Maya Hükümdarının Zengin Eserlerle Dolu Mezarı Bulundu
Orta Amerika, Belize'deki Caracol'da çalışan Houston Üniversitesi'nden arkeologlar, bu antik Maya şehrinin ilk hükümdarı ve kraliyet hanedanının kurucusu Te K'ab Chaak'ın mezarını ortaya çıkardı. Şu anda harabe halinde olan bu metropol, Maya tarihinde önemli bir siyasi aktördü ve MS 900'de terk edilmeden önce MS 560'tan 680'e kadar Yucatan Yarımadası'nın güney kısmına hükmetti.
- Yazar : Aktüel Arkeoloji
- Tarih : 2025-07-11 12:09:01

Diane Z. Chase, Te K'ab Chaak'ın mezarında, ön planda kaplar, solda yeşim taşı maskesi ve güney duvar nişiyle. ©University of Houston
Keşif, Belize'deki ve Maya ovalarındaki en büyük Maya arkeolojik alanı olan Caracol'da kırk yılı aşkın süredir devam eden çalışmalarda bulunan ilk tanımlanabilir hükümdar mezarıdır.
MS 331 yılında tahta geçen Te K'ab Chaak, on bir çömlek kap, oyma kemik tüpler, jadeit takılar, mozaik jadeit maske, Pasifik spondylus kabukları ve diğer bozulabilir malzemelerle birlikte bir kraliyet ailesi tapınağının tabanına gömülmüştür.
Caana, Caracol, Belize'deki merkezi mimari kompleks, yer seviyesinden 43,5 m yükselmektedir. Kurucunun mezarı, Caana'nın hemen sağındaki bir akropolde gölgelik altında bulunmuştur. ©University of Houston
Odadaki çömlek kaplar arasında bir Maya hükümdarının mızrak tuttuğu ve tanrılar şeklinde yalvaranlardan sunular aldığı bir sahne yer almaktadır. Bir başka kapta, Maya tüccar tanrısı Ek Chuah'ın etrafı sunularla çevrili görüntüsü tasvir edilmiştir. Çanak çömlek kaplardan dördü bağlı tutsakları tasvir etmektedir (benzer kaplar ilgili iki gömüde de görülmektedir). İki kap, coatimundi (pisote) başı modelli kulplara sahip kapakları desteklemektedir. Coatimundi ya da Maya dilinde tz'uutz', sonraki Caracol hükümdarları tarafından isimlerinin bir parçası olarak kullanılmıştır.
Maya çömleği taban flanşlı kase, kapak kulpu olarak bir coatimundi başı ile birlikte. Taban flanşlı kâsede bağlı iki mahkûmu gösteren bir sahne yer almaktadır. Coatimundi kapağın ön kısmı aşınmıştır, ancak arka kısmında Maya ticaret tanrısı Ek Chuah'ın bir portresi yer almaktadır. ©University of Houston
Houston Üniversitesi'nden karı koca işbirlikçiler Arlen F. Chase ve Diane Z. Chase liderliğindeki bir ekip 40 yılı aşkın bir süredir Caracol'de kazı yapmaktadır; bu saha sezonu Belize Arkeoloji Enstitüsü ile birlikte yürütülmüş ve Alphawood Vakfı, Houston Üniversitesi, Geraldine ve Emory Ford Vakfı ve KHR Aile Fonu tarafından desteklenmiştir.
Caracol'un kurucusunun mezarından çıkarılan bazal flanş kapaklı bir kâse ve kapak. Kapakta kulp olarak maket bir papağan kuşu başı kullanılmıştır. Bu eşsiz kap, kraliyet kimliği, statüsü ve ritüel uygulamalarına dair ipuçları sunarak Klasik Maya seramiklerinin sanatını ve sembolik zenginliğini örneklemektedir. ©University of Houston
Chase'ler, hükümdarın gömüldüğü sırada ileri yaşta ve yaklaşık 1.80 boyunda olduğunu tahmin etmektedir. Hiç dişi kalmamıştı.
Caracol'un Kuzeydoğu Akropolü'nde yaptıkları incelemeler, Te K'ab Chaak'ın mezarının, yaklaşık 1200 kilometre uzaklıktaki Orta Meksika kenti Teotihuacan ile erken temas dönemine, MS 350 yılına tarihlenen üç büyük gömüden ilki olduğunu gösteriyor. MS 300 yılına gelindiğinde Teotihuacan, Orta Amerika'da ticaret yapan devasa bir şehirdi.
Houston Üniversitesi'nde arkeolog ve akademik işlerden sorumlu kıdemli başkan yardımcısı ve Provost olan Diane Z. Chase, “1960'lardan beri Maya arkeologlarının kafasını karıştıran bir soru, Teotihuacan'dan gelen Meksikalılar tarafından Maya bölgesine yeni bir siyasi düzen getirilip getirilmediğidir” dedi.
"Maya oyma taş anıtları, hiyeroglif tarihleri, ikonografi ve arkeolojik verilerin tümü, MS 378'de ‘entrada’ olarak adlandırılan bir olaydan sonra yaygın pan-Mezoamerikan bağlantıların meydana geldiğini göstermektedir.
"Bu olayın Maya bölgesindeki gerçek Teotihuacanos'u mu yoksa orta Meksika sembollerini kullanan Maya'yı mı temsil ettiği hala tartışılmaktadır. Caracol arkeolojik verileri durumun çok daha karmaşık olduğunu göstermektedir."
Canlı ve ölü örümcek maymunları gösteren dört jadeit boru boncuk. ©University of Houston
Caracol'un Kuzeydoğu Akropolis plazasının ortasına yerleştirilen ve 2010 yılında Te K'aab Chaak'ın gömülmesinden sonra ortaya çıkarılan bir kremasyon, radyokarbon analizi ile MS 350 yılına tarihlendirilmiş ve Orta Meksika'dan eserler içermiştir. Üç kişinin kalıntılarının yanı sıra iki büyük bıçak, altı atlatl ucu ve Pachuca, Meksika'dan (Teotihuacan'ın kuzeyi) on beş adet bozulmamış yeşil obsidyen dilgi içeriyordu; birkaç çanak çömlek kabı da muhtemelen Orta Meksika'dan gelmişti. Ayrıca, Mayalar için tipik olmayan ama bir Teotihuacan savaşçısı için tipik olan oyulmuş bir atlatl mermi ucu da ölü yakma törenine dahil edilmiştir.
Kremasyonun kendisi ve bir yerleşim plazasının merkezine yerleştirilmesi de yüksek statülü bir Teotihuacano için daha tipik uygulamalardır ve standart Maya gömü uygulamalarıyla uyuşmamaktadır. Bu kremasyondaki diğer seramiklere dayanarak, ana birey muhtemelen Orta Meksika ritüel uygulamalarını benimsemiş bir Caracol kraliyet ailesi üyesiydi. Bu kişi Teotihuacan'da yaşamış ve Caracol'a dönmüş bir kraliyet Maya elçisi olarak da görev yapmış olabilir.
Üçüncü bir gömü - yine hematitle kaplı ve dört çanak çömlek kabı, bir spondylus boncuk kolye, ayna parçaları ve iki Pasifik spondylus kabuğu içeren bir kadın mezarı - 2009 yılında aynı konut grubunun kuzey binasında bulunmuş ve benzer şekilde tarihlendirilmiştir.
Yeşim ve kemik boncuklar. ©University of Houston
Caracol Kuzeydoğu Akropolü'ne defnedilen üç gömünün tümü, Maya bölgesinde daha önce tanınan Teotihuacan varlığından en az bir nesil önce, MS 350'de kümelenmektedir. Bunlar, erken dönem Maya yöneticilerinin, Maya anıtlarında kaydedilen Teotihuacan girişinden önce Mezoamerika çapındaki temaslara tamamen dahil olduklarını göstermektedir.
Houston Üniversitesi'nde Karşılaştırmalı Kültürel Çalışmalar profesörü ve başkanı olan Arlen F. Chase, “Caracol ölü yakma töreninde de görüldüğü gibi, hem Orta Meksika hem de Maya bölgesi birbirlerinin ritüel uygulamalarından açıkça haberdardı,” dedi.
“İki bölge arasındaki bağlantılar toplumun en üst düzeyleri tarafından gerçekleştirilmiştir, bu da Caracol'daki Te K'ab Chaak gibi çeşitli Maya şehirlerindeki ilk kralların Teotihuacan ile resmi diplomatik ilişkiler içinde olduğunu göstermektedir.”
Te K'ab Chaak tarafından kurulan kraliyet hanedanı Caracol'da 460 yıldan fazla bir süre devam etmiştir.
Chase'in bulguları ayrıca yeni dünyadaki antik halkların gezgin olduğunu da gösteriyor. Teotihuacan ve Caracol arasında bugün arabayla yapılacak bir yolculuk 23 saatten fazla sürer. Tek yönlü yürüme süresinin ise yaklaşık 153 gün olduğu tahmin edilebilir.
Odanın içeriğine ilişkin araştırmalar, jadeit ölüm maskesinin yeniden inşası ve iskelet malzemesinin antik DNA ve kararlı izotop analizi ile devam etmektedir. Chases, 2025 Caracol saha sezonunun sonuçlarını Ağustos 2025'te Santa Fe Enstitüsü'nde (New Mexico) Maya Çalışma Grubu tarafından düzenlenen Maya-Teotihuacan etkileşimi konulu bir konferansta sunacaktır.
Kaynak: PHYS ORG
EN ÇOK OKUNANLAR
Altınlarla Donatılmış Trakyalı Savaşçı Mezarı Bulundu
Arkeologlardan oluşan bir ekip, Bulgaristan'ın Topolovgrad kenti yakınlarındaki Kapitan Petko Voyvoda köyünde çok heyecan verici bir keşifte bulunarak, Trakyalı bir savaşçının mezarını ve altından oluşan pek çok eseri ortaya çıkardı.
- Trakyalı
- Trak
- Savaşçı
- Süvari
- Mezar
- Altın
- Yüzük
- Hançer
- Zırh
- Hazine
- At
- Bulgaristan
- Thracian
- Thracian
- Warrior
- Cavalry
- Tomb
- Gold
- Ring
- Dagger
- Armour
- Treasure
- Horse
- Bulgaria
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archa
Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu
Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.
SON İÇERİKLER
Maya Hükümdarının Zengin Eserlerle Dolu Mezarı Bulundu
Letoon Kutsal Alanı'ndaki Tiyatro Restore Edilecek
- Letoon Kutsal Alanı
- UNESCO
- Likçe
- Aramice
- Gekçe
- Tiyatro
- Tapınak
- Restorasyon
- Leto
- Apollon
- Artemis
- Likya
- Muğla
- Türkiye
- Turkey
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archaeology News
- Ancient
- World Archaeology
Orta Çağ Şövalyesini Betimleyen Bir Mezar Taşı Bulundu
- Orta Çağ
- Şövalye
- Mezar
- Mezar Taşı
- Polonya
- Medieval
- Knight
- Tomb
- Tombstone
- Poland
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archaeology News
- Ancient
- World Archaeology