İran Kültürel Miras ve Turizm Araştırma Enstitüsü, Zohreh Tarih Öncesi Projesi kapsamındaki Kuzestan’ın MÖ. 5 Binyıl sonuna ait en geniş tarihöncesi yerleşimlerinden biri olan Chegah El Sofla Höyüğü kazılarının üçüncü sezonunda 71 adet koni şeklinde stel bulunduğunu duyurdu.

Fotoğraf:  ILNA

Kazı başkanı Abbas Moghadam, stellerin anıtsal platformun batısındaki tapınak kompleksinin güneybatı kısmında bulunduğunu söyledi. Steller, dikdörtgen biçimli sığ bir çukurda üstüste iki sıra halinde özellikle dizilmiş ve sunu platformuna hediye olarak bırakılmış biçimde duruyordu.

Fotoğraf:  ILNA

Üst sıradakiler, üstteki tabakaların ağırlığından ve yapıldıkları kireçtaşının kırılgan yapısından dolayı çoğu parçalanmış ya da kırılmış olan alt sıradaki stellerden daha iyi korunmuştu. Alt sıradaki steller başları batıyı altları doğuyu gösterecek şekilde doğu-batı yönelimli yerleştirilmişti. Steller arasında kil harç izleri de bulundu.

Fotoğraf:  ILNA

Toplamda 71 adet, çeşitli boylarda 46 stel sağlam, 25 stel kırık ve eksik parçalıydı. İkisi hariç tamamı koni şeklinde olan stellerin en uzunu 81, en kısası 32,5 cm idi. Stellerin çoğunda insanlar, keçiler, oval ya da yuvarlak gözler şeklinde, ya da basit kırık çizgiler ve dairesel biçimde oymalar vardı, kiminde ise hiç oyma yoktu.

Fotoğraf:  ILNA

İlk değerlendirmeler, stellerin dizili tuğla platformun yanına ilk koyulduğunda dikey durduklarını göstermekte. Stellerin koyu renkli tabanları ve başları arasındaki renk farkı ise bunun kanıtı.

Fotoğraf:  ILNA

Zohreh Tarihöncesi Projesi

Zohreh Tarihöncesi Projesi, Khuzestan Bölgesi’ndeki günümüz Behbahan Şehri’nin güneyinde yer alan nehir vadisine odaklanan, Nisan 2015’de başlatılmış uzun süreli bir arkeoloji araştırma programıdır. İran Körfezi’nin kuzey kıyısına yakın bir bölgede yer alan vadi, 1970’lerde Chicago Üniversitesi Doğu Enstitüsü’nden Hans Nissen tarafından kapsamlı olarak incelenmişti Proje, yerleşim hiyerarşisi ve dinamikleri, üretim biçimleri ve 5. Binyılın sonu- 4. Binyılın başında bölgesel merkezlerin gelişimi ile ilişkili biçimde zaman içinde insan yerleşimine odaklanarak vadinin tam kapsamlı olarak incelenmesini amaçlamaktadır.