I. Şuppiluliuma’nın Mısır’dan getirdiği savaş tutsaklarının yaydığı büyük veba, Şuppiluliuma, büyük oğlu II. Arnuvanda ve küçük oğlu II. Murşili de dahil olmak üzere birçok kişinin ölümüne neden olmuştu. Hitit nüfusu azaldı, geçim kaynakları yetersizleşti ve halk büyük bir kayıpla karşı karşıya kaldı. Bu vebanın sık iskandan kaynaklandığı da tabi ki biliniyordu ve hastalıktan kurtulmak için insan, çevre ve gıda temizliği en önemli önlemler olarak yerini almıştı.

Tarihte, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti’ni etkisi altına alan tek bulaşıcı hastalık 1346-1353 yılları arasında yaşanan Kara Ölüm değildi ancak en ölümcül olanı buydu. 14. yüzyılın ortalarında meydana gelen Kara Ölüm salgını, Orta Asya'dan Orta Doğu, Avrupa ve Kuzey Afrika'ya kadar Afro-avrasya dünyasını etkisi altına almıştı. Kara Ölüm büyük bir felaketti. Yaş, statü, cinsiyet tanımıyordu. Ancak daha sonra ortaya çıkan ve ikinci salgın olarak bilinen 1361 salgını, gençleri hedef almıştı. Bu nedenle bir diğer adı da “Çocuk Salgını” idi. Veba 17. yüzyıl sonu 18. yüzyıl başlarında Kuzey ve Batı Avrupa'da, 18. yüzyıl sonunda Rusya´da ve 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl başlarında Orta Doğu'da etkisini yavaş yavaş yitirene dek birkaç yüzyıl boyunca tekrarlamıştı. Türkiye'de son veba patlaması 1947 yılında ortaya çıktı. Aslında veba Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşamın bir parçası olmuştu. Vebanın gölgesinde doğmuş ve gelişimini sürdürmüştü. Salgından korunmak içinse üç önemli temizlik hedefleri vardı: hava, su ve ahlak.

Bazı İslam alimleri Kur'ân’da Mekke’yi kuşatan Habeş ordusunda vebanın baş gösterdiğine dair bilgiler olduğunu savunur. Araştırmacılara göre İslam tarihindeki ilk veba salgını 541-750 yılları arasında devam etmiştir. Veba hakkında bilgi veren ve bundan Müslümanların nasıl korunması gerektiğini anlatan hadisler yüzyıllardır araştırılmaktadır.

Dünya Geçici Olarak Kapandı!

Covid-19 başlangıcında birçok dünya lideri bu salgını mevsimsel bir hastalık olarak gördü. Onlar için geçici bir tehdit olarak algılanan Covid-19, son veriler ışığında hazırlanan rapora göre dünya üzerindeki vaka sayısının 61 milyona ulaşmasına sebep oldu. Dünya belirsizlik içinde, geçici olarak kapandı. Her ülke kendi imkanları doğrultusunda finansal önlemler alarak, salgından en az düzeyde etkilenmek için kendi planını biçimlendiriyor ve uyguluyor. Sağlık sektörü ani iş yükü nedeniyle belirsizlik içinde. Sosyal hayat kısıtlandı. Yüzlerce binlerce insanı kamusal alanlarda bir araya getiren kültür-sanat etkinlikleri durdu, kültür-sanat faaliyetlerinin üretimini ve yayılımını üstlenen kurumlar kapılarını kapattı.

İyi okumalar.

www.arkeolojidukkani.com