Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Aytaç Coşkun, Zerzevan Kalesi`nde 11 yıl önce başlatılan kazıların devam ettiğini söyledi. Bu yıl, tamamlanan restorasyon projelerini uygulamaya geçirdiklerini ifade eden Coşkun, kaledeki güney kule ve kilisede restorasyona başlandığını belirtti. Coşkun, tarihi kaledeki bu çalışmaların Kültür ve Turizm Bakanlığının "Geleceğe Miras Projesi" kapsamında yürütüldüğünü kaydetti. Kaledeki mevcut yapıların gelecek kuşaklara aktarılması açısından restorasyonun önemine işaret eden Coşkun, çalışmaların şu an iki yerde sürdüğünü söyledi.

Zerzevan Kalesi restorasyon çalışmaları. ©TRT HABER

Bu yılın sonundan itibaren diğer yapılarda da restorasyon çalışmalarının başlayacağını anlatan Coşkun, "Kalede 70 kişilik ekip çalışıyor. Kazı çalışmasıyla restorasyon artık bir arada yürütülecek. Mevcut yapıların korunması açısından restorasyon oldukça önemli. Geniş kapsamlı yapılan ve devam eden restorasyon çalışması, hem yapıların korunarak gelecek kuşaklara aktarılması hem de ziyaretçiler için görsel sunum açısından büyük bir önem arz etmekte." dedi.

Coşkun, 45 dereceye ulaşan sıcaklığa rağmen tarihi kalede çalışmaların devam ettiğini belirterek, yılın 12 ayı kazıların kesintisiz sürdüğünü söyledi.

Kalenin bölgenin en çok ziyaret edilen destinasyonlarından birisi olduğunu belirten Coşkun, "Her yıl ortalama 400 bin kişi ziyaret ediyor. Bu yıl şu ana kadar 200 bin kişiyi geçtik. Yılsonunda 500 bin kişinin kaleyi ziyaret edeceğini düşünüyoruz. Restorasyon, kazı ve çevre düzenleme çalışmasıyla gelecek yıl ziyaretçi sayısının 1 milyonu geçmesi bekleniyor." ifadelerini kullandı.

Zerzevan Kalesi restorasyon çalışmaları. ©TRT HABER

Prof. Dr. Coşkun, Zerzevan Kalesi ve Mithras Kutsal Alanı`nın, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesinde yer aldığını anımsatarak, 2026`da UNESCO Dünya Miras Listesi`nde yer almayı hedeflediklerini sözlerine ekledi.

Askeri yerleşim antik yol güzergahında, 124 metre yükseklikte kayalık tepede bulunan Zerzevan Kalesi, Amida ile Dara arasında stratejik bir noktada yer alıyor.

Yerleşim konumu itibarıyla bütün vadiye hakim, antik ticaret yolu üzerinde geniş bir alanı kontrol altında tutan, Roma sınır garnizonu olan kale, Romalılar ve Sasaniler arasında büyük mücadelelere sahne oldu.

Zerzevan Kalesi`nin tarihi, Assur dönemine (MÖ 882-611) kadar gidiyor. Kalede Roma döneminde MS 3. yüzyılda asıl askeri yerleşim inşa edildi ve 639 yılına İslam ordularının fethine kadar kesintisiz kullanıldı.

Yerleşimin surları ve yapıları Anastasios (MS 491-518) ve Justinianos (MS 527-565) dönemlerinde onarılarak, bazıları ise yeniden inşa edilerek mevcut haline getirildi.

Kaynak: TRT HABER (25.07.2025)