Caracol'un kurucusunun mezarından çıkarılan bazal flanş kapaklı bir kâse ve kapak. Kapakta kulp olarak maket bir papağan kuşu başı kullanılmıştır. Bu eşsiz kap, kraliyet kimliği, statüsü ve ritüel uygulamalarına dair ipuçları sunarak Klasik Maya seramiklerinin sanatını ve sembolik zenginliğini örneklemektedir. ©University of Houston

Chase'ler, hükümdarın gömüldüğü sırada ileri yaşta ve yaklaşık 1.80 boyunda olduğunu tahmin etmektedir. Hiç dişi kalmamıştı.

Caracol'un Kuzeydoğu Akropolü'nde yaptıkları incelemeler, Te K'ab Chaak'ın mezarının, yaklaşık 1200 kilometre uzaklıktaki Orta Meksika kenti Teotihuacan ile erken temas dönemine, MS 350 yılına tarihlenen üç büyük gömüden ilki olduğunu gösteriyor. MS 300 yılına gelindiğinde Teotihuacan, Orta Amerika'da ticaret yapan devasa bir şehirdi.

Houston Üniversitesi'nde arkeolog ve akademik işlerden sorumlu kıdemli başkan yardımcısı ve Provost olan Diane Z. Chase, “1960'lardan beri Maya arkeologlarının kafasını karıştıran bir soru, Teotihuacan'dan gelen Meksikalılar tarafından Maya bölgesine yeni bir siyasi düzen getirilip getirilmediğidir” dedi.

"Maya oyma taş anıtları, hiyeroglif tarihleri, ikonografi ve arkeolojik verilerin tümü, MS 378'de ‘entrada’ olarak adlandırılan bir olaydan sonra yaygın pan-Mezoamerikan bağlantıların meydana geldiğini göstermektedir.

"Bu olayın Maya bölgesindeki gerçek Teotihuacanos'u mu yoksa orta Meksika sembollerini kullanan Maya'yı mı temsil ettiği hala tartışılmaktadır. Caracol arkeolojik verileri durumun çok daha karmaşık olduğunu göstermektedir."

Canlı ve ölü örümcek maymunları gösteren dört jadeit boru boncuk. ©University of Houston

Caracol'un Kuzeydoğu Akropolis plazasının ortasına yerleştirilen ve 2010 yılında Te K'aab Chaak'ın gömülmesinden sonra ortaya çıkarılan bir kremasyon, radyokarbon analizi ile MS 350 yılına tarihlendirilmiş ve Orta Meksika'dan eserler içermiştir. Üç kişinin kalıntılarının yanı sıra iki büyük bıçak, altı atlatl ucu ve Pachuca, Meksika'dan (Teotihuacan'ın kuzeyi) on beş adet bozulmamış yeşil obsidyen dilgi içeriyordu; birkaç çanak çömlek kabı da muhtemelen Orta Meksika'dan gelmişti. Ayrıca, Mayalar için tipik olmayan ama bir Teotihuacan savaşçısı için tipik olan oyulmuş bir atlatl mermi ucu da ölü yakma törenine dahil edilmiştir.

Kremasyonun kendisi ve bir yerleşim plazasının merkezine yerleştirilmesi de yüksek statülü bir Teotihuacano için daha tipik uygulamalardır ve standart Maya gömü uygulamalarıyla uyuşmamaktadır. Bu kremasyondaki diğer seramiklere dayanarak, ana birey muhtemelen Orta Meksika ritüel uygulamalarını benimsemiş bir Caracol kraliyet ailesi üyesiydi. Bu kişi Teotihuacan'da yaşamış ve Caracol'a dönmüş bir kraliyet Maya elçisi olarak da görev yapmış olabilir.

Üçüncü bir gömü - yine hematitle kaplı ve dört çanak çömlek kabı, bir spondylus boncuk kolye, ayna parçaları ve iki Pasifik spondylus kabuğu içeren bir kadın mezarı - 2009 yılında aynı konut grubunun kuzey binasında bulunmuş ve benzer şekilde tarihlendirilmiştir.

Yeşim ve kemik boncuklar. ©University of Houston

Caracol Kuzeydoğu Akropolü'ne defnedilen üç gömünün tümü, Maya bölgesinde daha önce tanınan Teotihuacan varlığından en az bir nesil önce, MS 350'de kümelenmektedir. Bunlar, erken dönem Maya yöneticilerinin, Maya anıtlarında kaydedilen Teotihuacan girişinden önce Mezoamerika çapındaki temaslara tamamen dahil olduklarını göstermektedir.

Houston Üniversitesi'nde Karşılaştırmalı Kültürel Çalışmalar profesörü ve başkanı olan Arlen F. Chase, “Caracol ölü yakma töreninde de görüldüğü gibi, hem Orta Meksika hem de Maya bölgesi birbirlerinin ritüel uygulamalarından açıkça haberdardı,” dedi.

“İki bölge arasındaki bağlantılar toplumun en üst düzeyleri tarafından gerçekleştirilmiştir, bu da Caracol'daki Te K'ab Chaak gibi çeşitli Maya şehirlerindeki ilk kralların Teotihuacan ile resmi diplomatik ilişkiler içinde olduğunu göstermektedir.”

Te K'ab Chaak tarafından kurulan kraliyet hanedanı Caracol'da 460 yıldan fazla bir süre devam etmiştir.

Chase'in bulguları ayrıca yeni dünyadaki antik halkların gezgin olduğunu da gösteriyor. Teotihuacan ve Caracol arasında bugün arabayla yapılacak bir yolculuk 23 saatten fazla sürer. Tek yönlü yürüme süresinin ise yaklaşık 153 gün olduğu tahmin edilebilir.

Odanın içeriğine ilişkin araştırmalar, jadeit ölüm maskesinin yeniden inşası ve iskelet malzemesinin antik DNA ve kararlı izotop analizi ile devam etmektedir. Chases, 2025 Caracol saha sezonunun sonuçlarını Ağustos 2025'te Santa Fe Enstitüsü'nde (New Mexico) Maya Çalışma Grubu tarafından düzenlenen Maya-Teotihuacan etkileşimi konulu bir konferansta sunacaktır.

Kaynak: PHYS ORG