabilmenin tek yolu muazzam bir kişisel bilgi birikimi oluşturmak ya da muazzam bir kütüphaneye erişmektir” dedi. “Ancak bunu eleştirel bir şekilde kullanabilmeniz gerekiyor.”

Kaynak: The Guardian