İngiltere Sahilinde Tarih Öncesi 'Deniz Canavarı' Kafatası Keşfedildi

Bilim insanları, altı buçuk ayak uzunluğundaki pliozor kafatasının İngiltere'deki bir kayalıktan çıkarıldığını ve yeni bir türe ait olabileceğini söylüyor.

Steve Etches kafatasını aldı. Şimdi de hayvanın vücudunun geri kalanını istiyor. ©BBC / TONY JOLLIFFE

Fosil avcıları, Birleşik Krallık'ın Dorset kentindeki bir plajda şimdiye kadar bulunan en sağlam pliozor kafataslarından birini keşfetti. Altı buçuk metre uzunluğundaki tarih öncesi "deniz canavarının" kafatası, yaklaşık 50 metreye kadar büyüyebilen yetişkinlerin boyutları hakkında ipuçları veriyor.

Yerel paleontolog Steve Etches, yaptığı açıklamada: "Bu şimdiye kadar üzerinde çalıştığım en iyi fosillerden biri. Onu eşsiz kılan şey eksiksiz olması. Alt çene ve üst kafatası, yaşamda olduğu gibi birbirine geçmiş durumda. Dünya çapında, bu ayrıntı düzeyine sahip çok az örnek bulunmuştur. Bulunduklarında da pek çok parça eksik oluyor, oysa bu örnek biraz çarpık olsa da her kemiği mevcut."

2022 baharında fosil meraklısı Phil Jacobs, fosil bulmak için gezegenin en iyi noktalarından biri olarak lanse edilen 95 mil uzunluğundaki UNESCO Dünya Mirası Alanı Jurassic Coast'ta gezinirken antik deniz yaratığının burnunun ucunu gördü. Parça, yüksek bir kayalığın dibinde bulunuyordu ve muhtemelen yukarıdaki kayadan düşmüştü.

Bu devasa buluntu tek bir kişinin taşıyamayacağı kadar ağır olduğu için Jacobs Etches'i aradı ve ikisi birlikte fosili taşımak için derme çatma bir sedye oluşturdular. CNN'den Issy Ronald'a konuşan Etches, "ikisi de hemen heyecanlandı, çünkü çeneleri birbirine kapanmıştı, bu da [fosilin] tamamlandığını gösteriyor" dedi.

Ancak kafatasının geri kalanı hiçbir yerde görünmüyordu. Bu yüzden fosil avcıları, yukarıdaki yüksek uçurum yüzünü incelemek ve haritalamak için bazı dronlar kullandılar.

Dronlar, kafatasının geri kalanının gömülü olduğu muhtemel nokta olarak yerden yaklaşık 11 metre yükseklikteki bir yeri belirledi. Ekip bu içgörünün rehberliğinde, uçurumun yüzeyinden aşağıya iple inmeyi de içeren karmaşık bir kazıya başladı. Havada asılı haldeyken fosili uçurumun kenarından çıkarmak için üç hafta süren zahmetli bir çalışma yaptılar.

Tüm kazı, Dorset sahilinden yüksekte halatlar üzerinde gerçekleştirilmiştir. ©BBC Studios

Ekibin keşif, kazı ve devam eden bilimsel araştırmaları, Şubat ayında PBS'de yayınlanacak olan David Attenborough ile "Attenborough and the Jurassic Sea Monster" adlı BBC belgeselinde yer alacak.

Pliozorlar, yaklaşık 65,5 milyon ila 200 milyon yıl önce Jura ve Kretase dönemlerinde yaşamış devasa deniz sürüngenleriydi. Bu kısa boyunlu yaratıklar dinozor değildi, daha ziyade uzun boyunlu plesiosaur akrabalarıyla birlikte Plesiosauria takımına aitti. Büyük bir kafaya, kaplumbağa benzeri dört yüzgece ve 130 büyük, keskin diş sırasına sahip olan pliozorlar, avlarını tek bir ısırıkta öldürebilen vahşi yırtıcılardı.

©BBC Studios

Steve Etches'in Kimmeridge, İngiltere'de bulunan müzesi Etches Collection'da yer alan bir videoya göre, araştırmacılar bir tür olan Pliosaurus kevani'nin neredeyse bir arabayı ısırmaya yetecek kadar yaklaşık 50.000 newtonluk bir ısırma kuvvetine sahip olabileceğine inanıyor.

©GETTY IMAGES/BBC

New Scientist'ten David Stock, CT taramalarının Dorset pliozorunun burnunda, basınçtaki değişiklikleri tespit ederek hayvanın avlanmasına yardımcı olabilecek duyusal çukurlar olduğunu ortaya çıkardığını yazıyor. Yaratığın başının üstündeki bir parietal göz veya "üçüncü göz", bulanık sularda yüzerken ışığı algılamasına yardımcı olmuş olabilir.

David Attenborough, İngiltere Kimmeridge'deki Etches Collection Jura Deniz Yaşamı Müzesi'nde yeni keşfedilen pliozor fosilinin yanında duruyor. ©BBC Studios / Smithsonian Magazine

 

Ayrıca fosilde, yayına göre, yukarı doğru çıkıntı yapan ve kafatasının ortası boyunca uzanan kemik sırtı olan büyük bir sagittal tepe vardı. Burası, ezici alt çeneyi kontrol eden bir kas bağlantısının bulunduğu yerdir. Etoburlar ve omnivorlar daha belirgin tepelere sahip olma eğilimindeyken, otoburlarda belirgin bir sırt olmayabilir.

İngiltere'deki Bristol Üniversitesi'nden pliozor uzmanı Judyth Sassoon, "Tepenin yüksekliği, erkek ve dişi cinsiyetler arasındaki farklılıkların bir göstergesi olabilir," diyor ve ekliyor: "Bu büyük olasılıkla yeni bir tür."

Steve Etches, Sir David Attenborough'a bulunan ilk parça olan burnu gösteriyor. ©BBC Studios

BBC'nin haberine göre Etches kafatasını önümüzdeki yıl müzesinde sergileyecek. Ayrıca Dorset kayalıklarında devasa sürüngenin daha fazla kemiğinin gömülü olup olmadığını araştırmayı planlıyor.

Deneyler, olukların kesmeye ve çekmeye gerçekten yardımcı olduğunu gösteriyor. ©BBC / TONY JOLLIFFE

Etches, verdiği demeçte "Hayatım üzerine bahse girerim ki hayvanın geri kalanı orada ve gerçekten ortaya çıkmalı, çünkü çok hızlı bir şekilde aşınan bir ortamda. Uçurum hattının bu kısmı her yıl birkaç metre geriye gidiyor. Ve pliozorun geri kalanının düşüp kaybolması çok uzun sürmeyecek. Bu hayatta bir kez ele geçecek bir fırsat."

Küçük çukurlar hayvanın duyu sisteminin bir parçası olabilir. ©BBC / TONY JOLLIFFE

Kaynak: Smithsonian Magazine

EN ÇOK OKUNANLAR

Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu

Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.

SON İÇERİKLER