Volkanik Tepede 3400 Yıllık Yüzlerce Metal Eser Keşfedildi

Bulgular, Batı Macaristan'da yaşamış olan ve kimlikleri bilim insanlarının kafasını karıştırmaya devam eden antik insanlara ışık tutuyor.

Arkeologların Macaristan'daki Somló Tepesi'nde bulduğu Erken Demir Çağına tarihlenen metal eserlerden bazıları. ©Bence Soós et al; Photo by László György; CC BY 4.0

Lazerler ve saha çalışmaları kullanılarak yapılan yeni bir araştırmaya göre, Macaristan'daki eski insanlar, MÖ 15. yüzyılın başlarında yalnız bir tepedeki gizemli bir yerleşimin etrafına en az altı metal yığını sakladı.

Metal dedektörleri kullanan araştırmacılar sadece bir yıl içinde Geç Tunç Çağı (MÖ 1450 ila 800) ve Erken Demir Çağına (MÖ 800 ila 450) ait, aralarında mücevher, askeri süslemeler ve silahların da bulunduğu 300'den fazla eser tespit etti.

Antiquity dergisinde 27 Mart'ta yayınlanan çalışmaya göre, en eski Geç Tunç Çağı bulguları MÖ 1400 ila 1300 yıllarına kadar uzanıyor, ancak çoğunluğu MÖ 1080 ila 900 yıllarına ait Tunç Çağı eserleri. Ekip, metal buluntuların yanı sıra kehribar boncuklar, kumaş ve deri kalıntıları ile yaban domuzu ve evcil domuz dişleri de ortaya çıkardı.

Arkeolojik çalışma, Macaristan'ın batısında yer alan ve nispeten düz bir arazi üzerinde yükselmesiyle dikkat çeken volkanik bir tepe olan Somló'da gerçekleştirildi. Bölge bugün öncelikle şarap üretimiyle tanınıyor. Macar Ulusal Müzesi'nde arkeolog-müzeci olan çalışmanın yazarı Bence Soós, yaptığı açıklamada, 19. yüzyılın sonlarında, yerel çiftçiler ve şarap üreticileri antik eserleri gün yüzüne çıkarmaya başladıklarında, akademisyenlerin buranın aynı zamanda önemli bir arkeolojik alan olduğunu fark ettiklerini söyledi.

Çiftçiler ve bağcılar tarafından keşfedilen eserler arasında mücevherler, silahlar ve tunç kaplar bulunuyordu. Soós, buluntuların miktarı ve kalitesinin MÖ 13. ve 6. yüzyıllar arasında önemli bir insan varlığına işaret ettiğini, ancak keşiflerinin belirli yerlerinin kaydedilmediğini ve araştırmacıların bu dönemde Batı Macaristan'da kimlerin yaşadığını hala bilmediğini açıkladı.

Somló yakınlarındaki daha önceki buluntular arasında anıtsal mezar höyüklerinde bulunan Erken Demir Çağı mezar eşyaları da yer alıyor ve bazı araştırmacıları Somló gibi önemli yerlerin elit bir savaşçı liderler sınıfının güç merkezleri olduğu yönünde spekülasyon yapmaya sevk ediyor. Bu nedenle Soós, meslektaşları ve gönüllüler yeni bir arkeolojik araştırma başlattı. Araştırmada ekip, “kapsamlı metal dedektörü ve arazi yürüyüşü araştırmalarının” yanı sıra, arazinin topografyasını haritalamak için bir uçaktan lazerlerin atıldığı lidar (ışık algılama ve menzil belirleme) yönteminin de kullanıldığını yazdı.

Arkeologların Macaristan'daki Somló Tepesi'nde bulunan Hoard I'de buldukları alp tarzı mızrak ucunun farklı görünümleri. ©Bence Soós et al; CC BY 4.0

Soós, “Gönüllülerimizin çabaları sayesinde araştırmalarımız Somló'daki ilk metal yığınlarını belgeledi,” dedi. “Araştırmanın ilk yılında altı Geç Tunç Çağı ve Erken Demir Çağı metal topluluğu keşfedildi.”

Nisan 2025 itibariyle ekip, çoğu tepenin güneydoğu kısmındaki platoda olmak üzere 900'den fazla metal buluntu ele geçirdi. Buluntular arasında tunç işlemeciliğiyle ilişkili çok sayıda obje yer alıyor ve bu da metalin yerel olarak üretildiğini gösteriyor.

Soós'a göre bulgular, MÖ 9. yüzyılın sonlarında bölgenin Geç Tunç ve Erken Demir Çağları arasındaki geçiş dönemine ışık tuttuğu için özellikle kayda değer. Özellikle Hoard V olarak adlandırılan bir buluntu topluluğu, bu geçiş döneminde yerel metal biriktirme geleneklerinin (muhtemelen ritüelistik veya sembolik bir amaç için metal nesneleri gömme uygulaması) ilk kanıtını temsil ediyor. Ayrıca, Geç Tunç Çağının sonundan itibaren Batı Macaristan'da türünün ilk örneği olan seramik bir kap içinde saklanan metal nesneler içermektedir.

(A) Macaristan'daki Somló Tepesi'ni; (B) Somló Tepesi'ndeki araştırma alanının topografyasını; ve (C) ortaya çıkarılan eserlerin yerlerini gösteren bir harita. ©Bence Soós et al; CC BY 4.0

Somló'daki bulgular, MÖ 13. ve 6. yüzyıllar arasında burada yaşayan insanların muhtemelen elit savaşçılar tarafından yönetilen kabile veya klan temelli toplumlarda yaşadığını gösteren diğer kanıtlara katılıyor. Soós, özellikle son keşiflerin Somló'nun iktidar merkezlerinden biri olabileceğine ve kültüründe metal yığınlarının biriktirilmesi de bulunan önemli bir topluluğa ev sahipliği yapmış olabileceğine işaret ettiğini söyledi.

Soós ve meslektaşları metal üreten bir atölyenin varlığını doğrulayamamış olsalar da, bir binanın parçalarını da ortaya çıkardılar.

Ekip, daha fazla araştırmanın Somló Tepesi'nin yerleşim kronolojisine ve istifleme geleneklerine ışık tutacağını umuyor.

Kaynak: Live Science

EN ÇOK OKUNANLAR

Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu

Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.

SON İÇERİKLER