Araştırmacılara göre, dumanla kurutulmuş mumyalar bugün hala Güneydoğu Asya'nın bazı bölgelerinde yapılıyor. Araştırmacılar 2019 yılında Endonezya'nın Papua eyaletine seyahat ettiler ve Dani ve Pumo halkının ölen atalarının mumyalarını, cesetleri sıkıca bağlayarak, ateşin üzerine koyarak ve tamamen siyahlaşana kadar dumanlayarak yaptıklarını gözlemlediler. Bu örneklerden yola çıkan araştırmacılar, eski çağda insanların ölümünden sonra sıkıca bağlandıkları ve düşük sıcaklıktaki ateşlerin üzerinde uzun süre tütsülenerek kurutuldukları sonucuna vardılar.

Papua (Endonezya) Dani halkına ait modern bir dumanla kurutulmuş mumya. ©Hirofumi Matsumura and Hsiao-chun Hung

Araştırmacılar, çalışmalarında incelediği ölen bireylerin sadece kemiklerden oluştuğunu (deri, yumuşak doku veya saç kalıntısı bulunmadığını) belirtmekle birlikte, bu kalıntıları mumya olarak değerlendiriyorlar çünkü bunlar dumanla kurutma yoluyla kasıtlı olarak mumyalanmışlar.

Hung, “Tipik olarak hayal ettiğimiz mumyalardan en önemli farkı, bu eski dumanla kurutulmuş cesetlerin işlemden sonra kaplara kapatılmamış olması ve bu nedenle genellikle sadece birkaç on yıldan birkaç yüz yıla kadar korunabilmiş olmalarıdır” dedi. Güneydoğu Asya'nın sıcak ve nemli ikliminde, dumanla kurutma cesetleri korumak için muhtemelen en etkili yöntemdi, dedi.

Ancak bu eski avcı-toplayıcıların insan vücudunu tütsülemek suretiyle onu koruyabileceklerini nasıl keşfettikleri “hala büyüleyici ve düşündürücü bir gizem olarak kalıyor” diyor Hung ve “vücudu tütsülemek ilk olarak onu korumak için mi düşünülmüştü, bunu kesin olarak söyleyemeyiz” diye ekliyor. Eski insanlar tütsülemeyi bir tür ritüel uygulamanın yan ürünü olarak tesadüfen keşfetmiş olabilirler ya da önce hayvan etini tütsülemeyi keşfettikten sonra bunu ölü insanlara uygulamış olabilirler.

“Açık olan şey, bu uygulamanın ölen kişinin görünür varlığını uzattığı ve ataların somut bir şekilde yaşayanlar arasında kalmasına olanak tanıdığı, bu da insan sevgisinin, hafızasının ve bağlılığının dokunaklı bir yansımasıdır.”

Hirofumi Matsumura tarafından sağlanan bu tarihsiz birleşik fotoğrafta, Çin'in Guangxi kentinde kafatasında yanık izleri olan çömelmiş bir mumya görülüyor. ©Li Zhen ve Hirofumi Matsumuravia

Mumyalar, Güneydoğu Asya'ya erken göçün “iki katmanlı” modelini de destekleyebilir. Bu model, eski avcı-toplayıcıların 65 bin yıl önce göç eden bir dalga olarak geldikleri ve 4 bin yıl önce gelene kadar ortaya çıkmayan Neolitik çiftçiler ve onların gömme geleneklerinden farklı oldukları fikrine dayanmaktadır. Dumanla cenaze törenleri yapan eski avcı-toplayıcılar, bu cenaze törenlerini hala sürdüren Dani ve Pumo halkları gibi Güneydoğu Asya'daki modern insan topluluklarının ortaya çıkmasına neden olmuş olabilir.

Güneydoğu Asya'da tespit edilen aşırı esnek gömüler, tütsülenmiş mumyalar olarak yorumlanabilirse, bu durum “tütsülenmiş mumyalama işleminin, arkeolojik kayıtlarda şu anda tespit edilenden daha erken bir tarihte ortaya çıkmış ve daha yaygın olmuş olabileceğini” düşündürür, diye yazıyor yazarlar çalışmada.

Aslında, cesetlerin tütsüyle kurutulması süreci, Homo sapiens'in Afrika'dan Güneydoğu Asya'ya yayılmasının başlangıcına, hatta potansiyel olarak 42 bin yıl öncesine kadar uzanabilir ve bu da “derin ve kalıcı bir biyolojik ve kültürel sürekliliği” ortaya koymaktadır, diye sonuçlandırmışlardır.

Kaynak: Live Science