Likya’nın Saklı Kenti Arneai

Orta Likya Bölgesi’nin dağlık kesiminde konumlanan Arneai Antik Kenti, günümüzde Antalya İli’nin Finike İlçe’si sınırlarındaki Ernez Mahallesi’nde bulunur. Kentteki bilimsel araştırmalar, Akdeniz Üniversitesi ile Kültür ve Turizm Bakanlığı başta olmak üzere Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Elemanı Dr. Yaşar ARLI başkanlığındaki araştırma ekibiyle birlikte Finike Belediyesi ve Ernez Muhtarlığı işbirliğiyle 2025 yılı Eylül ayında gerçekleştirilecektir.

Likya tipi kaya mezarı

Projemizde öncelikli olarak kentin teritoryumunu ve kent planını ortaya çıkarmakla birlikte günümüze kadar varlığını koruyan taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarının tasnif ve belgelendirilmesi amaçlanmaktadır. Sonrasında da elde edilen bilimsel sonuçların arkeoloji dünyasıyla paylaşılması hedeflenmektedir.

Antik kentin ismi ve koruna gelen mimari yapılar hakkındaki izlenimlerden ise, 1847 yılında T. A. B Spratt ve E. Forbes’in yayımladıkları “Travels in Lycia” adlı çalışmasında bahsedilmediktedir. Bu çalışmada araştırmacıların kente uğramak istedikleri belirtilmiştir. Ancak kentteki vebadan dolayı karantina altındaki kenti ziyaret edememişlerdir. Yalnızca uzaktan gözlemleyerek, kentteki harabeler hakkında kısaca bilgi vermişlerdir. “Ernez” isminin de Arneai ile olan yakın benzerliğinden dolayı harabelerin olduğu tepenin de “Arneai” kenti olduğu konusunda görüş bildirmişlerdir.

Kentte günümüze kadar gerçekleştirilen sistemli bir kazı ya da yüzey araştırması, söz konusu değildir. Yalnızca son yıllarda N. Çevik tarafından yayımlanan “Lykia Kitabı”nda ise kentin lokasyonu ve tarihçesi hakkında mevcut bilgiler paylaşılmıştır.

Kente girişte, ilk bakışta dikkat çeken harabeler ise Klasik Dönem’e özgü korunaklı sur duvarlıdır.

Sur duvarlarının genel görünümü.

Günümüze kadar koruna gelen güçlü sur duvarları, kentin savunma sistemi hakkında bilgi vermesi açısından oldukça önemlidir.

Korunaklı sur duvarlarından bir kesit.

Ayrıca kentte, Likya ölü gömme geleneğinin önemli öğelerinden kaya mezarları da sur duvarları örneğindeki gibi kentin erken dönemindeki tarihsel sürecin aydınlatılması açısından önem arz etmektedir.

Likya tipi yazıtlı kaya mezarı.
Likya tipi kaya mezarı.

Kentteki kültürel sürekliliği gösteren bir diğer mimari yapı unsuru da Roma İmparatorluk Dönemi’ne özgü Medusa başı kabartmalı arşitrav parçasıdır.

Alınlık parçası.

Bununla birlikte Doğu Roma Dönemi’nden kilise yapısı da kentteki tarihsel sürekliliğin takibini, biz araştırmacılara sunmaktadır.

Kilise kalıntıları.

Mimari yapılarla birlikte çağdaşı dönemlerden yüzeydeki yaygın seramik ve çatı kiremidi buluntuları da kentin sosyo-ekonomik ve kültürel yapısını gösteren diğer önemli arkeolojik verilerdendir.

Sonuç olarak, mevcut arkeolojik verilerle bile kent dokusu ve öğeleri hakkında söylemler gerçekleştirilebilen kentte, yüzey araştırmasının tamamlanması neticesinde kırsaldaki Lykia halkının sanatı ve kültürel sürekliliği hakkında hiç şüphesiz yeni söylemler de elde edilecektir. İlk kez kapsamlı bir şekilde kent teritoryumunun sınırlarının çizilmesi sonucunda ise, kentin yerleşim modeli üzerindeki birçok eksik bilgi de tamamlanacaktır. Ayrıca bu proje ile ilk kez Orta Likya bölgesine ait arkeolojik yerleşimlerin düzlük, yükselti, vadi yerleşimleri model alınarak değerlendirilecek ve Arneai yerleşiminin yaylım alanı ve coğrafi tercih nedenleri de açıklanmaya çalışılacaktır. Proje tamamlandığında ise nihai olarak bir diğer amacımız da hem Ernez halkının geçmişiyle birlikte geleceğini sahiplenmesi hem de Arneai kültürel mirasının geleceğe aktarımının sağlanmasıdır.

EN ÇOK OKUNANLAR

Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu

Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.

SON İÇERİKLER