Tanzanya'da Bulunan Dev Kafalı Esrarengiz Figürler

2018'de arkeologlar Tanzanya'nın merkezindeki Swaga Swaga Av Hayvanları Koruma Alanı'nda şaşırtıcı bir keşif yaptı: daha önce belgelenmemiş 52 kaya sığınağı, bilinçli bir şekilde kaya sanatı ile boyanmıştı. Zamanla, bir kaçı hariç hepsi büyük ölçüde yıpranıp yok olmuştu; ancak korunmuş olanlardan biri tam bir muammaydı.

Amak'hee 4'teki resimlerin genel görünümü. ©M. Grzelczyk

Amak'hee 4 olarak adlandırılan alan, son derece büyük kafalara sahip üç gizemli, antropomorfik figür de dahil olmak üzere figüratif sanat friziyle özenle boyanmıştır.

Polonya'daki Jagiellonian Üniversitesi'nden arkeolog Maciej Grzelczyk'e göre bunlar, diğer kaya sanatı panellerinde bulunan diğer benzer üçlü figürlerin ne olabileceğini anlamak için bir ipucu olabilir.

Amak'hee 4 panelini tam olarak tarihlendirmek şuan için zor. Beyaz renkteki beş figür dışında neredeyse tamamen kırmızı pigmentle boyanmıştır. Bu pigment üzerindeki ayrışma ve evcil hayvanların yokluğu, oldukça eski olduğunu ve bölgedeki avcı-toplayıcı toplumların zamanına kadar uzandığını göstermektedir.

Amak'hee 4 resimlerinin dijital görünümü. ©M. Grzelczyk, Antiquity, 2021

Panelde antilop, eland, bufalo ve hatta bir zürafaya benzeyen hayvanların yanı sıra büyük başlı insan benzeri figürler de yer alıyor. Ancak bir grup göze çarpıyor.

Grzelczyk 2021'de yayımlanan makalesinde, "Amak'hee 4 resimleri arasında özellikle dikkat çekici olan, üç görüntüyü merkeze alan bir sahnedir," diye yazdı.

"Bu üçlüde figürler stilize edilmiş bufalo başlarına sahip gibi görünüyor. Bu şekiller, iki boynuzun yükseldiği ve daha sonra kafadan dışarı doğru kıvrıldığı bufalo kafasının profilindeki merkezi çukurun yanı sıra aşağı doğru kıvrılmış kulakları da hatırlatıyor."

Şekil 059 (sol üstte) ve Afrika bufalosunun (sağ üstte) başının karşılaştırılması ve daha ince ayrıntıları ve üst üste bindirilmiş katmanları gösteren dijital olarak geliştirilmiş fotoğrafın (DStrech kullanılarak) yakın çekimi. ©M. Grzelczyk and PAP/DPA

Bölgede eskiden yaşayanların soyundan gelen Sandawe halkının kültüründe bufalo başlı insan motifleri ya da bufaloya dönüşebilen (ya da tam tersi) insanlar bulunmadığından, resimler başka bir şeyi tasvir ediyor olabilir.

Ancak Grzelczyk, bufalo boynuzlarının bazı Sandawe ritüellerinde önemli bir rol oynadığını belirtiyor.

Her ne olurlarsa olsunlar, bu tuhaf figürler emsalsiz değildir. Amak'hee 4'ten çok uzak olmayan, Tanzanya'nın merkezindeki Kondoa bölgesinde, özellikle iki kaya sığınağı resmi bu üçlüye güçlü bir benzerlik göstermektedir.

Kolo B2'de üç figür bir arada ayakta dururken tasvir edilmiştir. Kolo B1'de ise üç figür yerde yatar halde yatay olarak tasvir edilmiştir.

Amak'hee 4 (A), Kolo B2 (B) ve Kolo B1 (C) üçlülerinin karşılaştırılması. ©M. Grzelczyk, Antiquity, 2021

Her üç yerleşimde de büyük başlı benzer figürler görülmekle birlikte, Kolo figürlerinde başlık olarak yorumlanan çizgili bir motif bulunmaktadır. (Diğer Kondoa figürleri özenli saç stillerine sahip olarak yorumlanmaktadır).

Her üç alanda da figürler orta kısımlarından geçen bir çizgi ile birbirine bağlanmıştır. Üçünde de el ve kollar benzer şekilde düzenlenmiş ve yönlendirilmiştir.

Amak'hee 4'ün bazı önemli farklılıkları var. Kafalar düz renklerle doldurulmuş gibi görünüyor ve etraflarındaki aksiyon için çok daha önemli görünüyorlar.

"Amak'hee 4'teki figürler Kolo'dakilerden belirgin şekilde daha büyüktür ve bu ana motifi, anlatının geri kalanının etrafında gerçekleştiği merkezi bir odak noktası haline getirmektedir. Buna karşılık, Kolo'daki resimler, resimlerin geri kalanıyla net bir bağlantısı olmayan izole tasvirlerdir," diye yazıyor Grzelczyk.

Maciej Grzelczyk ve yerel korucular (park görevlileri). ©M. Grzelczyk

Kondoa'daki kaya sanatı alanlarından bazıları Sandawe'ler tarafından çeşitli ritüel faaliyetler için kullanılmaya devam ediyor. Yeni belgelenen alanlar yerel topluluklar tarafından da biliniyor, bu nedenle gizemli figürlerin ne anlama geldiğine ışık tutmaları mümkün.

Swaga Swaga Av Koruma Alanı, Tanzanya. ©M. Grzelczyk

Bu arada arkeologlar, yayınlanmış kayıtlara eklenebilmeleri için alanları belgeleme çalışmalarına devam edecekler.

Bu makalenin bir versiyonu ilk olarak Şubat 2021'de Antiquity dergisinde yayımlanmıştır.

Kaynak: science alert

EN ÇOK OKUNANLAR

Köpeğini Gezdiren Çocuk Roma Dönemine Ait Altın Bilezik Buldu

11 yaşındaki bir çocuk, İngiltere'nin Batı Sussex bölgesindeki Pagham yakınlarındaki bir tarlada nadir bulunan altın bir Roma bileziği keşfetti. Romalı askerlere kahramanlıklarından dolayı verilen armilla tipi süslü bir bilezik olan ve MS.1. yüzyıla tarihlenen bilezik, 300 yıldan daha eski bir altın obje olarak, bir adli tıp soruşturmasında resmi olarak hazine ilan edildi.

SON İÇERİKLER