Lamassu (Çivi yazısı: ????????, an.kal; Sümerce: ^dlammař; Akadca: lamassu), normalde insan, kuş ve sığır ya da aslan unsurlarının bir karışımıyla tasvir edilen bir Assur koruyucu tanrısıdır. Çoğu lamassu insana benzer bir baş, boğa ya da aslanı andıran bir vücut ve kuş gibi kanatlarla gösterilir.

1852'de Khorsabad'daki kazı ekibi. ©Archeologie.culture.fr

Assur heykeltıraşlığında genellikle saray girişlerine yerleştirilmiş, hem sokağa hem de iç avlulara bakan lamassu çiftleri bulunurdu. Bu heybetli figürler yüksek kabartma olarak tasvir edilmiş, başları üzerindeyken hareketsiz, yandan bakıldığında ise hareket halindeymiş gibi görünen ikili bir perspektif sergilenmiştir.

Lamassu, Assur Dönemi MÖ 883-859, Irak. ©The Metropolitan Museum

Her ne kadar lamassular, kanatlı cin figürlerinin daha yaygın olduğu saray odalarını süsleyen alçak kabartma süslemelerde tipik olarak büyük figürler olarak bulunmasalar da, görünüşe göre Asurluların koruyucuları olarak hizmet eden anlatı kabartmalarında zaman zaman ortaya çıkmışlardır.

Basın açıklamasına göre, lamassu ilk olarak 1992 yılında Iraklı bir arkeoloji heyeti tarafından Khorsabad antik kentinin batı kesiminde yer alan 6. kapıdaki kazılar sırasında keşfedildi.

Lamassu ilk olarak 1992 yılında Iraklı bir arkeoloji heyeti tarafından Khorsabad antik kentinin batı kesiminde yer alan 6. kapıdaki kazılar sırasında keşfedildi. ©Mustafa Yahya

Khorsabad, Assur kralı II. Sargon tarafından MÖ 721 yılında tahta çıktıktan kısa bir süre sonra yeni bir başkent olarak inşa edilmiştir. II. Sargon’un ölümünün ardından oğlu ve halefi Sanherib, başkenti Ninova'ya taşımış ve Khorsabad'ın inşasını yarım bırakmıştır.