1811’de Karl Graf von Lanckroński’nin yaptığı gözlemlere göre Antalya merkezde 10 cami, 8 Rum Kilisesi, 1 Ermeni Kilisesi, 1414 dükkân, 13 han ve 13 Türk hamamı bulunmaktaydı. 19. yüzyılın başında Antalya’yı ziyaret eden Sir Francis Beaufort ise Hristiyan dinine mensup Antalya Rumları hakkında şu ilginç cümleleri kaleme almıştı; “Dualarından bazıları Türkçe’ye çevrilmiş olmakla birlikte, ayinlerinin ana bölümü papaz tarafından Yunanca tekrarlanır. Ancak ne anlama geldiğinden bu papazların çoğu, cemaatleri kadar habersizdir”.

İşte o günlerden bugüne kent merkezinde ayakta kalabilmiş Aya Ioannis Theologos Kilisesi (Yivli Minare Cami), Aya İrini Kilisesi (Kesik Minare, Cuma’nın Cami), Panaya Kilisesi (Sultan Alaaddin Cami) yapıları cami olarak hizmet vermektedirler. Kentin günümüze ulaşabilmiş ama camiye çevrilmemiş tarihi Ortodoks kiliselerinden biri olan Agios Georgios Kilisesi de Nüfus Mübadelesi esnasında Ortodoks cemaatin Antalya’dan ayrılması ile esas fonksiyonunu kaybetmiştir. Kilise artık Kaleiçi’nin anıtsal nitelikli kültür varlıklarından biridir.

Doğu kapısı Aya Yorgi kabartma yazıtlar

Şimdilerde Koç Üniversitesi AKMED’e ait Kaleiçi Müzesi yapı kompleksi içerisindeki kilise hakkında ne yazık ki çok az şey bilinmektedir. Dikdörtgen planlı yapı, tek neflidir ve tonoz örtülü, kiremitli ahşap bir çatıya sahiptir.

Kilisenin beden duvarları belirli bir yüksekliğe kadar kesme taş, üst tarafı ise işlenmemiş moloz taşlar ile inşa edilmiştir. Duvarları, tavanı yalın kalem işi ve alçı bezemelere sahiptir. Kapı alınlıkları mermerden oyulmuş kabartmalarla süslüdür ve yazıtlıdır. Onarım yazıtında kilisenin adandığı Aziz Georgios’un adı geçmektedir. Roma İmparatoru Diocletianus’un (MS 284-305) zulmü esnasında şehit edilen bir Romalı subay olan Aziz Georgios Hristiyan ikonografisinin atlı azizlerden biridir ve yapının mermer kabartmalarında da ana figürdür.

Devamı; Aktüel Arkeoloji Dergisi 97. Sayı “Ötzi’den Herakles’e”