Mısır'ın kuzeyde Akdeniz, doğuda Kızıldeniz ve batıda Sahra Çölü ile Afrika'daki konumu, Nil Nehri'nin normalde kurak bölgelerde bulunmayan su kaynaklı parazitler için ana kanal görevi gördüğü anlamına geliyor.

Dahası, Mısır savaş ve fetih yoluyla sınırlarını genişlettikçe ve diğer Tunç Çağı kültürleriyle ticaret yaptıkça, bu durum nüfusun Akdeniz bölgelerinden gelen bulaşıcı hastalıklara ve parazitlere daha fazla maruz kalmasına yol açmıştır.

Papirüsler üzerine yazılmış çeşitli tıbbi metinler aslında hastalıkların ve tedavilerinin tanımlarını içermekte olup, bazıları ürogenital şistozomiyaz (salyangoz ateşi olarak da bilinir) vakalarına işaret edebilecek idrarda solucan ve kan tanımlamaktadır. Bu, şistozom adı verilen parazit yassı kurtların neden olduğu bir hastalıktır ve parazitlerle kirlenmiş tatlı suyla temas sonucu yayılır.

Edwin Smith Papirüsü

Eski bir Mısır tıp metnidir, MÖ 1600. ©Wikipedia

Bu tür parazitlerin klinik analizi ve tespitinde, bağırsak kurtlarının yumurtalarını tanımlamak için ışık mikroskopisi gibi modern tekniklerin bir uyarlaması kullanılabilir. Eski Mısır mumyalarında, kuru örnekler görüntülenmeden önce trisodyum fosfat solüsyonlarında rehidre edilir.

Bir meta-analiz yaklaşımı uygulanarak, analiz edilen mumyaların %65'inde şistozomiyaz, %40'ında baş biti, %22'sinde falciparum sıtması ve %10'unda visseral leishmaniasis için pozitif sonuçlar elde edilmiştir.

Çalışmanın yazarları, Nil'in sivrisineklerin üremesine ve sıtma ile filariasisin yayılmasına olanak sağlayarak bu tür hastalıkların yayılmasında önemli bir rol oynadığını öne sürmektedir. Ayrıca, Nil suları kullanılarak tarlaların sulanması, çiftçileri muhtemelen şistozomiyaz enfeksiyonu riski altına sokmuştur.

Çalışma şu sonuca varıyor: "Burada bir araya getirilen kanıtlar, eski Mısır ve Nubya'daki parazit enfeksiyonunun, antik dünyanın diğer birçok medeniyetinde görülenlerden oldukça farklı olduğunu göstermektedir. Etkisiz sanitasyon yoluyla yayılan türler, muhtemelen yıllık Nil taşkınlarının tarlaları gübrelemedeki rolü nedeniyle nadirdi, böylece nüfusun bunu yapmak için dışkılarını kullanmasına gerek kalmadı. Zoonotik parazitler baskın durumdaydı."

Kaynak: Heritage Dail