Doğu Dünyası’nda çok sevilen ve çocukların, genç gelinlerin, tüccarların, öğrenci ve bilim adamlarının koruyucusu olarak kabul edilen Nikolaos hakkında anlatılan hikâyelerin çoğu aslında kendisinden çok önceki bir geleneğe, pagan kültürüne, Myra yakınlarındaki Sura’da bir Kehanet Merkezi bulunan ve çocukların, tüccarların, bilim adamlarının koruyucusu olan, geleceği gören Tanrı Apollon’un bilicilik geleneğine dayanıyor. Hıristiyanlık ile birlikte bu geleneğe ve Apollon’a olan tapınım ve saygı bir anlamda Nikolaos’un şahsında Hıristiyanlaştırılmış, efsaneler de İsa’nın yaşamına ve Hıristiyan ahlakına dayandırılmış. Nikolaos’un üç genç kıza çeyizlerini yapmaları için gizlice bıraktığı üç kese altının iyiliğin gizli yapılması esasına dayandırılması gibi.

Aziz’in bu durumu Batı’da da benzer bir şekilde cereyan etmiş. Nikolaos’un Batı’da tanınmasını sağlayan olayın, kemiklerinin Papa’nın emriyle İtalyan tüccarlar tarafından 1087 yılında Bari’ye kaçırılması olarak yansıtılsa da, aslında bundan çok önce II. Otto zamanında Germanya’da saygı gördüğü anlaşılıyor. Bunda da II. Otto’nun eşi Bizans Prensesi Theophano’nun etkisi olduğu düşünülmekte. 972’de II Otto ile evlenen Prenses, Aziz’in ikonasını yanında Germanya topraklarına götürerek, Nikolaos’un kültünü de yanında taşımış ve Noel Baba efsanesinin oluşumuna büyük bir katkıda bulunmuş. Tabi yine pagan kültürle iç içe geçen bir şekilde: Bu kez, Germen dinlerinde Baştanrı olarak kabul edilen Odin, Nikolaos’un şahsında Hıristiyanlaşmış; Odin’in uzun beyaz sakalı ve göklerde dolaştığı atı bir şekilde Nikolaos’un simgesi haline gelmiş. Yukarıda bahsettiğimiz üç genç kız hikâyesi ve Aziz’in bir kasap tarafından katledilen üç çocuğu yeniden dirilttiği hikâyenin birleştirilmesiyle çocuklara hediye dağıtan Sinterklaas ortaya çıkmış. Aziz’in ölüm tarihi olan 6 Aralık da Sinterklaas’ın bütün bir yıl boyunca uslu durmuş olan çocuklara hediye dağıtmak üzere yeryüzüne indiği gün olarak kabul edilmiş.

Nikolaos’un serüveni bununla bitmiyor tabii. Batı Avrupa’ya olan yolculuğu gerçek anlamda bir yolculuk şeklinde gelişmiş. Papa’nın emriyle Barili tüccarlar tarafından Aziz’in kemikleri Bari’ye kaçırılıyor 1087 yılında. 1090’da kemiklerine ev sahipliği yapması için görkemli bir Norman kilisesi inşa edilmiş ve Nikolaos bundan sonra İtalya’da, İngiltere ve İskandinavya’da geniş kitlelere ulaşmış. Myralı azizimiz Avrupa’da o kadar çok sevilmiş ki aşağı yukarı üç yüz yetmiş altı, Belçika’da üç yüz, Roma’da otuz dört, Hollanda’da yirmi üç kilise ona adanmış.

18. yüzyılın sonlarında, Nikolaos kültünün Hollandalı kolonistler tarafından Amerika’ya taşınmasıyla, Sinterklaas olarak bilinen Aziz, Santa Claus’a dönüşmüş; son olarak 1931’de bir reklam kampanyasında Coca Cola’nın, onun için seçtiği, kırmızı-beyaz kıyafetiyle ticari bir simge haline gelerek tüm dünyada bilinir hale gelmiş.

Bugün İtalya’daki San Nikola Kilisesi gibi Antalya/Demre’deki Aziz Nikolaos Kilisesi de Hıristiyanların hac merkezlerinden biri olarak kabul ediliyor ve en fazla Ruslar tarafından ilgi görüyor. Demre, her yıl Rus Çarları I. Nikolay (1825–1855) ve II. Nikolay’a (1894–1917) da ismini veren Nikolaos’a saygısını sunmak üzere gelen 500 bin Rus turisti ağırlıyor.